Makine Tanımlama/İÜP

Doldurulması zorunlu ve doğru seçimin yapılması çizelgeleme sonuçları için önemli bir alandır. Alanın sağ tarafında yer alan aşağı ok butonu ile makine tipleri arasından seçim yapılır.

Ayrıntıları aşağıda belirtilen 9 seçenek vardır:

1- Normal (Single Processor): Aynı anda yalnızca 1 ürün işleyebilir.

2- Normal (Multi Processor): Aynı anda birden fazla ürün işleyebilir. Ancak işlediği tüm ürünler aynıdır. Bu makine tipi seçildiğinde “İşlemci Sayısı” alanı aktif hale gelir. Bu alana, makinenin aynı anda işleyebildiği ürün sayısı girilir. 

3- Fason: Dışarıda işlemeye gönderilen ürünler için kullanılır. Bu tip seçildiğinde “Cari Kodu” ve “Kapasite” alanlarıyla birlikte “Fason Lojistik Planı” sekmesi oluşur. Hangi cari kodlu fason üreticisine ürün gönderiliyorsa o cari kodun ilgili alana girilmesi gerekir. Fason üretici tarafından günlük maksimum kaç birim üretim yapılacağı bilgisi verildiyse, “Kapasite” alanına bu veri girilerek, çizelgeleme işleminin bu bilgiyi hesaplamaya dahil etmesini sağlar. Bahsi geçen kapasitenin ürün bazında tanımlanması da mümkündür. Bunun için "Operasyon-Makine Eşleştirme" ekranı kullanılır. 

4- Fırın: Fırın tipli makinelerde kapasite önemlidir. Boş kapasitesi olduğu sürece yeni ürün alabilir. Bu yönüyle gerçek ekmek fırınları gibi düşünülebilir ve yine bu özelliği ile kazan tipli makinelerden
ayrılır. Farklı ürünleri aynı anda işleme özelliği vardır. Her ürün fırında kendi proses süresi kadar işlenir. Bu makine tipinde “İşe Başlayabilmek için Min. Kapasite Doluluk Oranı” alanı bulunur. 1 değeri %100 anlamına gelir. Buraya girilen oran, makinenin çalışmaya başlaması için, önünde kapasitesinin en az yüzde kaçı kadar iş birikmesinin bekleneceği ile ilgili süreyi ifade eder.

Örneğin;

0,8 girilirse ve fırının kapasitesi 100 birimse, fırına girmeye hazır en az 80 birim ürün birikmeden fırın çalışmaya başlamaz.

Sürekli Fırın tipli makinelerde fırın içinde bir akış vardır. Ürünler fırına girip içinde ilerlerler ve
fırından çıktıklarında işlenmeleri tamamlanmış olur. Bu makine tipi seçildiğinde “Çevrim Süresi”
alanı oluşacaktır. Burada kavramların karıştırılmaması önemlidir. Örneğin; sürekli fırın tipli makine
henüz boşken, giren ilk ürünün çıkana kadar makine içinde geçirdiği süre üretim süresine eşittir.
İlk ürün çıktıktan sonra ise makine dolmuş olacağından, hemen arkasından seri olarak sıradaki
ürünler çıkmaya devam edecektir. Dolayısıyla makineye giren ilk ürün makineden çıkana kadar
geçen zamanla, makine dolduktan sonra bir ürün makineden çıkana kadar geçecek zamanlar eşit
değildir. İşte bu ilk üründen sonra çıkan ürünler için, çevrim süresi kullanılması anlamlıdır. Örneğin;
sürekli fırından her 30 saniyede, 1 adet ürün çıkıyorsa, bu makine için çevrim süresi 30 saniyedir.
Ekran Görüntüsü 15
Sayfa 15 | 47
o Montaj Hattı tipli makine mantık olarak sürekli fırın ile birebir aynıdır. Yine çevrim süresinin
tanımlanabileceği alan burada da yer almaktadır. Bu tip makinelerde farklı olan nokta ise “Montaj
Hattı Dengeleme” desteği bulunmasıdır. Montaj hattı dengeleme ekranına Üretim → MRP →Kayıt
→ İleri Üretim Çizelgeleme yolundan ulaşmak mümkündür.
o Manuel Montaj tipli makinelerde aynı anda farklı sayılarda kaynağın (operatör gibi) çalışması
mümkündür. Bu sebeple bu tip makineler seçildiğinde “Min. Çalışabilecek Kaynak Seti Sayısı” ve
“Maks. Çalışabilecek Kaynak Seti Sayısı” alanları oluşmaktadır. Buraya bu tipteki makinede
çalışabilecek en az ve en fazla kaynak sayısı tanımlanmalıdır. Algoritma optimum seviyede kaynak
kullanacak şekilde çizelgeleme yapacaktır. Bu tipteki makinelerde aynı anda farklı ürünlerin
işlenebilmesi de mümkündür. Buna göre gerekli kaynak ataması algoritma tarafından yapılacaktır.
Bu tip makinelere örnek olarak bir montaj masası etrafında operatörler tarafından paketleme
operasyonu yapılması verilebilir. Bu operasyonu yapabilecek maksimum ve minimum operatör
sayıları da kaynak seti sayıları olacaktır.
o Kazan tipli makinelerde de kapasite önemlidir. Kapasite tamamen dolmamış olsa dahi makine
çalışmaya başladığında proses sonlanana kadar yeni ürün alamaz. Farklı ürünleri aynı anda işleme
özelliği vardır fakat bu özelliğin kullanılabilmesi için “Farklı Ürünler Aynı Anda İşlem Görebilsin”
parametresi seçili olmalıdır. Bu parametre açıldığında “Gruplama Seçeneği” listesi de
aktifleşecektir. Bu listeden Üretim Süresi, Grup Kodu, Kod-1, Kod-2, Kod-3, Kod-4, Kod-5 ya da
Ürün Grubu seçimi yapılabilir. (Bkz. Ekran Görüntüsü 16) Bu noktada kurgunun iyi yapılması
önemlidir. Örneğin farklı üretim sürelerine sahip ürünlerden bir grup oluşturulduysa ve gruplama
seçeneği listesinden bu grup seçildiyse, gruptaki tüm ürünler maksimum süreye sahip ürüne göre
işlem görecektir. Ayrıca bu makine tipinde de “İşe Başlayabilmek için Min. Kapasite Doluluk Oranı”
alanı bulunmaktadır. 1 değeri %100 anlamına gelmektedir. Buraya girilen oran makinenin
çalışmaya başlaması için, önünde kapasitesinin en az yüzde kaçı kadar iş birikmesini bekleyeceğini
ifade eder.Robot tipli makineler farklı ürünleri eş zamanlı işleyebilme özelliğine sahip makinelerdir. Bu
sebeple robot tipli bir makine tanımlandığında, “Eş Zamanlı İş Setleri Tanımlama” isimli yeni bir
sekme oluşacaktır. Bu sekme üzerinden makinenin eş zamanlı işleyebileceği ürünler kaydedilebilir.
(Bkz. Ekran Görüntüsü 17) Robot tipli bir makine tanımlandığında makinenin eş zamanlı
işleyebileceği tüm set alternatiflerinin de tanımlanmış olması kritiktir. Eğer mevcut iş emirlerinden
robot tipli makineye tanımlanmamış bir set alternatifi oluşursa bu iş emirleri robot tipli makineye
planlanmayacaktır. Örneğin robot tipli bir makinenin aynı anda A, B ve C tipli ürünleri işleyebildiği
varsayılsın. Bu aslında ilgili robotun A-B, A-C, B-C ve A-B-C ürünlerini eş zamanlı üretebileceği veya
yalnızca A, B veya C ürününü üretebileceği anlamına gelecektir. Bu alternatiflerin bir veya
birkaçının set olarak tanımlanmaması durumunda, iş emirlerinden tanımlanmamış bir
kombinasyon oluştuğunda makineye atanamayacaktır.