Kasa işlemleri için de kur farkları hesaplatılarak ilgili muhasebe hesapları altında izlenir. Kasa işlemlerinin izleneceği işlem dövizi öndeğeri kasa tanımında belirtilir.
Kasa kur farkı hesaplama işlemi sonucunda, gün itibariyle kasadan yapılan dövizli işlemler için günün kuru üzerinden yerel para birimi karşılığı değerler hesaplanır. İşlem tarihindeki kurla hesaplanmış olan tutarla yeni hesaplanan tutarın farkı, kur farkı fişini oluşturur ve kasa alacaklanır veya borçlanır.
Kur farkı hesaplama işlemi için Finans program bölümünde İşlemler menüsü altında yer alan Kasa Kur Farkı Hesaplama seçeneği kullanılır. .
Hesaplama sonuçları verilen hesaplama tarihine ait tek bir kur farkı fişinde toplanabileceği gibi, ardışık kur farkı hesaplama olanağı ile banka hesap hareketi olan tüm günler için ayrı ayrı kur farklarını içeren fişler oluşturulabilir.
Kur farkı hesaplamasında geçerli olacak koşullar filtre seçenekleri ile belirlenir. Bu filtreler seçenekleri şunladır:
Hesaplama Tarihi: Kur farkının hangi tarihteki günlük kur bilgisine göre hesaplanacağını gösterir. Kur değeri döviz dosyasından okunur.
Kasa Kodu: Bu filtre satırında, kur farkı hesaplatma işleminin yapılacağı kasa ya da kasalar belirlenir.
Kasa Özel Kodu: Kur farkı hesaplama işleminde dikkate alınacak kasalar, kasa özel koduna göre filtrelenebilir.
Ticari İşlem Grubu: Kur farkı hesaplama işleminde dikkate alınacak kasa hesapları ait oldukları ticari işlem grubuna göre de filtrelenebilir. Böylece kur farkı işlemlerinde ticari işlem grubuna göre kaydedilen kasa hesaplarının kur farkı hesaplama işlemleri kolaylıkla yapılabilir.
İşyeri: Seçilen kasa kartının hangi işyeri veya işyerlerinden yapılan işlemleri dikkate alınarak kur farkının hesaplanacağı bu filtre satırında belirlenir. Her hesap için sadece burada seçilmiş olan işyerlerinden yapılmış olan hareketler taranır ve sadece bu hareketlerden kaynaklanan kur farkı hesaplanır.
Bölüm: Seçilen kasaların hangi bölüm veya bölümlerden yapılan işlemlerin dikkate alınarak kur farkının hesaplanacağı bu filtre satırında belirlenir. Sadece burada seçilmiş olan bölümlerden yapılmış olan hareketler taranır ve sadece bu hareketlerden kaynaklanan kur farkı hesaplanır.
Döviz Türü: Seçilen kasaların hangi işlem dövizinden yapılmış olan hareketleri için kur farkı hesaplanacağı bu filtre satırında belirlenir. Burada birden fazla sayıda döviz türü seçilebilir. Bu durumda her döviz türü için kur farkı ayrı hesaplanır.
Limit Kur Farkı: Hesap için belirlenen döviz türü üzerinden hesaplanan kur farkının belli bir limitin altında kalması durumunda, oluşacak fişe yansıması istenmiyorsa bu satırda belirtilir. Hesaplanan kur farkı burada girilen tutardan küçük ise oluşan kur farkı oluşmamış gibi dikkate alınır ve işlem yapılmaz.
Açıklama: Oluşacak kur farkı fişinde satır açıklamalarında yer alması istenen bilgi öndeğer olarak bu filtre satırında girilir.
Kur Farkı Tipi: Kur farkının hangi tipteki hareketler için hesaplanacağı bu parametre ile belirlenir. Kur farkı borç ya da alacak hareketleri için hesaplatılabileceği gibi her ikisi için de hesaplatılabilir.
Kur Türü: Kur farkı hesaplanırken dikkate alınacak kur türünü belirtir.
Kur Farkı Kontrolü: Kur farkı kontrolünün yapılıp yapılmayacağının belirlendiği filtre satırıdır. Kur farkı hesaplamasının sonunda oluşan kur farkı fişinin kullanıcı kontrolünde kaydedilmesi için kullanılır. Filtre satırı iki seçeneklidir:
Yapılacak seçilirse oluşturulacak her kur farkı fişi ekrana gelir ve kullanıcı tarafından kaydedilir.
Yapılmayacak seçilirse kur farkı hesaplamalarının sonunda oluşan fişler otomatik kaydedilir.
Ardışık Kur Farkı Oluşturulsun: Dövizli işlem yapılan her güne ait kur farkı fişi oluşturmak için kullanılır. Evet ve Hayır seçeneklerini içerir.
Evet seçilirse kur farkı hesaplama başlangıç tarihi filtre satırında belirtilen tarih ile hesaplamanın yapıldığı tarih arasında, kasaya ait dövizli işlem yapılan her gün için ayrı bir kur farkı fişi oluşturulur.
Hayır seçilirse hesaplama tarihi dikkate alınır ve dövizli hareketler için tek bir kur farkı fişi oluşturulur.
Hesaplama Başlangıç Tarihi: Ardışık kur farkı hesaplamasında kullanılır. Ardışık Kur Farkı Oluşturulsun filtre satırında "Evet" seçiminin yapılması durumunda, hesaplamanın hangi tarihten itibaren yapılacağını belirtir.
Kur Farkı Hesaplama Şekli: Kur farkı hesabının hangi birimler bazında yapılacağının belirtildiği filtre satırıdır. Genel, İşyerlerine Göre ve İşyerlerine+Bölümlere Göre seçeneklerini içerir.
Kur farkının "İşyeri" satırında seçilen işyerlerine göre ayrı ayrı hesaplatılması isteniyorsa bu filtre satırında "İşyerlerine Göre" seçiminin yapılması gerekir. Satırda tanımlanan İşyeri ve Bölümlere göre hesaplatılması isteniyorsa, "İşyerlerine+Bölümlere Göre" seçimi yapılmalıdır. "Genel" seçimi yapıldığında, tanımlı tüm işyerlerine ait kur farkları toplanır ve kur farkı fişi merkez işyeri için oluşturulur.
Tahsil Edilmiş Çekler İçin Hesaplama Kuru: Dövizli çekler tahsil edildikten sonra kur farkı işlemi çalıştırıldığında hesaplamanın hangi tarihteki kur bilgisine göre yapılacağı bu parametre satırında belirlenir. Tahsil Kuru ve Hesaplama Tarihindeki Kur seçeneklerini içerir. "Tahsil Kuru" seçiminde, hesaplama, alınan çekin tahsil edildiği tarihteki kur bilgisine göre yapılır. Diğer seçenekte ise hesaplama kur farkı hesaplama tarihindeki döviz kuruna göre yapılır. Aradaki fark borç ya da alacak olarak kur farkı fişine yansır.
Hesaplama Şekli: Kur farkı hesabının işlem dövizi veya raporlama dövizi üzerinden yapılacağının belirlendiği filtre satırıdır.
Kur Farkı Hesaplama İşlemi
Kur farkı hesabı için geçerli olacak koşullar belirlendikten sonra kur farkı hesaplama işlemi başlatılır. Hesaplanan kur farkları, program tarafından doğrudan oluşturulan kur farkı fişine yazılır. Kur farkı fişinin tarihi, kur farkı hesaplama penceresinde belirtilen tarihtir. "Ardışık Kur Farkı Oluşturulsun" filtre satırında "Evet" seçiminin yapılması durumunda, hesaplama Başlangıç Tarihi filtresindeki tarihten hesaplama tarihine kadar olan zaman diliminde bir cari hesap için dövizli işlem yapılan her güne bir kur farkı fişi oluşturulur.
Hesaplanan kur farkları, kur farkı hesaplanan kasa tanımlarında belirtilen kur farkı hesabı altında toplanır. Kur farkı hesaplaması yapılan her bir hesaba ait işlemler fişte ayrı birer satır olarak yer alır.
Kur farkları tek bir hesap altında toplanabildiği gibi, her bir hesap için farklı kur farkı hesabı açılabilir.
Kur farkı hesaplanırken verilen tarihe ait kur değerinin kur tablosundan okunamadığı ya da hesapların verilen döviz türü üzerinden işlem görmediği durumlarda "Kur farkı veren hesap bulunamadı" mesajı vererek program sizi uyaracaktır.
Aynı şekilde, Firma Çalışma Parametreleri'nde verilen çalışma günleri dışında bir tarih verildiğinde de kur farkı hesaplama işlemi yapılamayacaktır. Kur farkı hesaplanırken, döviz programında otomatik kullanım alanında belirlenen yerel para birimi karşılığı kur değeri dikkate alınır. Kur farkının istenen tür üzerinden hesaplanması için, Döviz Parametreleri'nde Otomatik Kullanım Şekli alanında türü belirlemek gerekir.