İhraç mallarındaki maliyetleri düşürmek ve böylelikle ihracatçıların yurtdışındaki pazarlarda rekabet gücünü arttırmak amacıyla, ihraç edilmek koşuluyla yurt içinden temin edilen mallardan KDV tahsil edilmeksizin yapılan satış işlemlerine, çok genel bir ifade ile İhraç Kayıtlı Satışlar denmektedir.
İhraç Kayıtlı satış işlemlerine ait bilgiler İhraç Kayıtlı Satış Faturaları ile kaydedilir. Verilen hizmete ait bilgiler Verilen Hizmet Faturası ile kaydedilebildiği gibi, İhraç Kayıtlı Satış Faturası ile de kaydedilir. Hizmet satışlarının ihraç kayıtlı satış faturasından kaydedilmesi durumunda satır türü Hizmet olarak seçilir.
Satış işlemine ait bilgiler Fatura ve Detaylar sayfalarından kaydedilir. İhraç işlemine ait özel bilgiler fatura satırlarında yer alan ilgili kolonlardan kaydedilir. Bu bilgiler şunlardır:
DİİB: Satırdaki malzemenin saydırılacağı DİİB ve bu DİİB' e ait ihracı taahhüt edilen malzemenin seçildiği alandır.
DİİB Kalan Miktar: Satırdaki malzeme miktarı düşüldükten sonra DİİB' e ait ihracı taahhüt edilen malzemenin kalan miktarını gösteren alandır.
DİİB Kalan Tutar: Satırdaki malzeme tutarı düşüldükten sonra DİİB' e ait ihracı taahhüt edilen malzemenin kalan tutarını gösteren alandır.
DİİB Paritesi: Seçilen DİİB ile fatura satırındaki malzemenin döviz cinsileri farklı ise bunu DİİB' in döviz cinsine çeviren parite bilgisinin girildiği alandır.
Eximbank Kredisi: Satırdaki malzemenin saydırılacağı Eximbank Kredisi ve bu Eximbank Kredisi' ne ait malzemenin seçildiği alandır.
Eximbank Kredi Kalan Miktar: Satırdaki malzeme miktarı düşüldükten sonra Eximbank Kredisi' ne ait malzemenin kalan tutarını gösteren alandır.
Eximbank Kredi Kalan Tutar: Satırdaki malzeme miktarı düşüldükten sonra Eximbank Kredisi' ne ait malzemenin kalan tutarını gösteren alandır.
Eximbank Paritesi: Seçilen Eximbank Kredisi ile fatura satırındaki malzemenin döviz cinsileri farklı ise bunu Eximbank Kredisi'nin döviz cinsine çeviren parite bilgisinin girildiği alandır.
İhraç kayıtlı faturalarda KDV tutarları gösterilir. Fakat KDV tutarları cari hesaptan tahsil edilmez. Yani KDV cari hesabın bakiyesi KDV tutarlarından etkilenmez.
İhracat bölümünden girilen ihraç kayıtlı faturalar satış dağıtım program bölümünde önünde "D" işaretli olarak görülür.
Döviz Alış Belgesi: İhraç edilen mal bedelleri için müşterinin yaptığı yapılan ödemeler (döviz transferleri) karşılığında ihracata aracılık yapan banka tarafından düzenlenen belgelere Döviz Alış Belgesi (DAB) denmektedir.
İhracat işlemleri sonrasında alıcı firmanın ödeyeceği miktar Döviz Alış Belgesi ile kapatılmaktadır. Finans – Banka İşlemleri içerisinden "(09) – Döviz Alış Belgesi" içerisinden girilmektedir.
İhraç Kayıtlı Satış Faturalarına Sözleşme Aktarımı
İhraç kayıtlı satış faturalarına sözleşme aktarmak mümkündür. Bunun için fatura içinde F9/sağ fare düğmesi menüsünde yer alan "Sözleşme Aktar" seçeneği kullanılır. Faturada seçili cari hesaba ait kayıtlı sözleşmeler listelenir ve seçim yapılır. "Aktar" düğmesi ile sözleşmeye ait satırlar faturaya aktarılır. Bir faturaya birden fazla sözleşme aktarılabilir.
e-Fatura/e- Arşiv Faturası Türündeki İhraç Kayıtlı Satış Faturaları
İhraç kayıtlı satış faturasının ne şekilde kesileceği Cari Hesap ve İşyeri alanında yapılan Kağıt Fatura, e-Fatura, e-Arşiv Faturası ve e-Arşiv İnternet Faturası seçimine göre değişkenlik gösterir.
Kağıt Fatura: Faturaya (alınan hizmet faturaları hariç) seçilen cari hesap e-Fatura kullanıcısı değil ise kağıt fatura kesilebilir.
e-Fatura: Firma / işyeri e-Fatura ve e-Arşiv kullanıcısı olsun olmasın, faturaya seçilen cari hesap e-Fatura kullanıcısı ise bu seçenek gelir. e-Fatura kullanıcısı (alınan hizmet faturaları hariç) kağıt fatura kesemez.
e-Arşiv: Firma / İşyeri e-Fatura ve e-Arşiv kullanıcısı, faturaya seçilen cari hesap e-Fatura kullanıcısı değil ise bu seçenek gelir.
e-Arşiv İnternet: Firma / işyeri e-Fatura ve e-Arşiv kullanıcısı, faturaya seçilen cari hesap e-Fatura kullanıcısı değil ve de şahıs şirketi ise bu seçenek gelir.
Dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:
- İstisna ve Özel Matrah tipindeki e-Faturalarda ve e-Arşiv faturalarında, KDV tutarı "0" (Sıfır) olan satırlar için Muafiyet Sebebi ve Muafiyet Kodu alanları bilgi girilmesi zorunlu alanlardır.
- e-Fatura ve e-Arşiv uygulaması kapsamında, fiş ve faturalarda (e-Fatura, e-Arşiv, e-Arşiv internet) detaylar tabında işlem dövizi seçildiğinde veya fişe seçilen cari hesap kartı üzerinde seçili olan para biriminin dövizli olduğu durumda, ilgili işlem dövizi fiş / fatura satırlarına ve geneline otomatik olarak uygulanır. Detaylar sekmesinde işlem dövizi seçildiği halde ya da seçilen cari hesabın işlem dövizi fiş geneline ve satırlarına uygulandığı halde fiş / fatura satırlarında ya da genelinde döviz türü değiştirildiğinde kullanıcı uyarılır ve fiş ya da faturanın kaydedilmesine izin verilmez.
İhracat İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi
İhracat işlemlerinin muhasebeleştirilmesinde gerçekleşenler şunlardır:
- İhracat faturası programa girildiğinde 120 alıcı hesaplarını borçlandırır, 601 yurtdışı satışlar hesabını alacaklandırır.
- Bu ihracat için hazırlanan döviz alış belgesinde ise 120 alıcı hesabı alacaklandırılır, 102 banka hesabı borçlandırılır.
- İhraç kayıtlı mal alış faturası programa girildiğinde 320 satıcılar hesabı alacaklandırılır, 153 ticari mallar hesabı borçlandırılır. Bu faturadaki KDV tutarı için ise 191 indirilecek KDV hesabı borçlandırılır ve KDV tutarı kadar 120 hesaplarının altında aylık tutulan hesap ise alacaklandırılır.
- İhraç kayıtlı mal satış faturası programa girildiğinde 120 alıcılar hesabı borçlandırılır, 600 yurtiçi satışlar hesabı alacaklandırılır. Bu faturadaki KDV tutarı için ise 391 hesaplanacak KDV hesabı alacaklandırılır ve KDV tutarı kadar 120 hesaplarının altında aylık tutulan hesap ise borçlandırılır.