Maliyetlendirme Servisi

Maliyetlendirme servisi, çıkış fişleri için maliyet hesaplayan bir servistir. Malzeme yönetimi menüsünde işlemler altında yer alır. Bu işlem, sadece çıkış fişleri için maliyeti hesaplar. Filtrelerinde belirlenen kriterlere göre seçilen malzemeler için maliyet hesaplaması yapar. Hiç bir kriter verilmezse tüm malzemeler için maliyetlendirme servisini çalıştırır. 

Maliyetlendirme servisi filtre seçenekleri şunlardır: 

Malzeme Kodu: Maliyetlendirme servisi çalıştırılacak malzemeleri filtrelemekte kullanılır. Grup ya da aralık tanımı yapılarak istenen malzemeler filtrelenir. 

Malzeme Açıklaması: Maliyetlendirme servisi çalıştırılacak malzemelerin açıklamalarına göre belirlendiği filtre seçeneğidir. Grup ya da aralık tanımı yapılır. 

Malzeme Statüsü: Maliyetlendirme servisinin kullanımda ya da kullanımda olmayan malzemeler kapsamında çalıştırılması için kullanılır. 

Üst Malzeme Sınıf Kodu: Üst malzeme sınıflarına göre koşul belirlenen filtre satırıdır. 

Malzeme Özel Kodu (1-5): Malzemenin özel kod bilgilerine göre koşul belirlenen filtre seçeneğidir. 

Malzeme Yetki Kodu: Malzeme yetki koduna göre koşul belirlenen filtre seçeneğidir. 

Üretici Kodu: Malzeme üretici koduna göre koşul belirlenen filtre seçeneğidir. 

Birim Seti Kodu: Malzemelerin birim seti koduna göre belirlendiği filtre seçeneğidir. 

Malzeme Ek Vergi Kodu: Malzeme ek vergi koduna göre koşul belirlenen filtre seçeneğidir. 

Malzeme Ek Vergi Grup Kodu: Malzeme ek vergi koduna göre koşul belirlenen filtre seçeneğidir. 

Fiyat Endeksi Atansın: Enflasyon muhasebesi özelliğinin kullanılması durumunda fiyat endeksi atama işleminin yapılıp yapılmayacağının belirlendiği filtredir. 

Hareketlere Kalan Miktar/Maliyet Atansın: Hareketlere kalan miktar ve maliyetin atanması için kullanılır. Bu parametre satırı Evet ve Hayır seçeneklerini içerir. Parametrenin öndeğeri Hayır olarak gelir. Miktar ve maliyet ataması yapılması isteniyorsa bu parametre satırında Evet seçiminin yapılması gerekir. 

Gün İçerisinde Önce Girişler Dikkate Alınsın: Maliyetlendirme servisi çalıştırıldığında, gün içinde yapılan işlemler sonucunda saat bilgisinden dolayı negatife düşme sözkonusu olabilir. Bunun için önce girişlerin dikkate alınması önemlidir. Bu filtre satırında Evet seçiminin yapılması durumunda gün içi hareketlerde önce girişler dikkate alınır. 

Varyantlı İşareti: Bu filtre satırında "Evet" seçimi yapılması durumunda maliyetlendirme işlemi varyantlı malzemeler için varyant bazında oluşturulur. 

Varyant Kodu/Açıklaması/Özel Kodu: "Varyantlı işareti" filtre satırında "Evet" seçiminin yapılması durumunda maliyetlendirme işleminin yapılacağı varyantlı malzemeler, varyant kodu/açıklaması ya da özel koduna göre filtrelenir. 

Maliyetlendirmede dikkat edilmesi gerekli noktalar şunlardır:

• Maliyetlendirme, Malzeme Yönetimi parametrelerinde belirlenen maliyet türü üzerinden yapılır. Maliyetlendirme, alım, müstahsil, üretimden giriş, sair giriş ve konsinye giriş dışındaki tüm işlemlere yansır.
• COST'ta satınalma iade irsaliyeleri birer çıkış hareketi şeklinde görünür. Ancak maliyet hesabı sırasında (-giriş) şeklinde işlem görürler. COST, bir satınalma iade fişine rastladığı zaman onu bir çıkış işlemi gibi algılar ve o ana kadar yapılan tüm giriş-çıkış işlemlerini tarayarak bir birim maliyet fiyatı atar. Satınalma iade hareketlerini oluşturan fişler seçilmeden COST çalıştırıldığında maliyet analizi raporunda bu hareketler fişteki birim fiyatlarıyla yer alır.
• COST programı çalıştırıldıktan sonra maliyet analizi raporu alındığında o malzemeye ait tutar ve maliyet kolonlarının birbirine eşit olduğu görülecektir. Bunun nedeni COST çalıştırıldıktan sonra çıkış fişlerindeki birim fiyat ve çıkış tutarı bilgilerinin değişmesi sonucunda birim fiyatın ambar bazındaki birim maliyete eşitlenmiş olmasıdır. Ancak ambar fişleri seçilmeden COST programı çalıştırılırsa bu sonuç alınmaz. Çünkü maliyet analizi raporunda çıkış maliyeti hesaplanırken ambar fişindeki birim fiyat dikkate alınır. Oysa COST o fişin çıkış yapıldığı ambardaki birim maliyeti dikkate alır. Bu yüzden sağlıklı bir maliyet sistemi kullanabilmek için ambar fişleri mutlaka COST ile maliyetlendirilmelidir.
• FIFO maliyet yöntemi seçilerek COST programı çalıştırıldığında bir çıkış hareketi birden fazla giriş hareketi ile maliyetlendiriliyorsa, maliyet analizi raporunda bu çıkış hareketi birden fazla satır halinde gözükecektir. Çünkü FIFO'ya göre her satır farklı birim fiyatlarla maliyetlendirilmiştir.
• COST FIFO'ya göre maliyetlendirme yaptığında tüm satırların ortalamasını alır ve çıkış fişine tek bir birim maliyet atar. Bu durumda maliyet analizi raporunda aynı çıkışa ait bazı satırlarda kar, bazılarına ise zarar görünebilir. Ancak o çıkışa ait satırlar toplandığında karın zararı götürdüğü görülür. Böylece o fiş satırına ait çıkış tutarı ve maliyet kolonları toplamı birbirine eşitlenir.
• Satınalma ile Satış ve Dağıtım çalışma parametrelerinde indirim ve masrafların izlenme şekli stok maliyeti olarak belirlenmişse COST sadece fişteki birim fiyat alanına maliyet getireceğinden fiş satırına getirilen birim maliyet ile maliyet analizi raporunda yer alan birim fiyat birbirini tutmaz. Çünkü maliyet analizi raporunda birim fiyat hesaplanırken indirim ve masraflar dikkate alınır. Oysa COST fiş satırındaki birim fiyat ile işlem yapar. Bu nedenle sağlıklı bir çalışma yapmak için COST ile maliyetlendirilecek olan fişlere indirim ve masraf girilmemelidir.
• Maliyetlendirme yapıldıktan sonra ambar filtresi kullanılmadan maliyet raporu alındığında çıkış tutarı ile maliyet kolonlarının birbirine eşit olmadıkları görülecektir. Bunun nedeni COST'un ambar bazında maliyetlendirme yapmasıdır. Maliyet analizi raporunda herhangi bir ambar seçilmediğinden görünen maliyet rakamının ambarlar ve ambar fişleri dikkate alınmadan hesaplanmış olmasıdır.
• Dönem kapatma işlemi yapıldıktan sonra COST programı çalıştırıldığında dönem kapatma işlemi dikkate alınmadan yeniden maliyetlendirme yapılır. Giriş hareketine herhangi bir müdahale söz konusu değilse COST'un bulduğu birim maliyet dönem kapatma sonucu bulunan birim maliyete eşit olacaktır.
• Üretim programının kullanılması durumunda maliyetlendirme yapılıp sarf ve fire fişlerine maliyet atandığı zaman üretimden giriş fişinin güncelleştirilmesi gerekir. Çünkü sarf ve fire fişlerinin toplamı her zaman üretimden giriş fişine eşit olmalıdır. Bu durumda COST kapatma tarihleri arasındaki üretimden giriş fişlerini güncelleştirir ve buna göre yeni bir kapatma işlemi yapar.