Fatura geneline ya da satırlarda yer alan mal ve hizmetlere ait toplamların ne zaman ve hangi tutarlarda tahsil edileceği, sağ fare düğmesi menüsünde yer alan Ödeme Hareketleri (Parçalı/Ortalama) seçeneği ile izlenir ya da kaydedilir.
Ödeme işlemleri penceresi tablo şeklindedir. Tablo satırlarında gerek satırdaki işlem gerekse fatura genelinde verilen ödeme planı esas alınarak hesaplanan ödemeler tarih, gün, ödeme tutarı, erken ya da geç ödeme ve indirimli ödemeler için verilecek indirim yüzdesi bilgileri ile görüntülenir.
Satış faturalarının ödeme satırları oluşturulurken vadelerin hangi tarihe göre hesaplanacağı Finans Parametrelerinde yer alan Ödeme Tahsilat Hareketleri parametresi ile belirlenir.
Cari hesap kartlarına ve çek/senet işlemleri dışında vadeli yapılan işlemlerin tümüne bir ödeme planı bağlanabilir. Cari hesap kartında ya da malzeme kartında verilen bu ödeme planları işlemlere öndeğer olarak aktarılır. Eğer satırdaki işlem ya da fiş geneli için farklı bir ödeme planı kullanılacaksa işlem sırasında değiştirilebilir. Ödeme işlemleri listesi; Parçalı Ödeme ve Ortalama Ödeme olarak iki şekilde alınır.
İşlemlerde Öndeğer Kasa
Satış ve Satınalma Parametreleri'nde, "Faturalarda Nakit Tahsilat/Ödeme Fişi Otomatik Olarak Açılsın" parametre satırında "Evet" seçiminin yapılması durumunda, satış ya da satınalma işlemi kaydedilirken cari hesap tahsilat ya da ödeme fişi ekrana otomatik olarak gelir. Tahsilat veya Ödeme fişinde Kasa Kodu alanında öndeğer gelmesi istenen kasa, İzle menüsü/Kullanıcı Seçenekleri penceresinde yer alan Kasa Kodu alanında belirlenir. Eğer seçim yapılmazsa, faturada seçilen cari hesap kartında tanımlanan kasa ilgili alana (Tahsilat veya Ödeme fişindeki Kasa Kodu alanına) otomatik olarak aktarılır. Cari hesap kartında herhangi bir kasa belirtilmemişse öndeğer kasa, Finans Parametreleri'nde yer alan "Cari Hesap Ödeme/Tahsilat Kasa Kodu" parametre satırında kaydedilen kasadır. (Bu parametrede seçilen kasa cari hesap kartlarına öndeğer olarak da aktarılır).
Kullanıcı seçeneklerinde, cari hesap kartında ya da finans parametrelerinde öndeğer kasa belirlenmemişse, nakit tahsilat/ödeme fişlerine öndeğer olarak kasa tanımlarında kaydedilen ilk kasa aktarılır.
Ödeme İşlemlerinin Parçalı Olarak Alınması
Ödeme işlemleri listesi, Parçalı Ödeme seçeneği ile alındığında, faturadaki tüm satırlar, bağlı oldukları ödeme planına göre parçalanmış olarak yer alır. Faturanın birden fazla satırdan oluşması durumunda, ödeme planına göre aynı vade tarihindeki ödemeler birleştirilerek listelenir.
Sipariş ve irsaliyelerin faturaya aktarılması durumunda, o satırdaki malzemeye ait ödeme plan kodu faturaya doğrudan aktarılır ve satırdaki işlem tutarı ödeme planında yapılan tanıma göre parçalanarak listelenir.
Sipariş veya irsaliye faturaya aktarıldığında, fiş genelindeki ödeme planı eğer faturada ödeme planı verilmişse aktarılmaz. Fatura genelinde ödeme planı yoksa ilk aktarılan irsaliye ve/veya sipariş fişinin ödeme planı fatura geneline bağlanır.
Faturanın birden fazla sayıda satırdan oluşması durumunda, vade tarihi çakışan ödemeler varsa, bu parçalar birleştirilir. Eğer satırdaki malzeme bir ödeme planına bağlanmamışsa, o satır fatura geneline bağlanan ödeme planını kullanır.
Tüm satırlarına ödeme planı bağlanan faturalarda, fatura geneline ait olan ve cari hesap kartından otomatik olarak aktarılan ödeme planı herhangi bir anlam taşımaz.
Fatura daha sonra değiştir komutu ile çağırılıp bazı satırlardaki ödeme planı bağlantısı kaldırılırsa, o satırlar için fatura geneline ait ödeme planı geçerli olur. Eğer satırda ödeme planı bağlantısı yoksa ve fatura genelde de herhangi bir ödeme planına bağlanmamışsa, satırlarda stoklar işlem tarihinde ödenecekmiş gibi yani sıfır gün vadeli işlem görecektir.
Ortalama Ödeme Seçeneği ile Ödeme İşlemleri
Ödeme işlemleri penceresinde ortalama ödeme seçimi yapıldığında, parçalanmış olan tüm işlemler tek bir vade tarihine ve faize göre tek parça haline getirilir. Vade tarihi ve faiz parçalanan işlemlerin ağırlıklı ortalamasından hesaplanır.
Fatura birden çok satırdan oluşmuşsa ve her satırın ödeme planı farklıysa, ödeme listesinde, fatura çok fazla sayıda parçaya ayrılabilir. Dolayısıyla o faturanın borç takip işlemleri güçleşir. Böyle durumlarda ortalama ödeme seçeneğini kullanmak önemli avantajlar sağlayabilir. Tek parça haline getirme işlemi fatura satırlarındaki ve fatura genelindeki ödeme planlarını etkilemez. Sadece fatura tutarı borç takip sisteminde tek parça olarak yer alır.
İndirimli Ödemeler
Borç kapatma tarihine kadar ödeme yapılması durumunda, ödeme tutarına indirim uygulanabilir. İndirimli ödemelerde uygulanacak indirim yüzdesi, fatura üzerinden ulaşılan Ödeme hareketleri penceresinde ya da ödeme tahsilat planı satırında indirim alanında belirtilir. Belirtilen indirim yüzdesi, satırdaki borcun belirtilen tarihe kadar ödenmesi durumunda ödeme tutarına yapılacak olan indirim yüzdesidir.
İndirim oranı belirtilen satırda "erken ödeme faizi" kaydedilmez. İndirim yüzdesi girilmeden önce erken ödeme faizi olsa bile, indirim yüzdesi girildiğinde bu değer sıfırlanır.
Şartlara göre değişen indirim oranı verilmez. Örneğin ilk 7 gün için %14 indirim yapılacaktır denemez. Ancak tarih alanına girilen tarihe kadar yapılan ödemelerde uygulanacak olan indirim oranı girilebilir.
Cari Hesap ve Banka Fişlerinin İndirimli Ödeme İşlemi ile İlişkilendirilmesi
Faturaları borç takip ile kapatabilmek için Nakit Ödeme, Nakit Tahsilat cari hesap fişleri veya Banka Havale Fişleri(gönderilen/gelen) kullanılır. Fatura Satış Faturası ise Nakit Tahsilat, Gelen Havale fişleri, Satış Faturası ile Nakit Ödeme, Gönderilen Havale fişleri kullanılır.
Cari hesap ve banka fişlerinde cari hesap kodu alanında işleme ait cari hesap belirtilir. Daha sonra F9-sağ fare düğmesi menüsünde yer alan İndirimli Ödemeler seçilir. Fişin kapatabileceği faturaların ödeme hareket satırları listelenir. Fiş ile kapatılacak indirimli ödeme işlemi seçilir. Seçilen fişteki tutar bilgisi cari hesap veya banka fişi borç/alacak kolonuna aktarılır. Nakit(indirimli alanına ödeme hareketine uygulanmış olan indirim sonucunda ödenmesi gereken tutar aktarılır.
Borç Takip penceresinde faturaya ait ödemenin indirimli ödeme yapılan fiş tarafından kapatılmış olduğu görülür.
İşlem muhasebeleştirildiğinde yapılan indirim, Ödemede İndirim hesabı altında muhasebeleştirilir ve izlenir.