Cari hesaba ait borç takip ve kapatma işlemleri Satış faturaları listesinden kaydedilir. Borç Takip penceresi, bir cari hesaba ait borç ve alacak işlemlerinin vade tarihi sırasına göre listelendiği ve bu işlemler üzerinde borç kapama, geri alma vb. işlemlerin yapılabildiği bir araçtır.

Her cari hesabın yerel para birimi ve işlem dövizi türünden yapılmış borç ve alacak hareketleri borç takip penceresinde izlenir. Borç takip penceresinin işlem sonunda otomatik olarak açılması ve kapatma işlemlerinin yapılması sağlanabilir. Bunun için Finans Parametreleri seçeneğinde Borç kapama penceresi filtresi kullanılır. Fiş kaydedilir kaydedilmez borç takip penceresinin açılacağı işlemler seçilir.

Borç Takip penceresinde cari hesaba ait işlemler tarih, fiş numarası, işlem, borç, alacak, bakiye, belge numarası, ticari işlem grubu, ihtar, vade farkı, satış elemanı, özel kod, devir işlem tarihi, işyeri, ithalat/ihracat dosya kodu, makbuz numarası ve proje kodu kolonlarıyla listelenir. (Satış ve Satınalma Parametrelerinde "Ödeme Hareketleri Satır Bazında Oluşturulsun" parametresi "Evet" olduğunda, fiş satırlarındaki özel kod; "Hayır" olduğunda ise fiş başlığındaki özel kod listelenir).

Verilen proforma faturalar dışındaki tüm fatura türleri borç takipte dikkate alınır. Fatura geneline ya da satırdaki işleme ödeme planı bağlanmışsa, fatura borç takip penceresinde ödeme sayısı kadar parçalara ayrılarak yer alır.

Tarih kolonunda her ödeme için hesaplanan ödeme tarihi görülür. Ödeme planına bağlı olmayan faturalar borç takip penceresinde tek bir satır olarak listelenir. Faturalar borç takip penceresine kapanmamış işlem olarak yansır.

Herhangi bir ödemeyle kapatılan ya da bir kısmı kapanan işlem satırları bir bağlaçla birbirine bağlı olarak listelenir. Böylece hangi ödeme ya da tahsilatın hangi işlemi kapattığı, kapatılan ve kalan tutar bilgileri ile izlenir. 

Borç Takip Filtreleme İşlemleri

Borç Takip penceresinde istenen kayıt ya da kayıtların aranması ve görüntülenmesi için Filtreler seçeneği kullanılır. Borç Takip penceresinde satırlarda filtreleme işlemi yapılır ve istenen özellikteki kayıt ya da kayıtlara ulaşılır. Bu filtre seçenekleri ve kullanım şekilleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır:

Filtre

Değeri

İşlem Tarihi

Başlangıç/Bitiş

Vade Tarihi

Başlangıç/Bitiş

İşyeri

Tanımlı işyerleri

Bölüm

Tanımlı bölümler

İşlem Döviz Türü

Döviz seçenekleri

Kapanmış Hareketler

Listelenecek/Listelenmeyecek

Ticari İşlem Grubu

Grup/Aralık

Fatura Türleri

Fatura türleri

Cari İşlem Türleri

Cari işlemler

Çek/Senet İşlem Türleri

Çek/Senet işlem türleri

Banka İşlem Türleri

Banka işlemleri

Kasa İşlem Türleri

Kasa işlemleri

Sipariş Türleri

Satış Siparişleri/Satınalma Siparişleri

İşlem Tutarı

Tutar aralığı

Özel Kod

Grup/Aralık

Borç takipte kapatma işlemleri üç şekilde yapılabilir; Kapat, Çoklu Kapat, FIFO Kapat ve Otomatik Kapat.

Kapat: Bu seçenekte istenen işlem, kullanıcının seçeceği başka bir işlemle kapatılır.
Kapatılacak olan işlem seçildikten sonra, bu işlemi kapatacak olan karşı işlem seçilir. Karşı işlem seçildikten sonra ekrana gelen "Kapatılacak Tutar" penceresindeki miktar otomatik olarak işlem tutarı olarak gelir, ancak manuel olarak değiştirilebilir. Bu seçenekle aranan fişin bir kısmı daha önceden kapatılmışsa, cursor aranan fişin ilk parçasına gider. Kalan tutar başka bir işlem ile kapatılabilir.

Çoklu Kapat: Borç takip penceresinde, kullanıcı tarafından belirlenen birden fazla hareketin birbirini kapatması isteniyorsa çoklu kapat seçeneği kullanılır. Çoklu Kapat seçeneği Borç takip penceresinde sağ fare tuşu menüsünde yer alır. Çoklu kapatma işleminde, kapatılacak hareketler işaretlenerek seçilir. İşaretlenen hareketler arasında FIFO yöntemine göre kapatma yapılır.

FIFO Kapat: FIFO kapatma işleminde o harekete göre ters bakiyeli ve başka kapama işlemlerinde kullanılmamış uygun hareketler arasından, Finans Parametreleri/FIFO Borç Kapamada Dikkate Alınacak Tarih parametre satırında yapılan seçim doğrultusunda, vade tarihine ya da işlem tarihine göre en önce olan hareket kapama işleminde kullanılır. FIFO'ya göre kapama yapılırken hangi döviz türüne göre kapama yapılacağı "İşlem Dövizi" alanından yapılan seçime göre belirlenir.

Bu alanın görüntülenebilmesi için Cari Hesap kartı Ticari Bilgiler sekmesindeki Ödeme İzleme alanında "Değişik Dövizli İşlemlerle" seçiminin yapılmış olması gerekir.

Yani vade tarihine göre ya da işlem tarihine göre (FIFO Borç Kapamada Dikkate Alınacak Tarih parametre satırında yapılan seçim doğrultusunda) küçükten büyüğe doğru sıralı olan borç hareketleri ve alacak hareketleri bu sıraya uygun olarak birbirini kapatır.

"Kapat" seçeneği işlemler kullanıcı tarafından ilişkilendirilerek kapatma yapılır.

Otomatik Kapat: Bu seçenekle pencerede yer alan tüm hareketler FIFO mantığına göre kapatılır. Daha önceden bazı hareketler kapatılmış ise kalan hareketler arasında kapama yapılır.

Vade tarihine göre küçükten büyüğe doğru sıralı olan borç ve alacak hareketleri bu sıraya uygun olarak birbirini kapatır. Burada vade tarihi sırasının yanı sıra işlemlerin türleri de kapama öncelikleri açısından önemlidir.

Örneğin nakit işlemleri ve çek/senet işlemleri faturaları kapatır vb. Otomatik kapama yapıldığı sırada daha önce kullanıcı tarafından kapatılmış hareketler varsa, o hareketlerin durumu bozulmaz ve diğer işlemler arasında FIFO kapama yapılır.

Bu 4 şekilde yapılan kapatma işlemi sonucunda, işlemler tamamen kapanmıyorsa kapalı kısım ve kapalı olmayan kısım olmak üzere parçalanır. Kapatma sonucu parçalanan işlemin her parçası diğer parçalara bağlı olarak görüntülenir. Kapatılan yani kalan alanı boş olan işlemler üzerindeyken, karşı işlem alanında işlemi kapatan fişin numarası, tarihi, türü ve fiş toplam tutarı listelenir.

Borç takip penceresinde Karşı işlem seçeneği hangi ödeme ya da tahsilat işlemi ile hangi faturanın ya da işlemin kapatıldığı izlenir.

Kapatma işlemini Geri Al seçeneği ile iptal edilir.

Borç takip penceresinden, cari hesabın işlem sayısı ile toplam borç, alacak ve bakiye bilgilerini almak mümkündür. Bunun için Toplamlar seçeneği kullanılır. Toplamlar ile o ana kadar ki işlem sayısı, bu işlemler sonucunda oluşan borç, alacak ve bakiye toplamları görüntülenir. 

Farklı Dövizler Üzerinden Borç Kapatma İşlemleri

Programda farklı döviz türleri ile borç kapatma yapılabilir. Farklı döviz türleri ile işlemlerin birbirlerini kapatabilmeleri için cari hesap kartı açılırken "Ödeme İzleme" alanında "aynı dövizli işlemlerle" ve "değişik dövizli işlemlerle" seçeneklerinden "değişik dövizli işlemlerle" seçilmelidir. Bu seçim yapıldıktan sonra borç takip penceresinde döviz türlerine bakılmaksızın listelenen hareketler birbirini kapatabilecektir. Cari hesap kartlarındaki bu seçim yapıldıktan sonra açılan borç takip penceresinde yer alan birbirinden farklı dövizlerle yapılmış işlemler kendi aralarında kapatılabileceklerdir.

Cari Hesap İçin Ödeme İzleme Öndeğeri

Borç kapatma işlemlerinin ne şekilde yapılacağı cari hesap kartında Ticari bilgiler sayfasında Ödeme izleme alanında belirlenir. Ödeme izleme; Aynı Dövizli İşlemlerle ve Değişik Dövizli İşlemlerle olmak üzere 2 şekilde yapılır.

Aynı Dövizli İşlemlerle: Cari hesaba ait borç takip ve ödemeler tek bir döviz türü üzerinden izlenir. Farklı işlem dövizi üzerinden kaydedilen faturalar ve ödeme hareketleri birbirini kapatamaz. Kapatma işlemi yapıldığında program işlem döviz türleri uyuşmuyor mesajı verir.

Değişik Dövizli İşlemlerle: Farklı işlem dövizi üzerinden yapılan işlemler ve ödemeler birbirini kapatabilir. 

Takipten Düş

Cari hesaba ait borç takibinde, ödeme hareketlerinden herhangi birisi takip dışı bırakılmak istenebilir. Bu durumda borç takip penceresinde F9 menüsündeki Takipten Düş seçeneği kullanılır. Bu durumda fatura kaydı değiştirilmeden borç kapatma penceresinde bakiye ile ilgili değişiklik yapılabilir.

İlgili ödeme hareketinin bağlı olduğu cari hesap hareketi ve kapatma bilgileri listelenir. Bu pencerede Takip Dışı Tutar alanına bilgi girilemez.