Page History

5024 sayılı Vergi Usul Kanunu ile, Enflasyon Muhasebesine uygun olarak, kazançlarını bilanço esaslarına göre tespit eden gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin uygulamakla yükümlü olduğu standartlar belirlenmişdirbelirlendi. Bu standartların amacı, Yüksek Enflasyonlu enflasyonlu ekonomilerde sunulan finansal bilgilerin anlamlı olmasını sağlamaktırsağlamak.

Logo Netsis , yazılımlarında bu amaca yönelik ve belirlenen standartlara uygun çalışmaları tamamlamıştır. Aşağıda bu çalışmalar ile ilgili detay bilgileri bulabilirsiniz.

...

Neden Enflasyon Muhasebesi

Yüksek enflasyon dönemlerinde işletmeler, paranın satın alma gücündeki düşüş nedeniyle ellerinde bulundurdukları parasal varlıklardan kayıp, parasal yükümlülüklerinden ise kazanç elde ederler. Parasal varlıklar, nakit, kısa vadeli borç/alacaklar, uzun vadeli borç/alacaklar vb.dir.

Bunun yanında ellerinde bulundurdukları parasal olmayan, stok, sabit kıymet gibi kalemler ise enflasyonist koşullar altında değer kazanabilir. Enflasyon muhasebesi işlemleri, ülkenin para birimi üzerinden yapılmış kayıtların enflasyona göre düzeltilmesini, mali tabloların bu düzeltilmiş değerler ile ifade edilmesini ve gerçek kar/zarara ulaşılmasını sağlar.

Yüksek enflasyonun mali tablolar üzerinde etkileri:

...

Uygulamanın yapılıp yapılmayacağı dönemsel olarak Maliye Bakanlığı tarafından açıklanacaktır.

Tanımlar

• ·          Fiyat Endeksi: Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından Türkiye için hesaplanan Toptan Eşya Fiyatları Genel Endeksi.
• ·          Düzeltme katsayısı: Düzeltme yapılan aya ilişkin fiyat endeksinin, düzeltmeye esas alınan tarihi içeren aya ait fiyat endeksine bölünmesiyle elde edilen katsayı.
• ·          Parasal kalemler: Paranın değerindeki değişmeler karşısında nominal değerlerini aynen koruyan ancak satın alma güçleri değişen kalemlerdir.
• ·          Parasal olmayan kalemler: Parasal kalemler dışında kalanlar.

...

                                                     Uzun Vadeli Borç ve Gider Karşılıkları

PARASAL OLMAYAN AKTİFLER                PARASAL OLMAYAN PASİFLER

...

Maddi Olmayan Duran Varlıklar           - Geçmiş Yıl Kar/Zararları

(*) Muavin detaylarında belirlenir.

1.1.1 Enflasyon Düzeltmesi Örnekleri

ÖRNEK – 1

1.1.2003’de kurulmuş X firmasının açılış bilançosu aşağıdaki gibidir.

AKTİF                                           PASİF                        

...

              2,000                                         2,000

Aynı firmanın 31.12.2003 kapanış bilançosunun da aynı olduğunu düşünelim, bu yıl içinde enflasyon oranı %50 gerçekleşmiştir. Buna göre 31.12.2003 kapanış bilançosunun düzeltilmiş şekli aşağıdaki gibi olacaktır.

AKTİF                                                       PASİF                                                

...

              2,600                                                  2,600

Bilanço aktif/pasif denkliğinden hareketle, parasal olmayan kalemler üzerinde yapılan düzeltmeler sonucunda oluşan düzeltilmiş değerler bilançoya yerleştirildiğinde, 150 TL. lik parasal kar meydana gelmektedir.

Bu örnekteki parasal kar, bilanço denkliği dışında şu yöntemlerle de elde edilebilir;

Parasal hesaplar:                            = Dönem Sonu – Dönem Başı                          

...

Parasal Kar                                                                       =  150

Parasal Olmayan Hesaplar           = Dönem Sonu – Dönem Başı                          

...

1. ay kasasına 500 TL. sermaye karşılığı koymuştur. 2. ay 100 TL.lik bir mal almış ve aynı ay içinde 300 TL.sına satmıştır. 3. ayda herhangi bir işlem olmamıştır.

Muhasebe fişleri aşağıdaki gibidir.

Not: Mavi renkteki hareketler, satılan malın maliyeti mahsubudur. 2.ay sonunda stoklardan çıkış, satılan malın maliyetine giriş yapılmıştır. Diğer hareketler ise firmanın işlemleridir.

Dönemin bilançosu:

Dönemin gelir tablosu:

Enflasyon katsayıları: İlk ayda, yapılan işlemler için herhangi bir düzeltme yapılmayacaktır. Ancak bu örnekte firma ilk ayda yeni kurulmuş olup açılış kaydı bulunmamaktadır. Açılış kayıtları olsaydı bunlar düzeltilecekti. 2. ve 3. aylarda enflasyon oranlarının %10 olduğunu varsayalım. Yani 2. ve 3. aylar için düzeltme katsayıları 1.1’dir.

Hesapların dönem sonu değerleri şöyledir;

Dönem sonu düzeltilmiş bilanço;

Bilançoda gerçek kar/zarar’ın 95 TL.olduğu görülmektedir. Gelir tablosuna bakılacak olursa;

Görüldüğü gibi, sadece dönem sonu düzeltilmiş değerler yerleştirilmiş olan bilanço ve gelir tablosundan gerçek kar/zarar değerine ulaşılabilmektedir. Gerçek kar/zarar’a ulaşmada, gelir tablosunda görülen parasal kar/zarar adında bir kalem ortaya çıkmıştır. Parasal kar/zarar, enflasyon düzeltmeleri sırasında meydana gelen değişmelerden doğmuştur ve örnekte bilanço ve gelir tablosundaki eşitlik ilkesi sonucunda hesaplanmıştır. Ancak parasal kar/zarar değerini aşağıdaki şekillerde de bulabilirdik.

Parasal olmayan hesapların düzeltmesi sonucu parasal kar/zarar hesaplaması;

Parasal hesaplardaki kazanç/kayıplardan oluşan parasal kar/zarar hesaplaması;

(Örneğimizdeki tek parasal hesap olan kasa hesabını düzeltmeye tabi tutarsak)

Görüldüğü gibi parasal hesap dönem sonunda, nominal değeri olarak kalır. Düzeltmeye tabi tutulduğunda oluşan değerle dönem sonu değeri arasındaki fark yine parasal kar/zarar değerini verir.

Net Parasal Pozisyon Tablosu;

...

F) Net Parasal Pozisyon Kar/Zararı  (D-E)                                      =    125

Net Parasal Pozisyon tablosunun hazırlanmasına ilişkin esasları ve her maddede yer alması gereken kalemlerin detayını SPK tebliğinde bulabilirsiniz.

...

Netsis Enflasyon Muhasebesinde çalışma prensibi, yukarıdaki örnekte anlatılana çok benzer. Düzeltme işlemleri aylık olarak yapılır. Aşağıda sırasıyla Netsis programlarında enflasyon muhasebesi mantığı anlatılacaktır.