Cari Devir işlemi, Fusion@6 ürününü kullanan ve birden fazla işletme tanımlanmış olan firmalarda, işletmelerin merkezinde, Fusion@6 Standard, Entegre@6 ürünleri ile Fusion@6 ürününde işletme tanımlanmamış firmalarda ise merkezde çalıştırılmalıdır. Cari hareketlerin her çeşit devri şube bazında ayrı ayrı otomatik olarak oluşturulacaktır.
Cari hesaplarınızın devir işlemini yapabileceğiniz bölümdür. Bu işlemden önce, Cari hesap sabit bilgilerinin yeni sene şirketine aktarılma işleminin yukarıda anlatılan Yeni Yıl Kopyalama bölümünden yapılmış olması gerekmektedir. Yeni Yıl Kopyalama işleminden sonra eski yıl şirketinde oluşturulan cari hesap sabit bilgisi var ise, bu bilgiler, yukarıda anlatılan Sabit Kayıt Kontrolü ile yeni yıl şirketine aktarılabilir. Burada, sabitlere bağlı hareketlerin devri yapılacak, sonuç devir hareketi yeni sene şirketindeki hareketlere işlenecektir.
Yeni yıla ait kayıtları yeni yıl şirketine girmeyi tercih eden firmalar, modül devirleri yapılana kadar, eski yıla ait devir bilgilerini yeni yıl şirketinde göremeyeceklerdir. Dolayısıyla bu firmalar, modül devri yapılıncaya kadar, yaşlandırmalı ödeme emri hazırlayamayacak, cari risk takibi ve özel hesap kapatma yapamayacaklardır. Bu tür uygulamaları olan firmalar, cari hesap mutabakatları yapılana kadar, yani yıla ait kayıtları eski yıl şirketine girmek suretiyle, işlemlerini gerçekleştirebilirler.
Cari Devir adımı girişinde, ilk olarak yukarıdaki uyarı ekranı gelecektir. Bu uyarı, dövizli çalışma varsa devir yapılmadan öncelikle cari modülde kur farklarının kapatılma işleminin yapılması içindir. Bu işlemin gerekliliği ilerideki bölümlerde anlatılacaktır.
Bu onaylama ekranında Evet butonuna basıldığında Cari hesap devirlerinin ne şekilde gerçekleşeceğini sorgulayan ekran gelecektir.
Devir Tipi
Cari devirlerinizi yapmadan önce hangi tip devir yapacağınıza karar vermelisiniz. Seçilebilecek devir tipleri şöyledir;
1- BAKİYELİ DEVİR
SON BAKİYE
TARİH ARALIKLI
2- CARİ HESAP TİPİNE GÖRE (YAŞLANDIRMALI DEVİR)
Bakiyeli Devir
Devir Baz Tarihi
Tarih aralıklı devir seçeneği İçin, en son hangi tarihe kadar olan hareketlerin
devrinin yapılacağını belirleyeceğiniz sınır tarihi sorusudur. (Cari hareket kayıt
tarihleri baz alınır) Bu tarihten sonraki kayıtlar aynen aktarılır.
Devir Tarihi
Devir tarihi, devir hareketlerinin yeni sene şirketine isleneceği kayıt tarihidir. Buyuk coğunlukla yeni yılın ilk is günü girilir.
Bakiyeli Devir Parametreleri
Bakiyeli Devir Tipi
Tarih Aralıklı
Tarih aralıklı devir seçeneği, devir yapılacak tarihten sonrasına kaydedilmiş hareketleriniz varsa işaretlenmelidir. Yeni sene şirketinde orneğin eski senenin
11. aya kadar devir bilgisi ve 12. ayın bilgilerini olduğu gibi görebilmek İçin kullanabilirsiniz.
Son Bakiye
Bu seçenek ile, cari hesabın son borç/alacak bakiyesi, tek devir hareketi olarak yeni sene şirketine islenir. Proje kodu ve/veya döviz kullanımı varsa, proje/döviz kırılımında bakiyeler ayrı ayrı islenir. Eğer eski sene şirketinde hiç yeni sene kaydı girilmemiş ise ve cari kayıtlarında özel hesap kapatma kullanılmamışsa, hız açısından tavsiye edilen devir yöntemidir. Eski yıl şirketine yeni yıl kaydı girilmesi halinde ise, yeni yıla ait kayıtlar olduğu gibi yeni sene şirketine aktarılacaktır.
Plasiyerlere Göre Kırılım
Plasiyer uygulaması olan firmalarda, bu seçenek işaretlenir ise, devir olarak aktarılan cari hareketler için plasiyer koduna göre kırılım yapılacaktır. kullanılmamışsa, hız açısından tavsiye edilen devir yöntemidir.
Devir Kayıtlarında Ortalama Vade Tarihi Hesaplansın
Geçmiş yıl şirketindeki cari hareketlerinin, devir tarihine göre ortalama vade gününun bulunmasını sağlayan seçenektir. Bulunan gün değeri devir tarihine eklenerek, devredilen hareketlerin vade tarihi sahasına yazılmaktadır. Cari hesaplarda Puan uygulamasının kullanıldığı durumda, puan bakiyelerinin de cari hareketlere taşınması sağlanmıştır. Sadece Bakiyeli Devir seçeneği için desteklenmektedir.
Cari Hesap Tipine Göre Devir
Devir Baz Tarihi
Yaşlandırmalı devir için, en son hangi tarihe kadar olan hareketlerin devrinin yapılacağının gösterildiği sınır tarihi sahasıdır. (Cari hareket kayıt tarihleri baz alınır) Bu tarihten sonraki kayıtlar aynen aktarılır. Bu devir seçeneği, cari sabit kayıtlarında, her cari için ayrı ayrı belirlenebilen Cari Hesap Tipine (Yaşlandırma / Özel Hesap Kapatma) göre Borç/Alacak yaşlandırması yapılarak, kalan açık hareketler yeni yıla ayrı ayrı devir kaydı olarak devredilecektir.
Not: Bu seçeneğe göre yaşlandırma, borçlu çalışan cari hesaplarda, borç hareketlerini alacak hareketleriyle, alacaklı çalışan cari hesaplarda alacak hareketlerini borç hareketleriyle otomatik kapatacak, açıkta kalan
(odenmemis) hareketleri devir olarak yeni seneye isleyecektir.
Not: Özel hesap kapatma ile çalışan firmalar, cari devirden önce, Cari Modül/
Ek Listeler/ Denetim Listeleri/ Özel Hesap Kapatma Denetimi listesinden, eksik kapatmaları ve yapılan kapatmaların doğruluğunu kontrol etmelidir. Plasiyer Uygulamasının kullanıldığı durumda, yaşlandırma sonucunda bulunan ve yeni yıl şirketine aktarılan hareketlere plasiyer kodları da tasınmaktadır. Dikkat: plasiyer bazında yaşlandırma yapılmamaktadır.
Cari Hesap Tipine Göre Devir Parametreleri
Eski kayıtlara devir tarihi atılsın
Bu seçeneğin işaretlenmesi halinde, eski sene şirketindeki cari hareketlerden kapanmamış olanları yeni sene şirketine aktarırken, kayıt tarihi sahasına işlem sırasında belirlenen devir tarihi yazılacaktır. Bu şekilde yapılan devirde kayıt tarihleri düzenlenecek, vade tarihlerinde değişiklik yapılmayacaktır. Bu seçenek işaretlenmeden devir yapılması halinde ise, kayıt tarihleri olduğu gibi aktarılacaktır.
Devir Döviz Tarihi
Dövizli devir yapıldığı durumda ve yaşlandırma kur turu bölümünde anlatılacak olan “Devir Döviz Tarihi Kuru” seçildiğinde, bu sahada girilen tarih baz alınarak işlem yapılacaktır.
Yaşlandırma Parametreleri
Yaşlandırma Tarihi
Cari hesap tipine göre (Yaşlandırmalı) devir seçeneği için yaşlandırmanın kayıt yada vade tarihine göre yapılacağının seçileceği bölümdür. Yaşlandırma sırasında otomatik yapılacak olan borç/alacak kapatmalarının hareketlerin hangi tarih sırasında yapılacağıdır.
Dövizli Yaşlandırma
Bu seçenek, cari hesaplarda döviz kullanımı varsa, yani "Dövizli" seçeneği işaretlenmiş cari kartlar için geçerlidir.
Yapılmasın
Dövizli yaşlandırma yapılması istenmiyorsa seçilmelidir. Bu durumda dövizli cariler için yaşlandırma yapılmaz, döviz tipi bazında bakiyeli devir yapılır.
Firma Döviz Tipine Göre
Yardımcı Programlar/Şirket Şube Parametre Tanımlamaları bölümünde Düzeltme Tipi sahasında seçilen döviz tipine göre yaşlandırma yapılması için kullanılan seçenektir. Öncelikle Firma döviz değerlerinin hesaplanması yani Cari Modülü/İslemler/Döviz tutarlarını olusturma işleminin çalışmış ve cari hareketlerde Firma Döviz tutarlarının oluşmuş olması gerekir. Yaşlandırma sadece firma döviz tipinde ve bulunan döviz tutarlarına göre yapılır. Yeni yıl şirketinde aktarılan cari hareketlerde, firma dövizi cinsinden bulunan döviz bakiyeleri “Döviz Tutarı” sahasına, “Yaşlandırma Kur turu” bölümünde anlatılacak olan kur bilgisine göre hesaplanan TL değerleri ise borç/alacak sahalarına aktarılır. (Özel Hesap Kapatmalı cari hesaplar için firma dövizine göre işlem yapılmaz). Yeni yıl şirketine firma dövizine göre devir yapılmadan önce, eski yıl şirketinde Cari Modülü/Raporlar/Ek Listeler/Tarih Aralıklı Yaşlandırma Listesinden gerekli kısıtlamalar yapılarak ve “Firma Döviz Tipine Göre Dökülsün” seçeneği işaretlenerek, oluşacak hareketler kontrol edilebilir.
Cari Hareket Döviz Tiplerine Göre
Dövizli cari hesaplar İçin, hareket girişi esnasında girilmiş olan operasyon dövizlerine göre yaşlandırmalı devir yapılması isteniyorsa bu seçenek işaretlenmelidir. Bu durumda her bir döviz tipi, kendi içinde yaşlandırma yapılacak ve yeni yıl şirketinde devir hareketleri bu kırılımda oluşacaktır. Cari kartında Özel hesap kapatma işaretli olan dövizli cariler için, açıkta kalan döviz hareketleri aktarılacaktır. Yeni yıl şirketinde oluşacak hareketler, eski yıl şirketinden Cari Modülü/Raporlar/Ek Listeler/Tarih Aralıklı Yaşlandırma Listesinden gerekli kısıtlamalar yapılarak ve “Döviz Tipine Göre Kırılım” seçeneği işaretlenerek kontrol edilebilir. Yurtiçi Dövizli cariler için de yaşlandırmalı devir desteği getirilmiştir. Eğer cari kartında Yurtiçi Döviz tipi seçilmiş ise ve Dövizli yaşlandırma bölümünde “Cari Hareket Döviz Tiplerine Göre” seçeneği işaretlenmişse, yurtiçi döviz tipine göre yaşlandırmalı devir yapılmaktadır. Firma Döviz Tipine göre seçeneği Yurtiçi Dövizli cariler için kullanılamamaktadır.
Yaşlandırma Kur Turu
Firma yada Cari Hareket Döviz Tipine göre devir seçildiğinde yaşlandırma sonucunda bulunan döviz bakiyelerinin, TL tutarlarının hangi kur bilgisi ile oluşacağının seçildiği bölümdür.
Hareket Kuru: Yaşlandırma sonucunda bulunan hareketlerin, hareketin girildiği tarihteki kur ile yeni yıl şirketine aktarılması istendiği durumda işaretlenmesi gereken seçenektir.
Devir Döviz Tarihi Kuru: Yaşlandırma sonucunda bulunan hareketlerin, Devir Döviz Tarihi sahasında yazılan tarihteki kur bilgisi ile aktarılması istendiği durumda işaretlenmesi gereken seçenektir. Eğer geçmiş yıl şirketinde, yıl sonunda kur farkı hesaplama çalıştırılmış ise“Devir Döviz Tarihi Kuru” seçilerek işlem yapılmalıdır.
Proje Bazında Yaşlandırma Yapılsın
Bu seçenek, proje uygulaması kullanılıyor ise aktif olarak ekranda görülecektir. Proje kodu bazında yaşlandırma yaparak devirlerin oluşması isteniyorsa işaretlenmelidir. Proje bazında yaşlandırma işaretli olmadığı durumda, yaşlandırma sırasında proje kodları dikkate alınmayacaktır. Fakat yaşlandırma sonucunda bulunan kalan rakamlara, hangi hareketten kaldıysa o hareketin proje kodu yazılacaktır.
Cari Kısıtları
Devri yapılmak istenen cari hesaplarla ilgili kısıtlamaların yapılabileceği bölümdür. Ekranda, cari sabit kayıtlarında girilen bilgiler listelenmektedir. Carilerin bölüm bölüm devrinin yapılabilmesi için kullanılır. Ekrana yeni bir satır eklemek için klavyeden insert, seçili olan satırı silmek içinde delete tuşuna basılmalıdır.
Cari Devri’nde oluşacak kayıtları birkaç örnek ile açıklayalım.
Örnekler;
(Aşağıdaki örneklerde, cari hesap tipine göre devir tipi belirlenmiş olduğu kabul edilmiştir.)
1- Cari Hesap Tipi = Yaşlandırma,
Cari Hesap Dövizli,
Döviz Tipi = 0,
Dövizli Yaşlandırma seçeneğinde “Yapılmasın” işaretli Döviz Yaşlandırma seçilmediğinden döviz kırılımlı tarih aralıklı bakiye devri yapılır. Döviz tipi bazında ve kullanılıyorsa proje kodu bazında borç/alacak bakiyeleri bulunur, her bir kırılım için ayrı bir devir hareketi yeni senede oluşturulur. TL dışındaki döviz tipleri için oluşturulan satırlardaki TL değerler, döviz bakiyesine ve verilen kur tarihine göre yeniden hesaplanır.
2- Cari Hesap Tipi = Yaşlandırma, Cari Hesap Dövizli, Döviz Tipi = 0, Dövizli Yaşlandırma bölümünde “Cari Hareket Döviz Tiplerine Göre” seçeneği işaretlenmiş ;
Döviz tipine göre yaşlandırma yapılarak her döviz tipi için açıkta kalan hareketler, kendi döviz tipleriyle yeni senede oluşturulur. Proje kodu kullanımı varsa, her bir devir satırının eski senedeki kendi proje kodu yeni senedeki devir hareketine taşınır.TL dışındaki döviz tipleri için oluşturulan satırlardaki TL değerler, döviz bakiyesine ve verilen kur tarihine göre yeniden hesaplanır.Yaşlandırma işleminde, yaşlandırma sahasında belirtilen kayıt/vade tarihi seçeneği geçerlidir.
3- Cari Hesap Tipi = Yaşlandırma, Cari Hesap Dövizli, Döviz Tipi = 0 (sıfır)’dan farklı; Dövizli Yaşlandırma seçeneğinde “Yapılmasın” işaretli; Döviz Yaşlandırma seçilmediğinden cari karttaki döviz tipi için tarih aralıklı bakiye devri yapılır. Cari karttaki döviz tipi için ve kullanılıyorsa proje kodu bazında borç/alacak bakiyeleri bulunur, her bir kırılım için ayrı bir devir hareketi yeni senede oluşturulur. Sene içinde, cari karttaki döviz tipi değiştirilmiş ve birden fazla farklı döviz tipine ait hareket mevcutsa, sadece cari karttaki döviz cinsinden kayıtlı hareketler dikkate alınacaktır. Oluşturulan satırlardaki TL değerler, döviz bakiyesine ve verilen kur tarihine göre yeniden hesaplanır.
4- Cari Hesap Tipi = Yaşlandırma, Cari Hesap Dövizli, Döviz Tipi = 0 (sıfır)’dan farklı, Dövizli Yaşlandırma bölümünde “Cari Hareket Döviz Tiplerine Göre” seçeneği işaretlenmiş;
Cari karttaki döviz tipine göre yaşlandırma yapılarak açıkta kalan hareketler, ilgili döviz tipiyle yeni senede oluşturulur. Proje kodu kullanımı varsa, her bir devir satırının eski senedeki kendi proje kodu yeni senedeki devir hareketine taşınır. Sene içinde, cari karttaki döviz tipi değiştirilmiş ve birden fazla farklı döviz tipine ait hareket mevcutsa, sadece cari karttaki döviz cinsinden kayıtlı hareketler dikkate alınacaktır. Oluşturulan satırlardaki TL değerler, döviz bakiyesine ve verilen kur tarihine göre yeniden hesaplanır. Yaşlandırma işleminde, yaşlandırma sahasında belirtilen kayıt/vade tarihi seçeneği geçerlidir.
5- Cari Hesap Tipi= Yaşlandırma, Cari Hesap Dövizli, Dövizli Yaşlandırma bölümünde “Firma Döviz Tipine Göre” seçeneği işaretlenmiş ; Cari hareketler İçin firma dövizine göre yaşlandırma yapılarak açıkta kalan hareketler, firma döviz tipiyle yeni senede oluşturulur. Proje kodu kullanımı varsa, yaşlandırma sonucunda bulunan her bir devir satırının eski senedeki kendi proje kodu yeni senedeki devir hareketine taşınır. Olusturulan satırlardaki TL değerler, döviz bakiyesine ve seçilen kur türüne göre, Kayıt Tarihi ise hareket tarihindeki kurdan, Devir Döviz tarihi ise Devir Döviz Tarihindeki kurdan hesaplanır.
6- Cari Hesap Tipi = Özel Hesap Kapatma, Cari Hesap Dövizli, Döviz bazında kapatılmış tutarların farkları, her bir döviz tipi için ayrı ayrı, yeni senede oluşturulur. TL dışındaki döviz tipleri için oluşturulan satırlardaki TL değerler, hareket tarihindeki kur ile bakiye döviz tutarı çarpımı olarak hesaplanıp oluşturulur. TL dışındaki her bir döviz tipinin, devir tarihindeki kur üzerinden TL bakiyesi ile önceki maddede hesaplanan TL bakiyesi arasındaki fark, ayrı bir kur farkı kaydı olarak TL değeri hesaplanarak yeni senede oluşturulur. TL dışındaki bu döviz tipleri için eski senede kaydedilmiş kur farkı hareketleri dikkate alınmaz. Özel Hesap Kapatmalı carilerde, dövizli yaşlandırma seçeneğinin işaretlenmiş olup olmaması, cari kartta döviz tipinin sıfır ya da sıfırdan farklı olması,yaşlandırma işleminin kayıt/vade sırasında yapılıyor olması etkilemez. Devir yukarıda anlatıldığı sekliyle yapılır. Ayrıca, Firma Döviz Tipine Göre devir yapılamaz.