Page History
Stoklar Stok ve demirbaşlar demirbaş dışında kalan diğer parasal olmayan kalemler (Sermaye, iştiraklerİştirakler, hisse Hisse senetleri, verilenVerilen/alınan avanslar, gelecek dönemlere ait giderler ve gelirler vb.Alınan Avanslar, Gelecek Dönemlere Ait Giderler ve Gelirler gibi) düzeltme katsayıları kullanılarak düzeltilir. Enflasyon düzeltmesine tabi tutulan bu değerlerin elden çıkarılması ya da başka hesaplara aktarılması gibi işlemlerde yapılan enflasyon düzeltmeleri maliyet addolunuraddedilir. Yani, elden elden çıkarılan değer, değerin düzeltilmiş değer olmalıdır. Bunu şöyle bir örnekle açıklayabiliriz;
Örnek: X firması olması gerekir.
Örneğin;
X firmasının 1. ayda 100 birim stok için 1,.000 TL./birim tutarında avans ile, 3. ayda yine 100 birim stok için 1,.000 TL./birim tutarında avans ödemiştir. Daha ödediği ve daha sonra 4. ayda avansı ödenmiş olan 150 birim mal stoklarına girmiştir. malın stoklara girildiği varsayıldığında;
Her ay enflasyon oranı %10, düzeltme katsayısı 1.1’dir. Buna göre;
| Ay Kodu | Hesap Kodu | TL |
| Tutar | Açıklama |
| 1 | 159-001 | 100*1000=100,000 | Dönem içi işlemler |
| 2 | 159-999 | 10,000 | 1.ay 159-001 düzeltmesi |
| 3 | 159-001 | 100*1000=100,000 | Dönem içi işlemler |
| 3 | 159-999 | 10,000 | 2.ay 159-001 düzeltmesi |
| 3 | 159-999 | 1,000 | 2.ay 159-999 düzeltmesi |
| 4 |
| 159-001 | <150*1,000>=<150,000> | Dönem içi işlemler | |
| 4 |
| 159-999 | 20,000 | 3.ay 159-001 düzeltmesi | |
| 4 |
| 159-999 | 1,100 | 3.ay 159-999 düzeltmesi | |
| 4 |
| 159-999 | ? | Dönem içi işlem düzeltme |
Bu Yukarıdaki örnekte; 4. ayda aktifleşen 150 birimlik stok maliyeti, verilen avansların düzeltilmiş değerleriyle oluşan maliyeti olmalıdırolmalı. Bu maliyet, eğer gelen stoğun stokun alış fiyatı ve düzeltilmiş tutarı tespit edilebiliyorsa edildiğinde yazılabilir. Ancak, çok fazla giriş çıkış olan hesaplarda, çıkış hareketinin hangi girişten kaynaklandığını kaynaklandığı tespit edemeyebilirizedilemeyebilir. Bu durumda maliyeti, ağırlıklı ortalama yöntemiyle şu şekilde hesaplayabiliriz;
Verilen avanslar toplam birim maliyet, "Ağırlıklı Ortalama" yöntemiyle aşağıdaki şekilde hesaplanır;
Verilen Avanslar Toplam Birim = 200 birim.
Verilen avanslar toplam düzeltilmiş tutar Avanslar Toplam Düzeltilmiş Tutar (159-001 + 159-999) = 243,.100 TL.
Bir birim stok düzeltilmiş maliyeti Birim Stok Düzeltilmiş Maliyeti = 243,.100 / 200 = 1.215,215.5
Aktifleşen stok toplam düzeltilmiş maliyeti Stok Toplam Düzeltilmiş Maliyeti = 1.215,215.5 * 150 = 182,.325
159-999 hesaptan çıkış yapılması gereken tutar: 32,.325 TL.dir.
Örnekte olduğu gibi, bu tür parasal olmayan hesapların maliyetlendirilmesi maliyetlendirme işleminin yapılması sırasında, ilgili hesapla karşılıklı çalışmış olan çalışan yevmiye satırlarına da düzeltilmiş maliyet bedelleri taşınmalıdırbedellerinin taşınması gerekir. Stok aktifleştirilmesi için TL. muhasebe açısından yapılması gereken fiş kaydı aşağıdaki tabloda görülmektedir.
| Hesap Kodu | TL.Tutar |
| 159-001 | <150,000> |
| 150-001 | 150,000 |
Bu fişi düzeltilmiş değerler ile birlikte kaydetmiş olsaydık;
| Hesap Kodu | TL.Tutar | Açıklama |
| 159-001 | <150,000> | TL. işlem |
| 159-999 | <32,325> | Enflasyon fark hesabı |
| 150-001 | 150,000 | TL.işlem |
| 150-999 | 32,325 | Enflasyon fark hesabı |
Şekilde görüldüğü gibi kayıtlar oluşması gerekecekti.
Dikkat; Daha önce de belirtildiği gibi, düzeltilmiş maliyet bire bir tespit edilebiliyorsa, virman işleminde bu maliyet girilebilir. Programın düzeltilmiş maliyetleri hesaplayarak işleyebilmesi için ise aşağıdaki işlemler yapılmalıdır.