Cari hesap teminat işlemlerinde risk takibinin yapılacağı para birimi, risk kontrolünün hangi işlemler sonucu oluşan toplamlara göre yapılacağı, risk limiti aşımında kontrolün ne şekilde yapılacağı, cari hesap kartında yer alan Teminat Bilgileri seçeneği ile kaydedilir.
Teminat Toplamı: Cari hesaba ait teminat toplamıdır.
Risk Faktörü: Risk limitinin hesaplanmasında geçerli olacak risk çarpanını belirtir. Cari hesaba ait teminat riskini ilgili işlem için etkileyecek orandır; teminat tutarı risk çarpanı ile çarpılarak riske yansır. Burada verilen değer, (teminat bordrosunda ilgili cari hesap seçildiğinde) teminat kaydındaki Risk Çarpanı alanına öndeğer olarak aktarılır.
Tahsil edilmemiş çek ve senetlerin (teminat alanı işaretli) teminat bakiyesine yansımaması için Tahsil Edilmemiş Çek/Senet Teminat Bakiyesine Yansımasın seçeneği işaretlenir. Bu durumda çek/senet teminat riskine yansır. İşaretlenmediğinde, çek/senet teminat bakiyesine yansır.
“Tahsil Edilmemiş Çek/Senet Teminat Bakiyesine Yansımasın” alanı işaretlendiğinde, tahsil edilmemiş çek ve senetlerin toplamı Risk Toplamı altındaki Çek/Senet alanına yansır ve ilgili çek veya senet için risk kontrolünün ne şekilde yapılacağını belirlemek üzere Risk Kontrolü alanında listelenen seçenekler şunlardır; Bakiye+ Çek/Senet, Bakiye + İrsaliye + Çek/Senet, Bakiye + İrsaliye + Çek/Senet + Sipariş, Bakiye + İrsaliye + Çek/Senet + Sipariş (Öneri Dahil).
Çek/senet işlemlerinde cari hesabın risk limitini aşması halinde kontrolün ne şekilde yapılacağı ise Teminat Risk Limiti Aşıldığında başlığı altındaki Çekte/Senette seçenekleri ile belirlenir.
Risk Takibi: Teminatlar için risk takibi yerel para birimi ve işlem dövizi üzerinden yapılır. Takibin hangi para birimi üzerinden yapılacağı bu alanda belirlenir. Risk takibinin raporlama dövizi üzerinden yapılması durumunda cari hesaba ait tüm işlemler (fatura, nakit tahsilat ve ödeme, banka hareketi) günlük kur üzerinden raporlama dövizli risk toplamına eklenir.
Kapanan Risk: Cari hesabın kapanan teminat risk toplamıdır. Her cari hesap için kullanıcı tarafından girilebilen ve riski azaltan tutardır. Bu alanın amacı kullanıcının cari hesap teminat riskine doğrudan müdahale edebilmesini sağlamaktır.
Risk Limiti: Alınan / verilen teminat mektupları, risk çarpanı (teminat kartları üstündeki) ile çarpılarak risk limiti alanına yansır. Bu alana doğrudan bilgi girilemez.
Toplam Risk: Cari hesaba ait, "Teminat Riskini Etkiler" olarak seçilen tüm işlemler toplamı toplam risk bakiyesini oluşturur.
Risk Toplamı: Bu alanlar cari hesap kartı üzerinden teminat risk toplamlarının izlendiği alanlardır. Bakiye alanındaki tutar cari hesabın o anki bakiyesine göre risk toplamını verir. Bakiye toplamını etkileyen işlemler, "Teminat Riskini Etkiler" olarak seçilen, cari hesaba kesilen faturalar, gelen ve gönderilen havaleler, cari hesap işlemleri, çek/senet giriş ve çıkış bordrolarıdır. İrsaliye riski ise "Teminat Riskini Etkiler" olarak işaretlenmiş, henüz faturalanmamış irsaliye toplamıdır. Cari hesaba ait irsaliyelerin net tutarı, cari hesap irsaliye riskini oluşturur. İrsaliyeler faturaya aktarıldığında, irsaliye net tutarı irsaliye riski toplamından düşülür ve bakiye toplamına eklenir. Sipariş (Sevkedilebilir) alanındaki tutar cari hesaba ait onaylanmış sipariş toplamını gösterir. Sipariş (Öneri) alanındaki tutar cari hesaba ait tüm sipariş toplamını gösterir. İrsaliyelerin faturaya aktarılmasındaki gibi öneri siparişin onaylanması, siparişin irsaliyeye aktarılması veya siparişin faturaya aktarılması durumlarında da bakiyeler güncellenecektir.
Bu alanlara doğrudan bilgi girilemez. İzleme amaçlı kullanılır.
Risk Kontrolü: Risk kontrolünün neye göre yapılacağı bu alanda belirlenir. Risk kontrolünün yapıldığı şekiller şunlardır; Bakiye, Bakiye + İrsaliye, Bakiye + İrsaliye + Sipariş, Bakiye + İrsaliye + Sipariş (Öneri Dahil).
Bakiye seçiminde risk kontrolü cari hesabın anlık bakiyesine göre yapılır. Cari hesabın bakiyesini etkileyen işlemler şunlardır; Satış ve Satınalma bölümlerinden kesilen faturalar (Proforma faturalar hariç), Finans bölümünden kaydedilen cari hesap fişleri, Finans bölümünden kaydedilen çek/senet giriş ve çıkış bordroları (Devir çek/senet fişleri hariç), Finans bölümünden kaydedilen banka havale fişleri, Kasadan kesilen cari hesap tahsilat ve ödeme fişleri ile kasadan kesilen faturalar.
Bakiye ve İrsaliye seçiminde, cari hesabın anlık bakiyesi yanında faturalanmamış irsaliye toplamları da dikkate alınır. Malzeme fişi cari hesabı borçlandırıyorsa malzeme fişleri risk toplamını artırır. Malzeme fişi cari hesabı alacaklı duruma geçiriyorsa malzeme fişleri risk toplamını azaltır. Malzeme fişi ve faturalandıysa, irsaliye riski alanına etkisi ortadan kalkar. Aynı tutar bakiye riski alanını etkiler. Risk kontrolünün hangi işlemler için ne şekilde yapılacağı Risk Limiti Aşıldığında bölümünde belirlenir. İşlem sırasında tanımda belirlenen risk limiti tutarına göre kontrol yapılır. Yapılan işlemle birlikte limit aşılıyorsa risk aşımı uyarısı alınır.
Bakiye + İrsaliye + Sipariş seçiminde, cari hesabın anlık bakiyesi, faturalanmamış irsaliye toplamları ve onaylanmış sevkedilebilir durumdaki sipariş miktarları dikkate alınır.
Bakiye + İrsaliye + Sipariş (Öneri Dahil) seçiminde, cari hesabın anlık bakiyesi, faturalanmamış irsaliye toplamları ve cari hesaba ait tüm sipariş miktarları dikkate alınır.
Risk Limiti Aşımı Kontrolü Öndeğeri: "Teminat Risk Limiti Aşıldığında" başlığını taşıyan bölümde, kaydedilen sipariş fişleri, irsaliyeler ve diğer cari hesap işlemlerinde cari hesabın risk limitini aşması durumunda kontrolün ne şekilde yapılacağı kaydedilir.
Risk toplamının ne şekilde izleneceği, teminat risk kontrolü yapılacak işlemler, risk toplamının ne şekilde hesaplanacağı, risk kontrolü yapılacak işlemler ve kontrol şekli öndeğerleri Çalışma bilgilerinde, Finans Parametreleri seçeneği ile kaydedilir.
Finans Parametreleri ile belirlenen kontrol ve yapılış şekli öndeğer olarak karta aktarılır. Ancak tanımlanan cari hesap için risk limiti kontrolünün yapılacağı işlemler ve kontrol şekli farklı olabilir. Bu durumda risk kontrolü ve yapılış şekli alanlarında ilgili seçenekler işaretlenir. Risk limiti kontrolü sipariş, irsaliye ve diğer işlemler için ayrı ayrı yapılabilir ve kontrol şekli 3 seçeneklidir:
- İşleme devam edilecek seçeneğinde risk limiti kontrolü yapılmaz.
- Kullanıcı uyarılacak seçeneğinde, işlem kaydedilirken kullanıcı uyarılır ancak işleme devam etmek istenirse işlem kaydedilir.
- İşlem durdurulacak seçeneğinde ise risk limitinin aşılması durumunda işleme ait fiş kaydedilmeyecektir.