Faturalarda ödeme işlemleri fatura üzerinde incelenebilir; ya da ödeme işlemlerine ait bilgiler doğrudan kaydedilir.
Fatura geneline ya da satırlarda yer alan mal ve hizmetlere ait toplamların ne zaman ve hangi tutarlarda tahsil edileceği, F9-sağ fare düğmesi menüsünde yer alan Ödeme Hareketleri (Parçalı/Ortalama) seçeneği ile izlenir.
Fatura geneline ya da satırdaki işleme ödeme planı bağlanmamışsa ödeme tarih ve tutarları doğrudan işlem sırasında kaydedilebilir.
Ödeme tarihinden önce yapılacak ödemeler için uygulanacak indirim yüzdesi ve bu indirimli ödeme için geçerli olacak tarih Ödeme İşlemleri penceresinde İndirim (yüzde) ve İndirim Geçerlilik Tarihi alanlarında belirtilir.
Ödeme İşlemleri penceresi tablo şeklindedir. Tablo satırlarında gerek satırdaki işlem gerekse fatura genelinde verilen ödeme planı esas alınarak hesaplanan ödemeler; ödeme numarası, tarih, gün, erken ya da geç ödeme yüzdesi, ödeme tutarı, indirimli ödemeler için verilecek indirim yüzdesi bilgileri, indirimin geçerli olduğu tarih bilgisi, işlem statüsü, gecikme tutarı, ödeme tipi, geri ödeme tarihi, tutar hesabı, işlem dövizi, işlem dövizi kuru/tutarı, hizmet/puan/vade farkı komisyonu, net tutar, hesap kasa kodu ve geri ödeme planı bilgileri ile görüntülenir.
İşlem Dövizi, fatura ödeme hareketlerini kapatacak olan nakit tahsilat/çek-senet bordrosu ya da kredi kartı fişi işlem dövizidir. Ödeme İşlemleri penceresinde yer alan satırlar ödeme planlarından otomatik olarak oluşturulmuşsa, ödeme planı satırında seçilmiş olan döviz türü, İşlem Dövizi türü alanına doğrudan gelir.
Fatura işlem dövizi ile aynı işlem dövizine sahip olan satırlar için fatura üzerinde belirlenen kur, Kur alanına doğrudan gelir.
İşlem Dövizi Tutarı, ödeme tutarına bağlı olarak satırda tanımlı olan işlem dövizi kuruna göre hesaplanır.
Ödeme İşlemleri penceresinde yer alan satırlar, ödeme planlarından otomatik olarak oluşturulmuşsa, ödeme planı satırında seçilmiş olan plan Geri Ödeme Planı alanına doğrudan gelir.
Vade Farkı, Hizmet ve Puan Komisyonu alanlarındaki bilgiler geri ödeme planlarından doğrudan aktarılır.
Tutar Hesabı alanındaki parametrik bilgi, satırda seçili olan geri ödeme planındaki tutar hesabı bilgisidir. İstenildiğinde değiştirilir.
Satırdaki Net Tutar bilgisi, ödeme planında tanımlanan formüle uygun olarak hesaplanmış fatura tutarıdır.
Ödeme tipi Nakit ya da Mağaza Kartı olan satırlar için Hesap/Kasa Kodu alanında F10 tuşu ile kasa kartları listesine ulaşılır ve seçim yapılır. Eğer ödeme tipi Kredi Kartı ise, aynı alandan banka kartları listesine ulaşılır ve seçim yapılır.
Cari hesap kartlarına ve çek/senet işlemleri dışında vadeli yapılan işlemlerin tümüne bir ödeme planı bağlanabilir. Cari hesap kartında ya da malzeme kartında verilen bu ödeme planları işlemlere öndeğer olarak aktarılır. Eğer satırdaki işlem ya da fiş geneli için farklı bir ödeme planı kullanılacaksa işlem sırasında değiştirilebilir. Ödeme işlemleri listesi Parçalı Ödeme ve Ortalama Ödeme olmak üzere iki şekilde alınır:
Ödeme işlemleri listesinin alınış öndeğeri, Diğer İşlemler program bölümünde Fatura Çalışma Bilgileri seçeneği ile belirlenir. Fatura çalışma bilgilerinde yer alan Faturada Ödeme Hareketleri parametresi Parçalı Ödeme ve Ortalama Ödeme olmak üzere iki seçeneklidir. Burada yapılan seçim faturalara öndeğer olarak aktarılır.
Fatura Detaylar sekmesinde Ödeme Tipi alanında seçim yapılmadıysa veya faturada seçilen ödeme planında Ödeme Tipi belirtilmemişse, F9 Kapat seçeneği ile açılan Ödeme İşlemleri penceresinde birden fazla satırda farklı bir Ödeme Tipi seçilerek ödeme yapmak mümkündür.
Ödeme İşlemlerinin Parçalı Olarak Alınması
Ödeme işlemleri listesi, Parçalı Ödeme seçeneği ile alındığında, faturadaki tüm satırlar, bağlı oldukları ödeme planına göre parçalanmış olarak yer alır. Faturanın birden fazla satırdan oluşması durumunda, ödeme planına göre aynı vade tarihindeki ödemeler birleştirilerek listelenir.
Sipariş ve irsaliyelerin faturaya aktarılması durumunda, o satırdaki malzemeye ait ödeme plan kodu faturaya doğrudan aktarılır ve satırdaki işlem tutarı ödeme planında yapılan tanıma göre parçalanarak listelenir.
Sipariş veya irsaliye faturaya aktarıldığında, fiş genelindeki ödeme planı eğer faturada ödeme planı verilmişse aktarılmaz. Fatura genelinde ödeme planı yoksa ilk aktarılan irsaliye ve/veya sipariş fişinin ödeme planı fatura geneline bağlanır.
Faturanın birden fazla sayıda satırdan oluşması durumunda, vade tarihi çakışan ödemeler varsa, bu parçalar birleştirilir. Eğer satırdaki malzeme bir ödeme planına bağlanmamışsa, o satır fatura geneline bağlanan ödeme planını kullanır.
Tüm satırlarına ödeme planı bağlanan faturalarda, fatura geneline ait olan ve cari hesap kartından otomatik olarak aktarılan ödeme planı herhangi bir anlam taşımaz.
Fatura daha sonra "Değiştir" komutu ile çağırılıp bazı satırlardaki ödeme planı bağlantısı kaldırılırsa, o satırlar için fatura geneline ait ödeme planı geçerli olur. Eğer satırda ödeme planı bağlantısı yoksa ve fatura geneline de herhangi bir ödeme planı bağlanmamışsa, satırdaki stok işlem tarihinde ödenecekmiş gibi yani sıfır gün vadeli işlem görecektir.
Ortalama Ödeme Seçeneği ile Ödeme İşlemleri
Ödeme işlemleri penceresinde ortalama ödeme seçimi yapıldığında, parçalanmış olan tüm işlemler tek bir vade tarihine ve faize göre tek parça haline getirilir. Vade tarihi ve faiz parçalanan işlemlerin ağırlıklı ortalamasından hesaplanır.
Fatura birden çok satırdan oluşmuşsa ve her satırın ödeme planı farklıysa, ödeme listesinde, fatura çok fazla sayıda parçaya ayrılabilir. Dolayısıyla o faturanın borç takip işlemleri güçleşir. Böyle durumlarda Ortalama Ödeme seçeneğini kullanmak önemli avantajlar sağlayabilir. Tek parça haline getirme işlemi fatura satırlarındaki ve fatura genelindeki ödeme planlarını etkilemez. Sadece fatura tutarı borç takip sisteminde tek parça olarak yer alır.
Kredi Kartı ile Yapılan Satışlar
Kredi kartı ile yapılan satışlarda, fatura kaydedilirken oluşacak kredi kartı fişlerine geri ödeme planı uygulanır.
Ödeme hareketleri oluşturulduktan sonra, Fatura Çalışma Bilgileri'nde "Ödeme Hareketlerinde KK Ödeme Planı Uygula" parametresinin öndeğerine göre, geri ödeme planlarının uygulanıp uygulanmayacağı belirlenir. Eğer parametre değeri "Evet" ise, ödeme tipi Kredi Kartı olan ve geri ödeme planı seçilmiş ödeme hareketlerine ilgili geri ödeme planı uygulanır. Ancak, Fatura Çalışma Bilgileri'nde yer alan "Ödeme Tutarı Fatura Tutarından Fazla Olursa" parametresinde yapılan seçime göre hesaplama yapılır. Buna göre birim fiyat güncellenir ya da masraf satırı doğrudan eklenir.
Hayır seçiminde ise, geri ödeme planı otomatik olarak uygulanmaz. Fatura üzerinde yer alan Ödeme İşlemleri penceresinde, F9 menüsünde yer alan "Geri Ödeme Planı Uygula" seçimi yapılır.
Geri ödeme planı uygulama penceresi ekrana gelir ve istenilen geri ödeme planı seçilir.
Böylece kredi kartı toplu ödemesi geri ödeme planına uygun olarak bölünür ve ödeme tipi Kredi Kartı olan yeni ödeme hareketleri oluşturulur.
Geri ödeme planının uygulanmasıyla vade tarihlerinin yanında ödeme tutarında da değişiklikler olacaktır. Bu değişiklik, geri ödeme planının satırlarında tanımlı olan Tutar Hesaplama parametresinin değerinden kaynaklanır.
Tutar Hesaplama parametresinin değeri "Brüt" ise ana ödeme hareketine geri ödeme planı satırında tanımlı formül uygulanarak yeni ödeme hareketinin tutarı hesaplanır.
Parametre değeri "Vade Farkı Komisyonu Dahil" ise brüt tutarın üzerine geri ödeme plan satırında tanımlı oran eklenir.
Örnek:
Formüle uygun bulunan ödeme hareketi 10 milyon ve vade farkı oranı %5 ise toplam ödeme tutarı: (1+5)/100*10.000.000 = 10.500.000
Parametre değeri "Banka Komisyon Oranları Dahil" ise geri ödeme planı satırında tanımlı "hizmet+puan" komisyonu toplanır ve yeni tutar "brüt tutar/(1-Oran/100)" formülüne uygun olarak hesaplanır.
Eğer parametre değeri "Yalnız Puan Komisyonu Dahil" ise geri ödeme planı satırında tanımlı "puan" komisyonu bulunarak yeni tutar "brüt tutar/(1-Oran/100) formülüne uygun olarak hesaplanır.
Eğer parametre değeri "Yalnız Hizmet Komisyonu Dahil" ise geri ödeme planı satırında tanımlı "hizmet" komisyonu bulunarak yeni tutar "brüt tutar/(1-Oran/100) formülüne uygun olarak hesaplanır.
Fatura üzerinde tarihi, ödeme tipi, banka hesabı, puan komisyonu, hizmet komisyonu, vade farkı komisyonu ve işlem dövizi türü aynı olan hareketler toplanarak tek bir ödeme hareketi oluşturulur.
İşlemlerde Öndeğer Kasa
Fatura Çalışma Bilgileri'nde, "Faturalarda Nakit Tahsilat/Ödeme Fişi Otomatik Olarak Açılsın" parametre satırında "Evet" seçiminin yapılması durumunda, satış ya da satınalma işlemi kaydedilirken cari hesap tahsilat ya da ödeme fişi ekrana otomatik olarak gelir. Tahsilat veya ödeme fişinde Kasa Kodu alanında öndeğer gelmesi istenen kasa, İzle menüsü/Kullanıcı Seçenekleri penceresinde yer alan Kasa Kodu alanında belirlenir. Eğer seçim yapılmazsa, faturada seçilen cari hesap kartında tanımlanan kasa ilgili alana (Tahsilat veya Ödeme fişindeki Kasa Kodu alanına) otomatik olarak aktarılır. Cari hesap kartında herhangi bir kasa belirtilmemişse öndeğer kasa, Cari Hesap Çalışma Bilgileri'nde yer alan "Cari Hesap Ödeme/Tahsilat Kasa Kodu" parametre satırında kaydedilen kasadır. (Bu parametrede seçilen kasa cari hesap kartlarına öndeğer olarak da aktarılır).
Kullanıcı Seçenekleri'nde, Cari Hesap Kartı'nda ya da çalışma bilgilerinde öndeğer kasa belirlenmemişse, nakit tahsilat/ödeme fişlerine öndeğer olarak kasa tanımlarında kaydedilen ilk kasa aktarılır.