Alınan Teminat Mektubu Kayıtları, Finans Bölümü'nde Kayıt/Cari menüsünün altında yer alır. Alınan Teminat Mektubu Kayıtları; Müşterilerden alınan teminat mektuplarının sistemden takibinin yapılması, komisyon tutarlarının hesaplanması ve risk takibinde teminat tutarlarının dikkate alınması sağlanarak entegre kayıtların yapıldığı bölümdür.
Teminat mektupları; bankaların yurt içinde veya dışında bulunan gerçek/tüzel kişiler lehine bir malın teslimi, bir işin yapılması, bir borcun ödenmesi veya buna benzer konularda, muhatap kuruluşa hitaben verdikleri ve söz konusu yüklenimin yapılamaması ( gerçekleştirilememesi) halinde mektup tutarının kayıtsız şartsız ödenmesi taahhüdünü içeren garanti belgeleri olarak tanımlanabilir.
Alınan Teminat Mektubu Kayıtları ekranında yer alan alanlar ve içerdiği bilgiler şunlardır:
| Alınan Teminat Mektubu Kayıtları Ekranı | |
|---|---|
Kayıt No | En fazla 15 karakterden oluşan ve yapılan kayıt için numara verilen alandır. Her yeni kayıt için, en son verilen numaranın bir fazlası program tarafından otomatik olarak ekrana getirilir. Örneğin; A yazılıp <Tab> tuşu ile ilerlendiğinde, bu seride kayıtlı son numaranın bir büyüğü ekrana getirilir. Önceden kaydedilmiş bir kayıtla ilgili düzeltme/iptal işlemi yapmak için, rehber butonu |
Kayıt Türü | Girilen teminat mektubu kaydının, devir kaydı mı yoksa yeni kayıt mı olduğunu belirleyen alandır. Devir olarak girilen kayıtların entegrasyon kaydı yapılmaz. Sadece yeni kayıt seçilerek girilen teminat mektuplarının entegrasyon kayıtları yapılır. |
Şube Kodu | Merkezden kaydedilen teminat mektuplarında aktif hale gelen alandır. Şubelerden girilen kayıtlarda ise bu alana program tarafından şube kodu aktarılır ve kullanıcı tarafından değiştirilemez. Kayıt merkezden giriliyorsa, şubelerden gelen teminat mektupları için, geldiği şube kodu bu alana girilebilir. Merkezden girilen kayıtlara şubelerden müdahale edilemez. Şubelerden girilen kayıtların, merkezden düzeltme/silme işlemi yapılabilir. Rehber butonu |
Durum | Teminat mektubunun durumunu belirtir. Durum çeşitleri aşağıdaki şekildedir: Açık: Açık olması henüz vadesinin dolmadığını ve kapatmanın yapılmadığını ifade eder. Kapalı: Kapalı olması vadesinin dolduğunu ve kapatıldığını ifade eder. İade: Vade tarihi gelmeden müşteriye iade edildiği anlamına gelir. Tahsil: Sözleşme şartlarına uyulmayarak teminat tutarının bankadan tahsil edilmesi anlamına gelir. Kapanış Tarihi: Teminat mektubu kapatma işleminin yapıldığı tarihtir. Teminat mektubunun açık olması dışındaki durumlarda bu saha dolu olur. |
Teminat Tipi | Alınan teminat mektubu tipinin belirlendiği alandır. Alanın sağ tarafında yer alan aşağı ok tuşu ile teminat tipleri arasından seçim yapılır. Teminat Tipi Seçenekleri aşağıdaki şekildedir: Teminat Senetleri/Çekleri: Senet karşılığı kredinin teminatına rehin cirosu ile alınan senetlerdir. Senet yerine çek alınması durumunda beyaz ciro veya temlik cirosu ile alınır. İpotek: Kredinin teminatına ipotek alınması, bir gayrimenkulün (deniz ipoteği dışında) rehin altına alınmasıdır. Kefalet ve Aval: Asli borçlunun yanı sıra, bir başka tarafın (gerçek veya tüzel kişi) söz konusu işlemin gerçekleştirileceğine dair yükümlülük üstlenmesidir. Poliçe üzerine imza koyularak yapılan kefalet işlemine aval denir. Yazılı şekilde olur. Ticari işletme Rehini: Kredi teminatı olarak, gayrimenkulün rehin edilmesi yerine ticari işletmenin rehin edilmesi işlemidir. Mevduat, Hisse Senedi, Tahvil ve Hazine Bonosu Rehini: Mevduat, hisse senedi, tahvil ve hazine bonosu tarzındaki menkul değerlerin, kredi güvencesini oluşturduğu durumlardır. Alacak Temliki: Kredi güvencesini, alacak hakkının devrini oluşturan temlikname oluşturur. Temlik işlemi sonucunda, alacağa bağlı haklar temellük edene (devralana) geçer. Başka Banka Teminat Mektubu: Başka bankanın verdiği teminat mektuplarıdır. Yurt Dışından Gelen Garanti: Tümü ile bankalar arası bir kredi ilişkisi mahiyetindedir. Finansal Kuruluşlar: Finansal kuruluşlardan alınan teminat mektuplarıdır. Serbest: Bu tip ile kaydedilen/kapatılan teminat mektuplarının entegre kaydı yapılmaz. Bu tip, özellikle müşterilerin teminatlarının arttırılması/azaltılması amacıyla kullanılabilir. Diğer: Yukarıdaki tipler dışında kalan teminat türüdür. Bu tiple kaydedilen kayıtların da entegre kayıtları yapılmaktadır. |
Süre Tipi | Alınan teminat mektubunun vadeli/vadesiz olma durumunun belirlendiği alandır. Süre tipi "Vadeli" olan teminat mektuplarında, "Vade Tarihi" alanı aktif hale gelir. Vadeli Teminat Mektupları: Bankalar tarafından, teminat mektuplarında gösterilen belli bir süre için sorumluluğun üstlenildiği teminat mektuplarıdır. Vadesiz Teminat Mektupları: Üzerinde belli bir geçerlilik süresi bulunmayan, yani rizikonun doğumunu belli bir zaman parçası ile sınırlamayan ve bu nedenle, rizikonun doğumundan itibaren zaman aşımı süresinin sonuna kadar bankanın sorumluluğunun devam etmesi sonucunu doğuran garantilerdir. |
Seri No | Teminat mektubunun seri numarasının girildiği alandır. |
Teminat Mektup No | Teminat mektubunun numarasının girildiği alandır. Boş bırakılmaz. |
Tarih | Teminat mektubunun kaydedildiği tarihtir. Bu tarih baz alınarak entegrasyon kaydı yapılır. |
Vade Tarihi | "Süre Tipi" alanında "vadeli" seçilen kayıtlarda aktif hale gelen ve teminat mektubunun vade tarihinin girildiği alandır. Vade tarihi kayıt tarihinden küçük girildiğinde, program kayıt yapılmasına izin vermez. |
Cari Kodu | Teminat mektubunun alındığı cari hesaba ait kod bilgisinin girildiği alandır. Boş bırakılamaz. Rehber butonu |
Alacak Muhasebe Hesap Kodu | Yeni kayıtlarda, teminat tutarı entegrasyona aktarılırken, alacak kaydedilecek hesap kodunun girildiği alandır. Rehber butonu |
Borç Muhasebe Hesap Kodu | Yeni kayıtlarda, teminat tutarı entegrasyona aktarılırken, borç kaydedilecek hesap kodunun girildiği alandır. Gayri nakdi krediler bilanço kalemlerinin içinde yer almazlar. Bu tip işlemler “Bilanço Dışı” olarak adlandırılır ve “Nazım Hesaplar” da muhasebeleştirilir. Rehber butonu |
Referans Kodu | Muhasebe → Kayıt → Muhasebe Parametreleri → "Fişlerde Referans Kodu Sorulsun" parametresinin işaretli olduğu durumlarda ve girilen muhasebe hesap kodları referans kodu sorgulanacak türde ise aktif hale gelen alandır. Rehber butonu |
Proje Kodu | Yardımcı Programlar → Kayıt → Şirket/Şube Parametre Tanımları → “Proje Uygulaması Var" parametresinin işaretli olduğu durumlarda aktif hale gelen alandır. Alınan teminat mektubunun ait olduğu proje kodunun girilmesini sağlar. Rehber butonu |
Plasiyer Kodu | Yardımcı Programlar → Kayıt → Şirket/Şube Parametre Tanımları → “Plasiyer Uygulaması Var" parametresinin işaretli olduğu durumlarda aktif hale gelen alandır. Alınan teminat mektubunun ait olduğu plasiyer kodunun girilmesini sağlar. Rehber butonu |
Döviz Tipi | Döviz bazında alınan teminat mektubu kaydı yapıldığında, ilgili döviz tipinin girildiği alandır. Döviz tipi girildiğinde, kur bilgilerinin sorgulandığı bir ekran görüntülenir ve girilen kurla döviz tutarı çarpılarak TL cinsinden tutar hesaplanır. Rehber butonu |
Döviz Tutarı | Döviz tipi girildiğinde aktif hale gelen alandır. Teminat mektubunun döviz cinsinden tutarı girildiğinde, bu tutar kur ile çarpılır ve TL cinsinden tutar hesaplanır. |
Tutar | Döviz bilgileri girilen kayıtlarda, hesaplanan tutarın girildiği alandır. TL kayıtlarda ise tutarın girilmesi gerekir. |
Komisyon Oranı | Teminat mektubundan alınan komisyon oranının girildiği alandır. Teminat mektuplarında komisyon oranı yıllık olarak belirlenir. Tahsilatı ise üç aylık devreler halinde yapılır. |
Komisyon Ödeme Oranı | Bazı durumlarda müşterilerinden teminat mektubu isteyen firma, bankanın teminat mektupları için aldığı komisyonun tamamını veya bir kısmını kendisi öder. Firma, hesaplanan komisyon tutarının bir kısmını ödeyecekse, yüzde kaçını ödeyeceği ile ilgili bilgiyi bu alana girer. Orana göre ödenmesi gereken komisyon tutarları, "Alınan Teminat Mektupları" raporunda listelenir. |
Risk Hesaplamaya Dahil | Teminat mektupları tutarlarının cari hesabın risk hesaplama işlemlerinde dikkate alınması istendiğinde işaretlenmesi gereken seçenektir. |
Açıklama | Yapılan kayıt hakkında açıklama bilgisinin girildiği alandır. |
Bankası | Teminat mektubunun alındığı bankanın girildiği alandır. |
İlgili alanlara bilgi girişi yapıldıktan sonra klavyeden <Tab> tuşuna basılarak ilerlendiğinde oluşturulması istenen kayıt alt ekrana aktarılır. Banka seçeneği ile yapılan kaydın iptali için, silinmesi istenen kaydın üzerinde çift tıklandıktan sonra “Kayıt Sil” 
butonuna tıklanması gerekir.