Üretim emri satırları bölümünde, üretim sürecini oluşturan ve etkileyen tüm faktörler yer alır.
Üretim emri ile üretilecek ana mamul ve ana mamulün üretiminde kullanılacak malzemelerin reçete bilgileri, ana mamul ve yarı mamullerin üretiminde geçerli operasyon ve kullanılacak iş istasyonları gibi üretim sürecini oluşturan tüm faktörler üretim emri satırları bölümünden kaydedilir. Ayrıca bu bölümde program tarafından, ana mamul ve yarı mamullerin üretimi için geçerli her bir operasyon için bir iş emri oluşturulur.
Üretim emri ilk defa açıldığında Genel sayfasında yer alan ana mamul, miktar ve ürün reçetesi bilgileri girildikten sonra sağ fare düğmesi menüsündeki Hesapla menü seçeneği ile üretim emrine ait ana ürün reçetesi patlatılır ve üretim emri satırları oluşturulur. Üretim emri satırları doğrudan kullanıcı tarafından da kaydedilebilir.
Hesapla seçeneğinin kullanılması durumunda, üretim emri genel bilgiler sayfasında belirtilen reçete revizyon bilgileri dikkate alınır ve üretim emri satırları program tarafından oluşturulur. Hesapla işlemi sonunda üretim emri satırlarına ait iş emirleri ve fişler de oluşmuş olacaktır.
Üretim emrinde kullanılan ana ürün reçetesi içinde sanal yarı mamul alt reçeteleri olması durumunda üretim emri satırları ana ürün reçetesinden başlayarak oluşturulur. Üretim emri satırları oluşturulurken belirtilen reçetedeki tüm girdi ve çıktı malzemelerin miktarları, ilişkili oldukları operasyonlar ve reçete revizyonları dikkate alınır. Reçetede üretime katılmayacağı belirtilmiş olan ve koşul malzeme kodu koşulunu sağlamayan girdi ve çıktı satırları üretim satırları oluşturulurken dikkate alınmaz.
Reçetedeki tüm girdi ve çıktı malzeme miktarları, ilişkili oldukları iş emirleri, operasyonlar ve reçete revizyonları üretim emri satırlarında görüntülenir. Üretim satırlarına ait miktar hesabı, reçete revizyon satırındaki birim üzerinden yapılır. Hesaplamada ilgili malzemelerin miktar formülünde belirtilen parametre ve sabitlerin değerleri ile formülde kullanılan fonksiyonlar dikkate alınır.
Her bir operasyonun hangi iş istasyonunda gerçekleştirileceği ilgili operasyonun, operasyon ihtiyaç satırlarında belirtilen asgari/azami miktarlar ve başlangıç tarihi kontrolleri yapılarak belirlenir.
Eğer reçetede söz konusu operasyona girdi veya çıktı olarak katılan malzemelerden herhangi birinin operasyon süresini etkileyeceği belirtilmişse asgari – azami miktar kontrolleri söz konusu malzemenin miktarına göre yapılır ve iş istasyonu buna göre belirlenir. Aynı operasyonda birden fazla malzemenin kullanılması durumunda ise tüm malzemelerin miktarları toplamına göre operasyona ait iş istasyonu (birimler dikkate alınmaksızın) belirlenir.
Üretim emri satırları sayfası iki ana bölümden oluşmaktadır. Sayfanın üst bölümünde reçete bilgilerine bağlı olarak oluşan iş emirlerine ait operasyon ve ihtiyaç bilgileri, alt bölümde ise üretim sürecinde kullanılan girdi/çıktı (malzeme) bilgileri yer alır.
Üretim emri satırlarında var olan alanlar şunlardır:
İş emirleri, Operasyon, Reçete ve Süre Bilgileri
İş Emri Numarası: Üretimde kullanılan operasyon sayısı kadar iş emri oluşur. İş emirleri, bir üretim emrinin operasyonlar bazında bölünmesinden oluşan küçük üretim emirleri olarak tanımlanabilir. İş emri numarası, program tarafından oluşturulan üretim emri satırlarında reçeteye bağlı olarak oluşan numaradır. Üretim satırının doğrudan kullanıcı tarafından eklenmesi durumunda üretim emri kaydedilirken program tarafından verilir.
İş Emri Durumu: Üretimin iş emirleri (operasyonlar) bazında durumunu gösterir. Üretim emrine ait iş emirlerine, üretim emirleri listesinde F9 menüsünde yer alan iş emirleri seçeneği ile ulaşılır. İş emri durumunu değiştirmek için bu seçenek kullanılır ve durum bilgisi, üretim emri satırları İş Emri Durumu alanına otomatik aktarılır. Üretim emrine ait bir veya birden fazla iş emri olduğu taktirde, iş emirlerinden herhangi birinin durumu "Devam Ediyor" konumuna getirilirse ait olduğu üretim emrinin durum bilgisi de "Devam Ediyor" olacaktır. Ancak iş emirlerinden herhangi biri "Tamamlandı" konumuna getirildiğinde üretim emri durum bilgisi değişmez. Üretim emrinin de "Tamamlandı" konumuna geçmesi için üretim emrine ait tüm iş emirlerinin "Tamamlandı" durumuna geçmesi gerekmektedir.
Operasyon Kodu/Açıklaması: F9/sağ fare tuşu menüsü Hesapla seçeneği ile üretim emri satırları program tarafından ilk oluşturulduğunda, üretim emrinde kullanılan reçete satırlarında belirtilen operasyon kod ve açıklamasıdır. Her bir operasyon bir iş emridir. İlgili mamul yada yarı mamul üretiminde birden fazla operasyon yer alıyorsa bu operasyonlar üretim emri satırlarında sırasıyla yer alır. Yeni eklenen bir operasyon için ya da mevcut operasyonlar için örtüşme miktar ve yüzdelerini belirlemek ya da değiştirmek için ilgili üretim satırında sağ fare düğmesi menüsündeki Önceki İş Emirleri seçeneği kullanılır.
İş İstasyonu Kodu/Açıklaması: Hesapla seçeneği sonucu üretim emri satırlarında yer alan operasyonlara ait iş istasyonlarıdır. Satırda yer alan operasyonun ihtiyaç satırlarında iş istasyonlarına için belirlenen kapasite (asgari – azami üretim miktarları) öncelik bilgileri ve başlangıç tarihi dahilinde, ilgili üretim için en uygun olan iş istasyonu bu alana otomatik olarak aktarılır. Üretim satırı için farklı bir iş istasyonu geçerli olacaksa değiştirilir. F10 tuşu ile operasyon ihtiyaçları listelenir ve tercih edilen iş istasyonu seçilir.
Sayım Merkezi: Operasyon tamamlama işlemlerinde etkili olacak parametredir. Bir sonraki operasyonda işlenecek miktarın belirlenmesinde kullanılır. Bu alan Evet ve Hayır seçeneklerini içerir. "Evet" seçiminin yapılması durumunda, operasyon tamamlama işlemi yapılarak sonraki operasyonlarda sarf edilecek malzemeler belirlenir. Bu operasyonlardan sarf edilecek malzeme miktarı sonraki operasyonların gerçeklenebilir maksimum miktarıdır. Önceki operasyonunda sayım merkezi "Hayır" olarak belirlenmiş olmayan operasyonlar için gerçeklenebilir maksimum miktar üretim emri planlanan miktarı olacaktır.
Reçete Kodu/Açıklaması: Üretim satırındaki operasyonun ilişkili olduğu reçete kodu ve açıklamasıdır. Üretilecek olan malzemenin ilgili operasyonuna ait reçete bilgisi "Hesapla" işlemi sonucu bu alana otomatik gelir.
Revizyon Kodu/Açıklaması: Üretim satırındaki operasyonun ilişkili olduğu reçetenin ilgili üretim için kullanılan revizyon kodu ve açıklamasıdır.
Süreler: Hesaplama sonucu oluşan üretim emri satırındaki operasyonun ihtiyaç satırında seçili iş istasyonu için verilen süreler (sabit hazırlık süresi, işlem süresi, taşıma süresi, operasyon öncesi/sonrası bekleme süresi, kuyruk süresi, kontrol süresi) bu alanlara aktarılır ve planlanan üretim süresini belirlerler. İşlem süresi ve işlem partisi bilgileri ile bir birim malzemenin ne kadar sürede üretileceği hesaplanır. Üretilecek miktara göre işlem süresi hesaplanır daha sonra diğer süreler hesaplanan süreye eklenerek üretimin toplam süresi bulunur. Üretim emri üzerinde hesaplama sonucu üretim emri satırlarına otomatik gelen süreler istenirse değiştirilebilir ve yapılan değişiklik planlanan süreyi günceller.
Sabit Hazırlık Süresi: Program tarafından oluşturulan üretim emri satırında, söz konusu operasyonun, Operasyon ihtiyaç satırlarından seçilen iş istasyonuna ait sabit hazırlık süresidir. Hazırlık süresi değiştirilebilir. Burada yapılan değişiklik planlanan süreyi günceller.
İşlem Partisi ve Süresi: Program tarafından oluşturulan üretim emri satırında, söz konusu operasyonun, operasyon ihtiyaç satırlarından seçilen iş istasyonuna ait işlem partisi miktarı ve süresidir. İşlem partisi miktar ve süre bilgileri değiştirilebilir. Burada yapılan değişiklik planlanan süreyi günceller.
Taşıma Partisi ve Süresi: Program tarafından oluşturulan üretim emri satırında, söz konusu operasyonun, Operasyon ihtiyaç satırlarından seçilen iş istasyonuna ait taşıma partisi süresidir. Taşıma partisi süresi değiştirilebilir. Burada yapılan değişiklik planlanan süreyi günceller.
Bekleme Partisi/Bekleme Süresi: Operasyon kartında belirtilen, operasyon esnasında ihtiyaç duyulan bekleme süresi ve bu sürenin kaç malzemenin üretiminden sonra işleyeceğini belirtmek için kullanılan bekleme partisi bilgisidir. Bu alanlardaki bilgiler operasyon kartından otomatik olarak üretim emri satılarına aktarılır; istenirse değiştirilir.
Kuyruk Süresi: Program tarafından oluşturulan üretim emri satırında, söz konusu operasyonun, operasyon ihtiyaç satırlarından seçilen iş istasyonuna ait kuyruk süresidir. Kuyruk süresi değiştirilebilir. Burada yapılan değişiklik planlanan süreyi günceller.
Operasyon Öncesi ve Sonrası Bekleme Süresi: Program tarafından oluşturulan üretim emri satırında, söz konusu operasyonun, operasyon ihtiyaç satırlarından seçilen iş istasyonuna ait bekleme süreleridir. Bekleme süreleri değiştirilebilir. Burada yapılan değişiklik planlanan süreyi günceller.
Planlanan Süre: Üretimin ne kadar sürede tamamlanacağını belirtir. Eğer reçetede söz konusu operasyona girdi veya çıktı olarak katılan malzemelerden herhangi birisinin operasyon süresini etkileyeceği belirtilmişse asgari – azami miktar kontrolleri söz konusu malzemenin miktarına göre yapılır. Aynı operasyon (iş emri için) birden fazla malzemenin operasyon süresini etkileyeceği belirtilmişse tüm malzemelerin miktarları toplamına göre (birimler dikkate alınmaksızın) kontrol yapılır. Satırdaki malzeme miktarı değişince, Planlanan süre otomatik olarak değişir ancak, tersi geçerli değildir. Planlanan sürelerde meydana gelen değişikliklerin iş emirlerine yansıyabilmesi için üretim emrinin serbest bırakılması gerekmektedir.
Fason Emri fişlerinde, üretim emri satırlarında yer alan operasyon kodu/açıklaması, İş istasyonu kodu/açıklaması, reçete kodu, reçete açıklaması, revizyon kodu ve revizyon açıklaması alanlarında değişiklik yapılamaz.
Üretim Emri Girdi/Çıktı Satırları (Malzemeler)
Üretim emri satırlarının bu bölümünde, emrin ait olduğu reçetede yer alan girdi/çıktı satır bilgileri yer alır. Hesapla seçimi yapıldığında bu satırlar program tarafından oluşturulur. Girdi/çıktı bilgileri doğrudan da kaydedilebilir. Üretim emri satırlarında her bir operasyonun (iş emrinin) üzerine gelindiğinde, o operasyona ait girdi/çıktı satırları, malzemeler bölümünde görüntülenir. Üretim emri satırları malzemeler bölümünde yer alan bilgiler, üretim emri içerisinde üretilecek olan malzemelerin ürün reçete bilgileridir.
Üretim emri Girdi/Çıktı satırlarında yer alan bilgiler şunlardır:
Satır Tipi: Üretim emrinde kullanılan reçete satır tipidir. Ana ürün, girdi, sanal yarı mamul, ek ürün, yan ürün seçeneklerini içerir. Fason emri fişleri için, satır tipi sadece girdi seçilebilir
Tür: Çıktı satırlarında elde edilecek mamulün türünü belirtir. Mamul tek bir malzeme olabileceği gibi bir malzeme sınıfı altında yer alan malzeme de olabilir.
Malzeme (Sınıfı) Kodu/Açıklaması: Girdi/Çıktı malzeme kodu ve açıklamasıdır. Girdi/çıktı satır türünün malzeme sınıfı olması durumunda, üretilecek malzemeler sağ fare tuşu menüsündeki Malzeme Sınıfı Detayları ve Malzeme Tablosu seçenekleri ile kaydedilir.
Varyant Kodu/Açıklaması: Malzemenin varyantlı olması durumunda varyant kod ve açıklama bilgisidir.
Miktar Formülü: Hesapla seçeneği ile oluşturulan üretim emri satırlarında, ürün reçetesinde girilen miktar formülü bu alana aktarılır. Değiştirilemez. Değişiklikler ya da miktar girişleri için miktar kolonu kullanılır.
Miktar: Program tarafından miktar formüllerine göre hesaplanan miktarlar üzerinde değişiklik yapılabileceği gibi yeni eklenen satırlar için de kullanıcı girişli bir alandır. MS/MT tipi satırlar için bağlı malzemelerin miktar toplamı otomatik olarak getirilir. Miktarda yapılan değişiklikler planlanan süreyi güncelleyecektir.
Birim: Girdi/Çıktı satırındaki malzemenin hangi birim üzerinden işlem göreceğini belirtir. "Hesapla" seçeneği ile oluşturulan üretim emri satırlarında, üretim emrine ait reçetede belirtilen birimdir. Değiştirilebilir.
Operasyon Süresini Etkiler: Hesapla seçeneği ile oluşturulan üretim emri satırlarında, reçetede yapılan seçim öndeğer olarak gelir. Girdi/çıktı satırındaki malzemenin operasyon süresini etkileyip etkilemeyeceğini belirtir. Bu alan işaretli ise operasyon için asgari ve azami miktar kontrolleri satırdaki malzemenin miktarına göre yapılır. Yapılan seçim değiştirebilir. Bu durumda operasyon süresi yeniden hesaplanır.
Fire Faktörü: Hesapla seçeneği ile oluşturulan satırlarda malzemenin kendi reçetesinden belirlenir. Üretim sırasında verilebilecek fire oranıdır.
Fire Hesaplama: Firenin ne şekilde hesaplanacağını belirtir. "Hesapla" seçeneği ile oluşturulan satırlarda malzemenin kendi reçetesinden belirlenir.
Alternatif Malzeme Kullanımı: Program tarafından oluşturulan satırlar için malzemenin kendi reçetesinden belirlenir ancak kullanıcı bu yöntem üzerinde istediği değişikliği yapabilir.
Konsinye Kullanımı: Program tarafından oluşturulan satırlar için malzemenin kendi reçetesinden belirlenir ancak bu yöntem değiştirilebilir.
Ürün Reçetesi Kodu/Açıklaması: Satır tipi sanal yarı mamul olduğunda bu ürüne ait reçete kodu ve açıklamasıdır. Doğrudan eklenen SYM satırları için kayıtlı reçeteler listelenir ve seçilir.
Revizyon Kodu/Açıklaması: Satır tipi sanal yarı mamul olduğunda dolu olan bir alandır. Kullanıcının eklediği SYM satırları için söz konusu reçeteye bağlı revizyonlar listelenir ve istenen revizyon seçilebilir. Revizyon kodu boş bırakılmışsa güncel revizyon otomatik olarak gelir.
Karşılama Türü: Üretimde kullanılacak malzemelerin karşılama türünün girildiği alandır. Fason Emri fişleri için karşılama türü Üretim Emri seçilemez.
Ambar Kullanımı: Karşılama türünün ambar transferi seçilmesi durumunda bu alanda seçim yapılır. Ambar kullanımı alanı; Tüm Ambarlara Bakılacak ve Seçili Ambarlara Bakılacak seçeneklerini içerir.
Karşılama Fabrikası: Üretimde kullanılacak malzeme talebinin karşılama şekli üretim olan satırlarda transferin hangi fabrikadan yapılacağı bu alandan belirlenir. Karşılama şekli satınalma olan talep satırlarında bu alanlara bilgi girilemez.
Karşılama Ambarı: Üretimde kullanılacak malzeme talebinin karşılama şekli ambar transferi olan satırlarda transferin hangi ambardan yapılacağı bu alanda belirlenir. Karşılama şekli satınalma olan talep satırlarında bu alanlara bilgi girilemez.
Maliyetlendirme: Reçete satırının maliyetlendirme işlemlerinden etkilenip etkilenmeyeceği bu alanda belirlenir. Alanın işaretlenmesi durumunda satır bilgileri güncelleme işlemleri ile değiştirilebilir. İşaretli değilse bu satır güncelleme işlemi değiştirilemez.
Maliyet Oranı: Program tarafından oluşturulan satırlar için malzemenin kendi reçetesinde belirtilen maliyet oranıdır. Bu malzemenin oranında değişiklik yapabilir.
Standart Maliyet Kullanımı: Çıktı maliyetinin hesaplanmasında standart maliyetin kullanılacağını belirtir. Planlanan/Gerçekleşen Maliyet Hesaplama seçeneği ile maliyet ataması yapmak yerine ilgili çıktıların standart maliyetlerinin kullanılmasını sağlar.
Satır Özel Kodu/Satır Açıklaması: Üretim emrinin ait olduğu reçetede girilen satır özel kod ve açıklamasıdır. Gerekirse bu bilgiler değiştirilir.
Proje Kodu: Satırdaki malzemenin ilişkili olduğu proje kodudur. Kayıtlı proje kartları listelenir ve ilgili tanım seçilir. Satırda seçili malzeme kartında proje belirtilmişse ilgili proje kodu bu alana otomatik olarak aktarılır; istenirse değiştirilir.