Makine Tanımlama/İÜP

Bağlantı bilgileri tanımlı ve Demirbaş paketi kullanımdaysa makine kodu rehberinden makine seçiminin yapıldığı alandır. Aksi halde, ekran üzerinden yeni makine tanımlamasının yapılması gerekir. 

Makinelerin gruplanması ya da var olan bir gruba yeni tanımlanan bir makine eklenmesi için kullanılan alandır. Rehber butonu  ile grup kodlarına ulaşılır.

Makinenin bulunduğu istasyon kodunun girildiği alandır. Rehber butonu  ile, istasyon kodlarına ulaşılır. Zorunlu bir alandır. 

Makine tipi alanı, doldurulması zorunlu ve doğru seçimin yapılması çizelgeleme sonuçları için önemli bir alandır. Alanın sağ tarafında yer alan aşağı ok butonu ile makine tipleri arasından seçim yapılır.

Ayrıntıları aşağıda belirtilen 9 seçenek vardır:

1- Normal (Single Processor): Aynı anda yalnızca 1 ürün işleyebilir.

2- Normal (Multi Processor): Aynı anda birden fazla ürün işleyebilir. Ancak işlediği tüm ürünler aynıdır. Bu makine tipi seçildiğinde “İşlemci Sayısı” alanı aktif hale gelir. Bu alana, makinenin aynı anda işleyebildiği ürün sayısı girilir. 

3- Fason: Dışarıda işlemeye gönderilen ürünler için kullanılır. Bu tip seçildiğinde “Cari Kodu” ve “Kapasite” alanlarıyla birlikte “Fason Lojistik Planı” sekmesi oluşur. Hangi cari kodlu fason üreticisine ürün gönderiliyorsa o cari kodun ilgili alana girilmesi gerekir. Fason üretici tarafından günlük maksimum kaç birim üretim yapılacağı bilgisi verildiyse, “Kapasite” alanına bu veri girilerek, çizelgeleme işleminin bu bilgiyi hesaplamaya dahil etmesini sağlar. Bahsi geçen kapasitenin ürün bazında tanımlanması da mümkündür. Bunun için "Operasyon-Makine Eşleştirme" ekranı kullanılır. 

Fason Lojistik Planlama sekmesinde, fason üreticiye ait ürün gönderme ve teslim alış günleri ile saatleri tanımlanır. "Gidiş Bilgileri" alanında birden fazla gün seçimi yapılabilir. Teslim etme tarihleri ise haftanın belli bir günü değil, işletme tarafından verilen günden itibaren 2 gün sonra ya da aynı gün gibi bir değerse, "Dönüş Bilgileri" alanının en altındaki seçenek tıklanarak, açılan menüden uygun seçimin yapılması gerekir. Fason tipli makinelerin üretim süresi, sadece kapasite tanımı yapılmadığında dikkate alınır ve kapasite tanımlı değilse makinenin sonsuz kapasite ile çalıştığı varsayılır. Böyle durumlarda, fason lojistik planına göre en yakın gidiş tarihi bulunur ve üretim süresine göre dönüş tarihi hesaplanır. Yani, girilmiş olan dönüş tarihi bilgisi dikkate alınmaz. Kapasite bilgisi tanımlanmışsa, bu kapasitenin 24 saatten oluştuğu olduğu varsayılır ve buna göre birim ürün için üretim süresi hesaplanır. Ardından üretim başlangıç tarihi olarak lojistik planındaki en yakın gidiş tarihi seçilir ve hesaplanan üretim süresine göre üretimin ne zaman tamamlanacağı bulunur. Üretim bitiş tarihinden sonraki en yakın dönüş tarihi bilgisi kullanılarak planlama yapılır.

4- Fırın: Fırın tipli makinelerde kapasite önemlidir. Boş kapasitesi olduğu sürece yeni ürün alabilir. Bu yönüyle gerçek ekmek fırınları gibi düşünülebilir ve yine bu özelliği ile kazan tipli makinelerden
ayrılır. Farklı ürünleri aynı anda işleme özelliği vardır. Her ürün fırında kendi proses süresi kadar işlenir. Bu makine tipinde “İşe Başlayabilmek için Min. Kapasite Doluluk Oranı” alanı bulunur. 1 değeri %100 anlamına gelir. Buraya girilen oran, makinenin çalışmaya başlaması için, önünde kapasitesinin en az yüzde kaçı kadar iş birikmesinin bekleneceği ile ilgili süreyi ifade eder.

Örneğin;

0,8 girilirse ve fırının kapasitesi 100 birimse, fırına girmeye hazır en az 80 birim ürün birikmeden fırın çalışmaya başlamaz.

5- Sürekli Fırın: Sürekli Fırın tipli makinelerde fırın içinde bir akış vardır. Ürünler fırına girip içinde ilerler ve fırından çıktıklarında işlenmeleri tamamlanır. Bu makine tipi seçildiğinde “Çevrim Süresi”
alanı oluşur. Burada kavramların karıştırılmaması önemlidir.

Örnek-1

Sürekli fırın tipli makine henüz boş iken, giren ilk ürünün çıkana kadar makine içinde geçirdiği süre üretim süresine eşittir. İlk ürün çıktıktan sonra ise makine dolmuş olacağı için, hemen arkasından seri olarak sıradaki ürünler çıkmaya devam eder. Dolayısıyla, makineye giren ilk ürün makineden çıkana kadar geçen zamanla, makine dolduktan sonra ürünün makineden çıkana kadar geçeceği zaman eşit değildir. İşte bu ilk üründen sonra çıkan ürünler için, Çevrim Süresi kullanılması anlamlıdır.

Örnek-2

Sürekli fırından her 30 saniyede 1 adet ürün çıkıyorsa, bu makine için çevrim süresi 30 saniyedir.
Ekran Görüntüsü 15

6- Montaj Hattı: Montaj Hattı tipli makine mantık olarak sürekli fırın ile birebir aynıdır. Yine çevrim süresinin tanımlanacağı alan burada da yer alır. Bu tip makinelerde farklı olan nokta ise, “Montaj
Hattı Dengeleme” desteğinin bulunmasıdır. Montaj Hattı Dengeleme ekranına, Üretim → MRP →Kayıt → İleri Üretim Çizelgeleme modülünden erişilir. 

7- Manuel Montaj: Manuel Montaj tipli makinelerde aynı anda farklı sayılarda kaynağın - operatör gibi - çalışması mümkündür. Bu tip makineler seçildiğinde “Min. Çalışabilecek Kaynak Seti Sayısı” ve “Maks. Çalışabilecek Kaynak Seti Sayısı” alanları oluşur. Oluşan alanlarda, bu tipteki makinede çalışacak en az ve en fazla kaynak sayısının tanımlanması gerekir. Algoritma optimum seviyede kaynak
kullanacak şekilde çizelgeleme yapar. Bu tipteki makinelerde, aynı anda farklı ürünlerin işlenmesi de mümkündür. Buna göre gerekli kaynak ataması algoritma tarafından yapılır. Bu tip makinelere örnek olarak, bir montaj masası etrafında operatörler tarafından paketleme operasyonunun yapılması verilebilir. Bu operasyonu yapacak maksimum ve minimum operatör sayıları da, kaynak seti sayıları olur.

8- Kazan: Kazan tipli makinelerde kapasite önemlidir. Kapasite tamamen dolmamış olsa bile, makine çalışmaya başladığında proses sonlanana kadar yeni ürün alamaz. Farklı ürünleri aynı anda işleme
özelliği vardır fakat bu özelliğin kullanılması için “Farklı Ürünler Aynı Anda İşlem Görebilsin” seçeneğinin seçilmiş olması gerekir. Bu seçenek işaretlendiğinde, “Gruplama Seçeneği” listesi de aktif hale gelir. Bu listeden; Üretim Süresi, Grup Kodu, Kod-1, Kod-2, Kod-3, Kod-4, Kod-5 ya da Ürün Grubu seçimi yapılır. Bu noktada kurgunun iyi yapılması önemlidir.

Örneğin;

Farklı üretim sürelerine sahip ürünlerden bir grup oluşturulduysa ve gruplama seçeneği listesinden bu grup seçildiyse, gruptaki tüm ürünler maksimum süreye sahip ürüne göre işlem görür. Ayrıca, bu makine tipinde de “İşe Başlayabilmek için Min. Kapasite Doluluk Oranı” alanı bulunur. 1 değeri %100 anlamına gelir. Buraya girilen oran makinenin çalışmaya başlaması için, önünde kapasitesinin en az yüzde kaçı kadar iş birikmesinin bekleneceğini ifade eder.

9- Robot:  Robot tipli makineler farklı ürünleri eş zamanlı işleme özelliğine sahip makinelerdir. Bu sebeple robot tipli bir makine tanımlandığında, “Eş Zamanlı İş Setleri Tanımlama” isimli yeni bir
sekme oluşur. Bu sekme üzerinden makinenin eş zamanlı işleyeceği ürünler kaydedilir. Robot tipli bir makine tanımlandığında, makinenin eş zamanlı işleyeceği tüm set alternatiflerinin de tanımlanmış olması kritiktir. Eğer mevcut iş emirlerinden robot tipli makineye tanımlanmamış bir set alternatifi oluşursa, bu iş emirleri robot tipli makineye planlanmaz.

Örneğin;

Robot tipli bir makinenin aynı anda A, B ve C tipli ürünleri işlediği varsayıldığında, aslında ilgili robotun A-B, A-C, B-C ve A-B-C ürünlerini eş zamanlı üreteceği veya sadece A, B veya C ürününü üreteceği anlamına gelir. Bu alternatiflerin bir veya birkaç tanesinin set olarak tanımlanmaması durumunda, iş emirlerinden tanımlanmamış bir kombinasyon oluştuğunda makineye atanamaz.

"Eş Zamanlı İş Setleri Tanımlama" sekmesindeki “Gruplama Seçeneği” alanından ürünün tanımlanacağı tip seçilir. Ürün Kodu, Grup Kodu, Kod 1-2-3-4-5 ya da Ürün Grubu bazında giriş yapılabilir. "Aktif" seçeneği kullanılarak mevcut bir set aktif ya da pasif olarak seçilebilir. Set numaraları sistem tarafından sırasıyla otomatik olarak verilir. "Gruplama Seçeneği" alanına giriş yapıldıktan sonra “Ürün Detayları” alanındaki rehber butonu  kullanılarak, oluşturulan sete eklenmesi istenen ürünlerin seçilmesi gerekir. “Üretim Miktarı” alanından ise, ilgili ürünün ilgili sette kaç adet üretileceği bilgisi girilir.
Ekranın üst kısmındaki gridde, anlık oluşan setin içine eklenen ürünler görüntülenir. “Kaydedilen Setler” alanının solundaki + ve – butonlarıyla, kaydedilen setler alanının açılıp kapanması mümkündür. "Kaydedilen Setler" alanı açıldığında oluşan alt gridde ise, kaydedilmiş setler görüntülenir. “Yeni Set Ekle” butonuna tıklandığında mevcut set kaydolarak alt gride geçer ve ekran yeni bir set oluşturmaya hazır hale gelir. Yine bu butonlar yardımıyla mevcut bir seti silmek ya da kopyalamak da mümkündür.

Tanımlanan makine ile ilgili yapılan masrafların kontrol edileceği hesabın girildiği alandır. Rehber butonu  ile, hesap kodları arasından seçim yapılır.