Muhasebe Bölümü'nde, "Kayıt/Maliyet Muhasebesi Modülü" menüsünün altında yer alır. Maliyet Ana Grup Kodu olan yarı mamul ve mamulün alt seviyede grubunun tanımlandığı bölümdür. Grubun oluşturulması; hem ana mamul kodunun alt seviyede izlenmesini, hem de mamul, yarı mamul, ambalaj muhasebe hesap kodları ve sarf hesaplarının yansıtma kodlarının kaydedilmesini sağlar.
Maliyet ana grup kodunun alt seviyesi bazında tanımlama yapılması istenmese dahi, maliyet ana grup bilgilerini içerecek şekilde bir adet grup kodunun tanımlanması gerekir. Çünkü; mamul, yarı mamul hesap kodları ve yansıtma hesapları, bu bölümden grup bazında girilebilir.
Mamul Grup Kodu Kayıtları ekranı;
| Mamul Grup Kodu Kayıtları Ekranı | Grup Kodu Tanımı / Katsayılar |
|---|---|
Grup Kodu | Maliyet grup koduna verilen koddur. Buradan tanımlanan maliyet grup kodları, stok sabit kartlarında ek bilgiler ekranındaki mamul grup sahalarına girilmelidir. Maliyet hesaplarında stok kodlarına girilen bu maliyet grup kodları filitre edilecektir. Örnek: MM1 grubunu burada MAMUL1 olarak tanımladıktan sonra, stok modülündeki MM1’e ait stok kartının, ek bilgi girişi bölümündeki mamul kodu sahasına MAMUL1 girilmiş olmalıdır. Bizim örneğimize göre, 1. aşamada üretilen yarımamul1 ve yarımamul2 içinde mamul grupları tanımlanmalı ve ilgili stok kartlarına, tanımlanmış olan mamul grup kodları mutlaka girilmelidir. |
Grup İsmi | Maliyet Grup kodunun isminin girileceği sahadır. |
Ana Grup Kodu | Tanımlanan maliyet grup kodunun, ait olduğu önceki bölümde anlatılan, maliyet ana grup kodunun girileceği sahadır. Maliyet hesaplamaları için bu kod mutlaka doğru girilmelidir. Bizim örneğimizde, Yarımamul1 ve yarımamul2 için açılan mamul grup kodlarında bu sahaya 1. AŞAMA, mamul1 için açılan mamul grup kodunda ise 2. AŞAMA girilmelidir. |
Proje Kodu | Yardımcı Programlar/Şirket/Şube Parametre Tanımları bölümünde “Proje Uygulaması Var Mı” sorgulamasının işaretlenmesi ile işlev kazanan sahadır. Bu sahaya ilgili mamul grup kodu için mutlaka proje kodu girilmesi gerekmektedir. |
Tür | Kaydı oluşturulan maliyet grup kodunun, türünün girileceği sahadır. Muhasebede mahsup işlemleri oluşturulurken, burada tanımlanan tür bazında hesaplamalar yapılacağından doğru olarak girilmesi şarttır. |
Ölçü Birimi | Stoklarda tanımlanan ölçü birimlerinden, maliyet grup kodu bazında istenilenin seçilebilmesine olanak sağlar. Dikkat; Aynı maliyet grubuna ait stok kartlarına ortak ölçü birimi tanımlanmalıdır. Program mamul grubuna ait ilk stok kodunun ölçü birimini buraya atayacaktır. Üzerinde değişiklik yaparken, bu gruba ait stok sabit kartlarında da aynı ölçü biriminin kullanılmış olması gereği unutulmamalıdır. Seçilmiş Maliyet grup kodu ölçü birimi ile, ilgili stok sabit kayıtlarının ölçü birimleri farklı olursa maliyet hesaplamalarında yanlış tutarlar oluşabilecektir. Aynı ölçü birimi standardı oluşturulamayan durumlarda, stok kartı kayıtlarında tanımlanmış ölçü birimleri kullanılmadan burada 4.sırada belirtilen birim ağırlık seçeneği üzerinden tanımlama yapılmalıdır. Birim ağırlık seçeneği, maliyet muhasebesi için program tarafından geliştirilen dördüncü ölçü birimi olarak algılanabilir. Stok sabit kayıtlarındaki Birim Ağırlık sahaları kullanılarak aynı maliyet grubuna ait stok kayıtlarının aynı düzeydeki ölçü birimine denkleştirilmeleri sağlanabilir. |
Birim Katsayılar | Maliyet Ana Grup kod tanımlamasında, maliyet hesaplatma anahtarlarını birim katsayı olarak seçenler için Maliyet grup kodları bazında, ilgili katsayıların (gider yerlerine göre) girileceği bölümdür. Bu sahalara girilen birim katsayılar mühendislik çalışmaları sonunda oluşacak değerlerdir. Birim katsayı tipi dışındaki diğer maliyet hesaplama anahtarlarını seçenler bu sahaları boş geçeceklerdir. |
Mamul / Hammadde Hesap Kodları
Maliyet Grup kodunun işlem göreceği mamul, yarı mamul ve hammadde ile ambalaj sarf ve satılan malın maliyeti hesaplarının girileceği bölümdür. Maliyet hesaplatmalarında oluşturulacak sarf maliyet ve satılan malın maliyeti mahsuplarında ilgili hesap kodları buradan okunacaktır.
Yarı mamul/mamul transfer hesabı, ilgili yarı mamul/mamuller için çıkış hareketlerinin işleyeceği hesaptır. Giriş hareketleri ise Yarı Mamul ve Mamul alanlarına girilen hesaplara işlenecektir. Örneğin; bir yarı mamul için Yarı Mamul hesabı 151-01-001, Yarı Mamul Transfer Hesabı ise 151-01-002 olarak tanımlanmış olsun. Bu durumda yarı mamulün üretim nedeniyle oluşan giriş hareketlerinde 151-01-001 hesabı mamul için sarf edilme sonunda ya da satışı yapılıyorsa fatura işlemleri ile çıkışlarında 151-01-002 hesabı çalışacaktır. Giriş/çıkış hesapları için böyle bir detaylandırma istenmiyorsa mamul/yarı mamul transfer hesabı ile mamul/yarı mamul hesabı aynı olmalıdır.
Bir mamulün yurt içi ve yurt dışı satışlarına ait satılan mal maliyetlerinin, ayrı hesaplarda izlenmesi isteniyorsa “yurt dışı satılan malın maliyeti” sahasının kullanılması gerekir. Bu saha, maliyet parametre girişinde “Yurt dışı satılan malın maliyeti ayrı çalışsın” parametresi işaretlendiğinde aktif hale geçecektir. Bu durumda “Yurtdışı Satılan Malın Maliyeti” alanında belirleyeceğiniz muhasebe hesap koduna, İhracat tipli Satış Faturası ile satışı yapılan mamüllerin maliyeti işlenecektir. Yurt içi maliyetler ise satılan malın maliyeti hesabında oluşacaktır.
Yansıtma Hesapları
Maliyet Grup kodunun işlem göreceği ilk madde, malzeme, işçilik, enerji, yakıt, su vb. maliyet mahsubunda, yansıtmaların yapılacağı hesap kodlarının girileceği bölümdür. Maliyet hesaplatmalarında oluşturulacak maliyet mahsubunda, ilgili değerler burada girilecek hesap kodlarına yansıtılarak alacaklandırılacaklardır.
