Teminat Tipi Açıklamalar

Teminat Senetleri/Çekleri

Senet karşılığı kredilerin teminatına rehin cirosu ile alınan senetlerdir. Senet yerine çek alınması durumunda beyaz ciro veya temlik cirosu ile alınır.

İpotek

Kredinin teminatına ipotek alınması, bir gayrimenkulün (deniz ipoteği dışında) rehin altına alınmasıdır.

Kefalet Ve Aval

Asli borçlunun yanı sıra, bir başka tarafın (gerçek veya tüzel kişi) söz konusu işlemin gerçekleştirileceğine dair sorumluluk almasıdır. Poliçe üzerine imza atılarak yapılan kefalet işlemine aval denir. Yazılı şekilde gerçekleşir. Aval şerhinde, kefil olunan tarafın adının belirtilmesi gerekir.

Ticari İşletme Rehni

Kredi teminatı olarak, bu kez gayrimenkulün rehin edilmesi yerine ticari işletmenin rehin edilmesi söz konusudur. Dolayısıyla, işletmenin sahip olduğu değerler krediye yönelik güvenceyi oluşturur.

Mevduat, Hisse Senedi, Tahvil Ve Hazine Bonosu Rehni

Yukarıda belirtilen tarzdaki menkul değerlerin, kredi güvencesini oluşturduğu durumdur. Kolaylıkla nakde çevrilebilir mahiyetteki değerler olması nedeniyle, işlem içinde oldukça pozitif değerlendirilirler.

Alacak Temliki

Kredinin güvencesini, bir alacak hakkının devrini oluşturan temlikname oluşturur. Temlik işlemi sonucu, alacağa bağlı haklar temellük edene (devir alana) geçer.

Başka Banka Teminat Mektubu

Kredi süreci açısından değerlendirildiğinde, en sağlam görünen teminatlar arasında olduğu ifade edilir. Buradaki riskin bir banka riski olduğunun, bankalar için de ödeme güçlüğü olasılığının bulunduğunun dikkate alınmasında fayda vardır.

Yurt Dışından Gelen Garanti

Tümüyle bankalar arası bir kredi ilişkisi mahiyetindedir. Bankalar kanunu açısından, TCMB tarafından yayımlanan listede yer alan bankalardan birinin garantisi olması önemlidir. Müşteri riski, bu güvence ile başka bir banka riski haline gelir.

İhracat Vesaiki

Dış ticaret işlemlerinin doğal bir sonucu olarak, kredi teminatı (yurt içindeki çek senet gibi) olarak kullanılır. Dış ticaretin farklılığının ve yarattığı bazı unsurların dikkate alınması zorunludur. Güvence açısından oldukça zayıf (bankaca onaylanmış bir iki işlem tekniği hariç) bir teminattır.

 

Hesap Tipleri

Nakit Kredi Türleri

Borçlu Cari Kredi (Rotatif)

Vadenin, önceden sabit bir süre ile kısıtlanmamasıdır. TL esaslı olarak kullandırılan bu kredilerde, faiz tahsilatı dönemsel olarak (Mart,Haziran,Eylül ve Aralık sonları) gerçekleştirilir. Müşteri kullanmış olduğu kredi tutarını istediği an geri ödeyebilir. Ya da sözkonusu kredi hesabında dinamik bir süreç (bir gün kredi kullanmak ertesi gün daha az bakiye ile kapatma yapmak, üçüncü gün ise limitinin sonuna kadar kredi kullanmak gibi) izleyebilir. Hamburg metoduna göre, her işlemin sonunda hesabın bakiyesi bulunarak bir sonraki işleme kadar faizi hesaplanır.

Spot

Rotatif kredilerden temel farkı, banka ile müşteri arasında kredi kullanımına dair sürenin sınırlandırılmasıdır. Bu sürenin tamamlanmasından önce, kredinin geri çağrılması ya da müşteri tarafından erken ödenmesi söz konusu değildir. Krediye uygulanacak faiz, işlemin başında belirlenir ve vade sonunda banka tarafından müşteriden tahsil edilir. Kredi kullandırılırken, müşterinin kısa süreli gereksinimlerinin karşılanması amaçlanır.

İskonto-İştira Kredileri

Kredi kullandırılmasına neden olan kıymetli bir evrak söz konusudur (yasal tanımıyla senet veya çek de olur). Buradaki kredi kullandırma şekli diğer bir anlamda, bir menkul değerin banka tarafından satın alınarak karşılığında nakdin ödenmesidir.

Burada iki konuya dikkat edilmesi gerekir. İşlemin içinde kıymetli evrak bulunur. Evraka dair ödeme, normalde faiz ana paradan düşüldükten sonra yapılır. Dolayısıyla;

1- Söz konusu evrakların (çek/senet) ortalama vadesi ve bunların tahsil kabiliyeti, tahsil edilmeme durumunda belgeleri bankaya veren tarafa rücu edilme durumu,

2- Faizin peşinen tahsil edilmesi konularına dikkat edilmesi gerekir.

Esas itibariyle, müşterinin kısa süreli alacaklarının finansmanında kullanılan bir yöntemdir. Şirket bilançolarında kredi olarak kayda geçmez. Kredi işleminde ise alacağın kaynağı olarak fatura aranmaz. Ayrıca fonlama tutarı şirket kayıtlarına doğrudan kredi olarak yansır.

Gayri Nakdi Krediler

Teminat Mektubu

Resmi daire ve kuruluşlara, özel teşekküllere veya kişilere hitaben düzenlenen, belli bir işin yapılmasının veya belli bir borcun ödenmesinin işi yüklenen tarafından yerine getirileceğini belirten (taahhütte bulunma), söz konusu işlemin gerçekleştirilmemesi durumunda mektup tutarının ilgili muhataba kayıtsız şartsız ödeneceği taahhüdünü içeren garanti belgeleridir. Banka, teminat mektubunu düzenlemekle nakdi bir ödeme yapmaz fakat, mektup şartları çerçevesinde ödeme taahhüdü altına girer.

Harici Garanti

Harici garanti kredisi de bir tür teminat mektubu kredisidir. Harici garantide ortada yabancı para cinsinden düzenlenmiş bir teminat mektubu vardır. Ancak, bu teminat mektubunun muhatabı yurtdışında yerleşik bir kişidir. Teminat mektubu yabancı bir dilde yazılarak muhataba iletilir.

İthalat akreditifi kredisi

Akreditifli ithalat işlemlerinde; ithalatla ilgili şartları (yükleme vadesi, ödeme şekli, malın cinsi ve tutarı vb.) içeren akreditif mektubunun (küşat) bankaca  yurtdışındaki ihracatçının bankasına gönderilmesi sonucunda, Banka ithalatçı müşterisinin mal bedelini ödememesi durumunda, bu bedeli malın Türkiye’ye gönderilmesinin ardından ihracatçıya ödeme taahhüdü altına girmektedir. Dolayısı ile banka ithalatçı müşterisi lehine bir gayri nakdi kredi açmış olmaktadır. Buna ithalat akreditif kredisi denilir. Mal bedeli belli bir vade sonunda ödenecek ise, kredinin ismi "Vadeli Akreditif Kredisi" olmaktadır.

Kabul Ve Aval kredisi

Kabul kredisi de esas itibariyle bir ithalat kredisi niteliği taşımakta, ancak bu tür işlemlerde ayrıca ihracatçı tarafından ithalatçı üzerine çekilen bir poliçe söz konusu olmaktadır. İhracatçı ve ithalatçının anlaşmasına göre mal bedeli, yüklemeden sonra 3 ay, 6 ay, 9 ay vb. sürelerden sonra ödenebilir. Bu durumda ihracatçı, kararlaştırılan vadede mal bedelinin ödeneceğini belirten bir poliçe düzenleyerek kabul etmesi için ithalatçıya gönderir. Satıcı, çoğu durumda mal bedelinin ödenmesini garanti altına almak için ithalatçının bankasının poliçeyi kabul etmesini ister. Poliçenin bankaca kabul edilmesi halinde, banka poliçe tutarını poliçe vadesinde ihracatçının bankasına ödemeyi taahhüt etmektedir. Poliçenin ithalatçı tarafından kabul edilerek aval verilmesi de mümkündür. Bankaca poliçe kabul edilerek veya aval verilerek poliçe üzerine imza atıldığı an ithalatçı lehine bir gayri nakdi kredi açılmış olur.