You are viewing an old version of this page. View the current version.

Compare with Current View Page History

Version 1 Next »

Stoklar, satın alma tarihlerinden itibaren düzeltmeye tabi tutulur ve çıkış maliyetlerinin hesaplanmasında düzeltmelerin etkisi dikkate alınmalıdır. Kayıtlarını TL. mevzuata göre yapan firmalarda stok maliyetlendirmesini dönem sonlarında en baştan tüm alışları dikkate alacak şekilde yapılması zor olacağından ister SPK tebliği, ister VUK olsun toplulaştırılmış yöntemler önermiştir. Toplulaştırılmış yöntemler, Muhasebe modülünün stok hesapları bölümünde anlatılmıştır. Ancak Netsis’te stok modülü, enflasyon düzeltmelerini her adımda yapabildiğinden dolayı toplulaştırılmış yöntem kullanmadan da düzeltmeler en hassas şekilde yapılabilir.

 

Not: Enf.Muh.(VUK) + IAS 29 (SPK) her iki uygulamayı da yapan firmalar, stok modülünde ancak uygulamaların birine ait düzeltilmiş maliyetleri hesaplatabilirler. Diğer uygulama için toplulaştırılmış yöntem uygulamak zorundadırlar. Hangi uygulama için toplulaştırılmış yöntem, hangisi için stok modülünün kullanılacağı muhasebe parametrelerinde belirlenir.

 

Not: Stok modülü düzeltme işlemleri ve düzeltilmiş maliyetlerin hesaplamasını ikinci defter mantığında yapar. Bu işlemlerde enflasyon fark hesapları düşünülmez. Ancak satılan malın maliyeti gibi muhasebeleşen işlemlerde muhasebeleştirme adımında fark hesaplarına ayrıştırılarak atılır.

 

Stoklarda, öncelikle düzeltmelerin etkisini bir örnekle açıklayalım;

 

Örnek: İlk Madde;

Aşağıdaki tabloda X malı 1. ayda 100 TL.dan 100 adet alınmış ve 50 adet sarf edilmiştir. 2. ayda ise 120 TL.’dan 100 adet alınmış ve 100 adet sarf edilmiştir. Buradaki sarflar, ticari mallar için satış hareketleri olarak da düşünülebilir.


Ay KoduİşlemG/ÇMiktarTL.FiyatTL.Tutar
 1- Satınalma G 100 100 10,000
 1- Sarf C 50100 5,000
 2- Satınalma G 100 120 12,000 
 2- Sarf C 100113.33 11,333


Örnekte, 1. ayda ve 2. ayda yapılan sarf hareketlerinin TL. maliyetleri aylık ağırlıklı ortalama yöntemine göre hesaplanmıştır.

2. ay Sarf Maliyeti = (50 * 100 (Ocak bakiye) + 100 * 120 (Şubat giriş)) / 150 = 113.33

 

2. ayda enflasyon oranını %10 ve düzeltme katsayısı 1.1 ise, aşağıdaki tabloda gösterildiği gibi düzeltmeden kaynaklanan bir maliyet etkisi oluşacaktır.


Ay KoduİşlemG/Ç MiktarTL.FiyatTL.TutarDüzeltilmiş Tutar
 1- Kalan G 50 100 5,0005,000
 2- Satınalma G 100 120 12,000 12,000
 2- Sarf C 100 113.33 11,333 ? 
 2- Düzeltme G


 500


Bu durumda,

Düzeltilmiş Sarf Maliyeti = (50 * 100 + 500 (Düzeltme) + 100 * 120) / 150 = 116.67

Düzeltilmiş Sarf Tutarı = 116.67 * 100 = 11,667

olacaktır.

 

Düzeltme işlemleri, stok maliyetlerini etkilediğinden dolayı, enflasyona çevrim ve enflasyon düzeltmesi işlemleri, maliyetlendirme ve maliyet muhasebesi işlemlerinden önce yapılmalıdır.