Start3 Ürününde e-SMM Uygulaması
487 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile yürürlüğe giren e-Serbest Meslek Makbuzu (e-SMM) Uygulaması, Serbest Meslek Makbuzunun Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen standartlara uygun olarak elektronik ortamda oluşturulması, muhafazası, ibrazı ve raporlanmasını kapsayan uygulamadır.
01/01/2018 tarihi itibariyle dileyen serbest meslek erbapları uygulamaya dahil olarak mesleki faaliyetlerine ilişkin tahsilatları için kağıt ortamda düzenlemiş oldukları Serbest Meslek Makbuzunu elektronik belge olarak elektronik ortamda düzenleyebilir, muhatabının talebi doğrultusunda elektronik veya kağıt ortamda iletilebilir, elektronik ortamda muhafaza edip Gelir İdaresi Başkanlığı'na elektronik ortamda raporlayabilirler.
509 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile e-Serbest Meslek Makbuzunun (e-SMM) elektronik ortamda oluşturulması, muhatabının talebi doğrultusunda kâğıt veya elektronik ortamda iletilmesi, elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilebilmesi ve Başkanlığa elektronik ortamda iletilebilmesi veya raporlanabilmesine ilişkin usul ve esaslar yeniden düzenlenmiştir.
Elektronik serbest meslek makbuzu uygulamasına geçiş sürecine ilişkin olarak serbest meslek erbaplarından;
- 01/02/2020 tarih itibariyle faaliyetine devam etmekte olanlar 01/06/2020 tarihine,
- 01/02/2020 tarihinden (bu tarih dâhil) itibaren faaliyetine başlayacak olanların ise işe başladıkları ayı izleyen 3'üncü ayın sonuna kadar e-Serbest Meslek Makbuzu uygulamasına dâhil olmaları ve bu tarihlerden itibaren e-Serbest Meslek Makbuzu düzenlemeleri zorunludur.
e-Serbest Meslek Makbuzu Nedir?
● Vergi Usul Kanunu'nun 236. maddesine göre düzenlenen ve kâğıt Serbest Meslek Makbuzu ile aynı göreve ve yasal niteliklere sahip, tek farkı elektronik ortamda düzenlenmesi olan ve serbest meslek erbapları tarafından düzenlenen makbuzdur. Serbest Meslek Makbuzu, dijital ortamda muhafaza ve ibraz edilebilir. Ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığı'na elektronik ortamda raporlanabilen bir belge olma özelliğine sahiptir.● e-Serbest Meslek Makbuzu'nun, e-ortamda elektronik sertifikayla imzalanarak düzenlenmesi gerekir. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından oluşturulan e-Serbest Meslek Makbuzu uygulaması aracılığıyla alıcıya iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesi zorunlu bir işlemdir..
e-Serbest Meslek Makbuzu'nun Özellikleri Nelerdir?
● Vergi Usul Kanunu'nun hükümlerine uygun olarak, serbest meslek erbabının mesleki faaliyetlerine göre düzenlenen bir evraktır.● Yasal olarak kâğıt ortamında düzenlenen Serbest Meslek Makbuzu'ndan hiçbir farkı yoktur. ● Hizmeti alan tarafın talebi üzerine Serbest Meslek Makbuzu, kâğıt üzerinde ya da elektronik ortamda düzenlenebilir.● Dijital ortamda muhafaza ve ibraz edilebilme özelliğine sahiptir.● Hizmet sağlayıcı özel entegratör ile günlük olarak Gelir İdaresi Başkanlığı'na raporlanır.
Programda bu kapsamda ;
- e-SMM tek taraflı gönderim işlemi yapılır. Alma işlemi bulunmaz.
- 2.65.00 sürüm ile Start3 (e-Devlet içerikli) ürününde e-SMM'nin Cloud Connect üzerinden gönderimi sağlanmıştır.
e-SMM için Sistem İşletmeni Tanımlamaları :
- Firma için e-SMM tanımlaması yapılmalı
Firma e-SMM kullanıcı ise, firma tanımlarında Detaylar penceresi e-Devlet/e-SMM sekmesinde yer alan "e-SMM Kullanıcısı" alanı işaretlenmelidir.
e-SMM için sistem işletmeni/firma tanımlarında doldurulması gereken alanlar olup bu bilgiler aşağıda yer almaktadır.
Firma detaylarında bulunan Genel bilgiler sekmesinde:
- Adres bilgileri (il-ilçe)
- Ülke Kodu TR- Ülke Adı TÜRKİYE
- Kurum Tipi – Tüzel kişi seçilir ise Vergi Kimlik Numarası
- Kurum Tipi Gerçek kişi seçilir ise İşveren Bilgisi tabında
- Adı
- Soyadı
- TC Kimlik No
tanımlanmalıdır.
- Firma detaylarında bağlantı ayarları tanımlanmalıdır.
Firma-Detaylar-e-Devlet-Genel tabında Entegratör Bilgileri (kullanıcı adı,şifre ve öndeğer adres) bilgileri tanımlanmalıdır.
Kullanıcı Adı : Web servise bağlantı için alınan kullanıcı adı,
Kullanıcı Şifre : Web servise bağlantı için alınan kullanıcı şifresi,
Öndeğer Adres : Cloud Connect işlemlerinde kullanılacak olan Web servise bağlantı için gerekli Logo Özel Entegretör servis adresi tanımlanır.
- Kayıt numaralandırma şablonu tanımlanmalıdır.
- Sabit 3 karakter : "SMM"
- Sabit 4 karakter yıl seçimli : YYYY
- Kalan 9 hane nümerik artan olarak üretilir.
Sistem işletmeninde e-SMM için bilgiler tanımlandıktan sonra Programda verilen serbest meslek makbuzunun e-SMM olarak girişi yapılabilir.
Programda e-Serbest Meslek Makbuz Girişi
Programda serbest meslek makbuzuna 2 farklı menüden giriş yapılır.
- Cari hesap fişleri
- Kasa işlemleri
e-Serbest meslek makbuzu tipleri:
- Kâğıt
Firma/İş yeri e-serbest meslek makbuzu kullanıcısı değilse, SMM makbuzları öndeğer olarak kâğıt tipinde oluşur.
- e-SMM
Firma/İş yeri e-SMM kullanıcısı ise, SMM makbuzları öndeğer olarak elektronik tipte oluşur. Makbuzların durumu "Sunucuya Gönderilecek" şeklinde oluşmaktadır. "Kâğıt" tipi de seçilebilmektedir.
Kâğıt seçilme nedeni;
1-Mükelleflerin sistemlerinde veya e-smm uygulamasında arıza ve kesinti olduğu durumlarda mükelleflerin kâğıt makbuz düzenleyebilmeleri mümkün olacaktır. Bu Tebliğde belirtilen elektronik belgeleri düzenleme yetkisi bulunan mükelleflerin, sistemlerinde arıza veya kesinti meydana gelmesi veya diğer mücbir sebep durumlarında düzenlenmek üzere yeterli miktarda matbu belgeleri bulundurmaları zorunludur. Bu şekilde belge düzenlemek istisnai bir uygulama olup süreklilik arz etmesi halinde verilen izin iptal edilebilecektir.
2-Uygulama geçildikten sonra üç ay itibariyle kâğıt makbuz düzenlenebilecektir.
- a) Cari hesap fişlerinden e-SMM makbuz girişi:
Cari hesap fişleri ve kasa işlemlerinden eklenen verilen serbest meslek makbuzunda, e-SMM kapsamında bulunması gereken alanlar:
- Makbuz numarası,
- Düzenlenme tarihi,
- Düzenlenme zamanı,
- Müşteri / Cari bilgileri,
- Müşteri TCKN/VKN,
- Şahıs(TCKN ise) Ad ve Soyad, Tüzel(VKN) ise Ticari Unvanı,
- Adres(İl,ilçe,ülke) ,
- Tutar,
- Malzeme/hizmet açıklaması,
- Adet bilgileri,
- Gönderim şekli.
Bu kapsamda serbest meslek makbuzuna Makbuz tipi ve F9 menüye e-SMM Bilgileri eklendi.
Makbuz Tipi: Kağıt ve e-SMM seçenekleridir. Öndeğer e-SMM gelmektedir.
e-SMM bilgilerinde;
- Genel,
- Perakende Cari Bilgileri
- Adres Bilgileri sekmesi bulunmaktadır.
Genel sekmesinde e-SMM için "Gönderim şekli" Alıcıya belgenin teslim şeklini ifade eder.
Gönderim şekli: Kağıt ya da elektronik olabilir. Gönderim şekli elektronik seçilirse alıcı e-posta adresi kontrolü yapılır.
Perakende Cari Bilgilerinde, fişte seçilen cari hesaba ait bilgiler getirilir. Cari hesap şahıs şirketi olsaydı T.C. kimlik no ve Adı-Soyadı bilgileri listelenir.
Kasa işlemlerinden eklenen verilen serbest meslek makbuzunda cari/müşteri bilgileri manuel giriş yapıldığından Perakende Cari Bilgileri ve Adres Bilgileri girilmelidir.
Adres Bilgilerine, fişte seçilen cari hesaba ait adres bilgileri gelir.
e-SMM kaydedildiğinde liste ekranında e-Fiş "e-SMM" ve e-Fiş statüsü "e-Makbuz Oluşturulacak" olarak gelir.
b) Kasa işlemlerinden e-SMM makbuz girişi:
Cari hesap fişinde olduğu gibi kasa işlemlerinde de verilen serbest meslek makbuzu e-SMM olarak eklenir.
Kasa işlemlerinden eklenen verilen serbest meslek makbuzunda cari/müşteri bilgileri manuel giriş yapıldığından F9 e-SMM Bilgilerinde yer alan Perakende Cari Bilgileri ve Adres Bilgileri girilmelidir.
e-SMM makbuzu kaydedildiğinde ekranda e-Fiş "e-SMM" ve e-Fiş statüsü "e-Makbuz Oluşturulacak" olarak gelir.
Cari hesap ve kasa işlemleri menüsünden eklenen e-SMM makbuzları erişim ağacında, e-Devlet- e-SMM Gönder penceresinde Onaylanacak sekmesinde listelenir.
Onaylacak sekmesindeyken e-SMM çıkarılabilir, değiştirilebilir.
Onaylanan e-SMM'ler, Gönderilecek sekmesinde listelenir.
Cari hesap ve kasa işlemleri liste ekranlarından eklenen e-SMM makbuzlarının e-Fiş statüsü de "e-Makbuz Oluşturuldu" olur.
Bu aşamada e-SMM, iptal edilemez, değiştirilemez ve silinemez. Çıkartılmak istenirse aşağıdaki şekilde uyarı mesaj alınır.
e-SMM makbuzunda düzenleme yapılacaksa "e-SMM Gönder" penceresindeyken ilgili fiş üzerinde F9-Çıkar yapılarak bir önceki Onaylacak sekmesine taşınır.
Gönderilecek sekmesinde bulunan ve seçilen e-SMM'lerin Gönder butonu ile gönderim işlemi yapılır.
Gönderimi yapılan e-SMM'ler, e-SMM menüsü altında Giden Kutusunda listelenir.
Giden Kutusunda F9 menü seçeneklerinde aşağıdaki işlemler yapılabilir. Durum Sorgula ve Toplu Durum Sorgula ile e-SMM durum sorgula işlemi yapılabilir.
Sorgulama işlemi sonrasında Durum Kodu alanında örneğin "durum kodu:23" alındı. Fiş üzerinde F9 Tekrar Gönderilecek seçilirse, e-SMM gönderim yapılmamış gibi e-SMM Gönder penceresine düşer.
Cari hesap ve/veya kasa işlemleri menüsünden ilgili e-SMM için gereken düzeltmeler yapıldıktan sonra yeniden gönderim işlemi (e-SMM Gönder penceresinde) yapılabilir.
e-SMM makbuz statülerinde yapılabilecek değişiklikler:
-
- e-Makbuz Oluşturulacak(İptal edilemez, değiştirilebilir, silinebilir.)
- e-Makbuz Oluşturuldu(İptal edilemez, değiştirilemez, silinemez.)
- e-Makbuz Paketlendi(İptal edilemez, değiştirilemez, silinemez.)
- Başarılı (Değiştirilemez, silinemez.)
- Hatalı(İptal edilemez, değiştirilebilir, silinemez.)
- İptal edildi(Değiştirilemez, silinemez, iptal geri alınamaz.)
Veritabanı bilgisi :
Eklenen e-SMM ler için veritabanında,
e-Fiş : Kağıt ve e-SMM bilgisi
Cari hesap fişleri için : LG_FFF_DD_CLFICHE tablosunda EINVOICE kolonunda,
Kasa işlemleri için : LG_FFF_DD_KSLINES tablosunda EINVOICE kolonunda,
e-Fiş Statüsü: LG_FFF_DD_ETRADESMANINVDET tablosunda ETRADSTATUS kolonunda tutulur.