Maliyet Muhasebesi Uyarlama Örneği

Bu dokümanda maliyet muhasebesi uyarlamasına ait bir örneğe yer verilmiştir. Netsis maliyet muhasebesi modülü Standard, Enterprise ve Wings Enterprise ürünlerimizde opsiyonel olarak kullanılabilmektedir.

Maliyet muhasebesi modülü, stok, üretim, fatura, muhasebe ve entegrasyon modülleri ile entegre, Personel ve Demirbaş ile bağlantılı çalışır.
Maliyet Muhasebesi modülünde kayıt ve işlem yapılabilmesi için stok modülü parametre kayıtlarında maliyet sistemi işaretlenmeli ve sabit kayıtlar ayrı ayrı tanımlanmalı, muhasebe modülünde hesap kodları girilmeli, üretim modülünde üretim reçeteleri girilmelidir.

Sabit Tanımlamalar

Stok parametrelerinden "Maliyet Sistemi" parametresi açılır ve çalıştırılmak istenen maliyet tipi seçilir; örneğin aylık ağırlıklı ortalama yöntemi seçilebilir.
Reçete tanımı yapılır.

Maliyeti hesaplanacak örnek ürün reçetesi aşağıdaki gibidir, reçetedeki bileşen kullanımları bire bir olarak tanımlanmıştır, yani her ürünün 1 adet üretilmesi için altındaki bileşenden bir adet sarf edilmektedir.

Yapılan operasyonlara göre iki farklı üretim safhası bulunmaktadır: Preshane ve Montaj

Muhasebe hesap planı oluşturulur. Bu aşamada önemli olan nokta, gider hesaplarının üretim safhaları bazında kırılımlı olmasıdır.

Önemli hesap kodları aşağıdaki gibidir:

- 100  Kasa
- 102  Banka
- 150  Hammadde alış
- 151  Yarı mamul alış
- 152  Mamuller
- 153  Ticari Mallar
- 120  Alıcılar
- 320  Satıcılar
- 600  Yurtiçi Satış Hesabı
- 601  Yurtdışı Satış Hesabı
- 620  Satılan malın maliyeti hesabı
- 710  Sarfedilen hammadde hesabı
- 720  Direkt işçilik giderleri
- 730  Genel üretim giderleri
  - Elektrik
  - Yakıt
  - Amortisman
  - Alet-Edevat
  - Ulaşım Giderleri
  - Bakım Onarım
  - Kalite Kontrol
- 740  Hizmet üretim maliyeti
- 750  Arge Giderleri
- 760  Pazarlama – Satış ve Dtığım giderleri
- 770  Genel yönetim giderleri
- 780  Finansman Giderleri

Muhasebe hesap planı oluşturulurken sıkça kullanılan iki farklı yaklaşım bulunmaktadır:

- Gider yerine göre gider çeşidi  710-01-001 01 KESME SAFHASI
  001 ELEKTRIK
- Gider çeşidine göre gider yeri  710-01-001 01 ELEKTRIK
  001 KESME SAFHASI

Örnek üretim sistemi için muhasebe hesap planı aşağıdaki gibi oluşturulmuştur:

Hesap Kodu	Hesap Adı	Tür	Grup Kodu	Tip
150-001-001	HAMMADDE1	M	15	AKTİF
150-001-002	HAMMADDE2	M	15	AKTİF
150-001-003	HAMMADDE3	M	15	AKTİF
150-001-004	BOYA	M	15	AKTİF
151-001-001	YARIMAMUL1	M	15	AKTİF
151-001-002	YARIMAMUL2	M	15	AKTİF
151-001-003	YARIMAMUL3	M	15	AKTİF
151-001-004	YARIMAMULLER GECICI YANSITMA HESABI	M	15	AKTİF
152-001-001	MAMUL1	M	15	AKTİF
600-001-001	PRESHANE YURTICI SATISLAR	M	60	GELİR
600-001-002	MONTAJ YURTICI SATISLAR	M	60	GELİR
600-001-003	YURTICI HAMMADDE SATIŞLARI	M	60	GELİR
620-001-001	PRESHANE- SATILAN MAMUL MALIYETI	M	62	GİDER
620-001-002	MONTAJ- SATILAN MAMUL MALIYETI	M	62	GİDER
710-001-001	PRESHANE HAMMADDE SARFLARI	M	71	GİDER
710-001-002	MONTAJ HAMMADDE SARFLARI	M	71	GİDER
710-001-003	PRESHANE AMBALAJ SARFLARI	M	71	GİDER
710-001-004	MONTAJ AMBALAJ SARFLARI	M	71	GİDER
711-001-001	PRESHANE HAMMADDE SARFLARI	M	71	GİDER
711-001-002	MONTAJ HAMMADDE SARFLARI	M	71	GİDER
711-001-003	PRESHANE AMBALAJ SARFLARI	M	71	GİDER
711-001-004	MONTAJ AMBALAJ SARFLARI	M	71	GİDER
720-001-001	PRESHANE DIREKT ISCILIK GIDERI	M	72	GİDER
720-001-002	MONTAJ DIREKT ISCILIK GIDERLERI	M	72	GİDER
721-001-001	PRESHANE ISCILIK GIDERLERI	M	72	GİDER
721-001-002	MONTAJ ISCILIK GIDERLERI	M	72	GİDER
730-001-001	PRESHANE ELEKTRIK GIDERI	M	73	GİDER
730-001-002	MONTAJ ELEKTRIK GIDERI	M	73	GİDER
730-001-003	PRESHANE YAKIT GIDERI	M	73	GİDER
730-001-004	MONTAJ YAKIT GIDERI	M	73	GİDER
730-002-001	PRESHANE ALET EDEVAT GİDERLERİ	M	73	GİDER
730-002-002	MONTAJ ALET EDEVAT GIDERLERI	M	73	GİDER
730-003-001	PERSONEL ULAŞIM GİDERLERİ	M	73	GİDER
730-003-002	PRESHANE ULAŞIM GİDERLERİ	M	73	GİDER
730-003-003	MONTAJ ULAŞIM GİDERLERİ	M	73	GİDER
730-004-001	PRESHANE AMORTISMAN GIDERLERI	M	73	GİDER
730-004-002	MONTAJ AMORTISMAN GIDERLERI	M	73	GİDER
731-001-001	PRESHANE ELEKTRIK GIDERI	M	73	GİDER
731-001-002	MONTAJ ELEKTRIK GIDERI	M	73	GİDER
731-001-003	PRESHANE YAKIT GIDERI	M	73	GİDER
731-001-004	MONTAJ YAKIT GIDERI	M	73	GİDER

731-002-001	PRESHANE ALET EDEVAT GİDERLERİ	M	73	GİDER
731-002-002	MONTAJ ALET EDEVAT GİDERLERİ	M	73	GİDER
731-004-001	PRESHANE AMORTISMAN GIDERLERI	M	73	GİDER
731-004-002	MONTAJ AMORTISMAN GIDERLERI	M	73	GİDER
731-003-002	PRESHANE ULASIM GIDERLERI	M	73	GİDER
731-003-003	MONTAJ ULASIM GIDERLERI	M	73	GİDER

Stok kartları için muhasebe detay kodları tanımlanır. Muhasebe detay kodunda ilgili detay kodu için alış\satış ve iade hesapları tanımlanmaktadır, tanımlanan muhasebe detay kodu stok kartında seçilmelidir.

Maliyet muhasebesi modülünden "mamul ana grup kayıtları" tanımlanır. Mamul ana grup kaydı üretim sahasındaki aşamaları ifade etmektedir, üretim safhası olarak da tanımlanabilir.

Örnek reçete incelendiğinde progresif, boy kesme ve bükme operasyonları preshane istasyonunda yapılırken, braket çakma operasyonu montaj istasyonunda yapılmaktadır. Ayrıca bu örnekte 72\73 gider hesapları da preshane ve montaj olarak ayrılabilmektedir, daha detaylı şekilde muhasebe hesap planında takip edilememektedir. Bu yüzden üretim safhaları "preshane" ve "montaj" olarak tanımlanmıştır.

Mamul ana grubuna ait gider hesapları tanımlanır ve dağıtım anahtarları sekmesinden ilgili giderlerin dağıtım yöntemi seçilir (üretim miktarları oranı, birim katsayılar oranı, hammadde sarfları oranı) Özetle bu ekranda tanımlanan gider hesapları, üretim safhasına ait toplam gider tutarlarının biriktirildiği hesaplardır. Bu hesaplarda biriken bakiyelerin ilgili safhada üretilen ürünlere (ilgili safhadaki mamul grup kodlarına) dağıtılması gerekmektedir.
Muhasebe modülünden referans kodu tanımı yapıldıktan sonra, mamul ana grup kaydını bir referans koduyla eşleştirerek gider hesaplarının referans kodu bazında çekilmesi\gruplanması sağlanabilir.
Maliyet muhasebesi parametreleri ikinci sekmede yer alan "mamul iadeleri otomatik hesaplansın" işaretliyse mamul ana grup kodu kayıtlarındaki "iade işlemde geri dönülecek ay sayısı" bilgisine göre iade edilen tutarlar hesaplanmaktadır. İade tutarını hesaplarken iade edilen mamulün ne zaman ve hangi maliyetle üretildiği bilinmediğinden, geri dönülecek ay sayısında belirtilen değer kadar geriye gidilerek o tarihteki maliyet üzerinden hesaplama yapılmaktadır. Uyarlama aşamasında mamul ana grup kodu bazında üretilen ürünlerin ortalama iade süresi öğrenilir ve geri dönülecek ay sayısı olarak tanımlanır. İade işleminde geri dönülecek ay sayısı "En Yakın Ay" seçeneği işaretli olduğu durumlarda iade maliyetinde ortalama maliyet bulunan ilk değer dikkate alınacaktır. Mamul iadeleri otomatik hesaplansın işaretli değilse iade faturası girilirken "iade maliyet tutarı" sorulur. Program bu şekilde girilen tutarları dikkate alır, otomatik maliyet tutarı bulmaya çalışmaz.
Dağıtım anahtarları sekmesinde bulunan "hammadde sarfları ana-grup bazında" parametresi işaretlenirse ambar çıkış fişiyle mamul ana grubuna hammadde sarfiyatı yapılabilir ve bu sarf edilen toplam tutar mamul ana grubuna bağlı bulunan mamul grup kodlarına dağıtılacaktır. Örneğin üretimde paçal şekilde tüketilen ve reçetelerde bulunmayan boya, gaz, çivi vs. gibi hammaddelerde bu yöntem kullanılabilir.
Mamul ana grup kayıtları TBLMALIANAG tablosunda tutulmaktadır.

Maliyet muhasebesi modülünden mamul grup kodları tanımlanır.

Mamul grup kodları genelde stok kodu bazında tanımlanır, yani her bir yarı mamul{color} mamul için bir adet mamul grup kodu tanımlanabilir. Genel anlamda birim katsayıların ve mamul grupları için çalışacak muhasebe hesaplarının tanımlandığı bölümdür.

Mamul grup kodu tanımlanırken ilgili ürünlerin hangi üretim safhasına dahil olduğu "ana grup kodu" bölümüne girilmelidir.
Tanımlanan mamul kodu için "mamul\yarı mamul\yan ürün" tiplerinden biri seçilir.
Eğer tanımlanan mamul grup kodu birden fazla ürünü temsil edecekse ortak bir ölçü birimi seçilmelidir.
Mamul grup kodunun üretim safhası için (mamul ana grup kaydı) dağıtım anahtarı olarak birim katsayılar oranı seçilmiş ise, mamul grup kodu tanımlama ekranında birim katsayılar bölümü aktif hale gelecektir ve tanımlanması gerekir.

Mamul\Hammadde hesap kodları sekmesinde mamul grup koduna ait yarı mamul \ mamul hesapları (151-152), hammadde\ambalaj sarf hesapları (710) ve satılan malın maliyeti hesabı (620) tanımlanmalıdır.
Mamuller için kullanılan grup kodu kayıtlarında yar mamul ve mamul hesaplarının ikisinin de tanımlanması gerekir. Çünkü direkt olarak 150 hesaptan 152 hesaba geçiş olmaz. Muhasebe kurallarına göre öncelikle 150 hesaptan 151 hesaba aktarılmalıdır, daha sonrasında 151'den 152 hesaba geçiş yapmalıdır. O yüzden her türlü yar mamul üretimi olmasa bile maliyet fişinde 151 hesaplar çalışır. Borç çalışan 151 hesabı yarı mamul hesabına denk gelirken, alacak çalışan 151 hesap yarı mamul transfer hesabına denk gelmektedir.
Yansıtma hesapları sekmesinde gider hesaplarına (7_0) karşılık gelen yansıtma hesapları (7_1) seçilir. 7_0 hesaplarda hep borç çalışılır, bu hesapların alacak karşılıkları 7_1 yansıtma hesaplarına yazılır. Böylece herhangi bir anda mizan çekildiğinde 7_0 hesaplardaki gider bakiyesi görülebilir.

Üretimde kullanılacak bütün stok kodları için stok kartı – ek bilgiler sekmesindeki maliyet bilgileri seçilmelidir. Maliyet bilgileri türü olarak "yarı mamul" veya "mamul" tiplerinden biri seçildiğinde mamul grup kodunun girilmesi zorunludur. Bu şekilde mamul grup koduyla stok kartı eşleştirilmiş olur.

Hammadde ve ambalaj tipli stok kodları için maliyet bilgileri türü olarak "ilk madde" veya "ambalaj" seçilir ve mamul grup kodu boş bırakılır.

Maliyet muhasebesi modülünden "işlem sırası tanımlama" yapılır. Mamullerin üretimi sırasında gerçekleştirilen üretim safhaları (mamul ana grup kodları) en baştan en sona doğru sıralanır. Örneğin üretilen ilk yarı mamul birinci işlem sırasında yer alırken, satılacak olan mamulün üretim safhası en sonuncu işlem sırasında yer almalıdır.

Eğer herhangi bir işlem sırasında\üretim safhasında yukarıdaki örnekte olduğu gibi birden çok üretim seviyesi varsa (örneğin YM2 altında YM3 üretimi var ve bu iki üretim aynı mamul ana grup koduna denk gelmektedir), seviye sayısını safha adedi bölümüne girmek gerekmektedir.
Maliyet Muhasebesi Çalıştırma Adımları

*Stok  İşlemler  Maliyet Oluşturma* menüsünden "hammadde-ambalaj-ticari mallar" için maliyet oluşturma işlemi yapılır. Bitiş tarihi olarak maliyet çalıştırılacak dönemin son günü girilir. Stok modülündeki maliyet tipi parametresine göre ilk malzemeler için maliyetler hesaplanmış olur.

*FaturaİşlemlerAmbar Fişi Muhasebeleştirme* işlemi ile ilgili ay boyunca Hammadde/Sarf Malzemesi/Ticari Mal (I/D/T) dan masraf merkezine yapılan sarf hareketlerini ilgili maliyet fiyatından muhasebeleştirecektir.

Masraf merkezine yapılan sarf hareketleri, reçetede yer almayan ve paçal şekilde sarf hareketi girilen hammaddeler için uygulanmaktadır. Bu tür hammaddeler için tipi "üretim" ve çıkış yeri "masraf merkezi" olan ambar çıkış fişi girilmektedir, ambar çıkış fişinde "masraf kodu" bölümünde fatura modülünde tanımlanmış olan masraf merkezlerinden biri seçilir. Masraf merkezi tanımlanırken muhasebe hesap planında ilgili masrafa denk gelen gider hesap kodu seçilir. Masraf merkezi tanımında seçilen gider kodunun, ilgili mamul ana grup kayıtlarında gider olarak seçilmiş olması gerekmektedir. Böylece bu masraf merkezine yapılan sarfiyatlar ilgili mamul ana grup kayıtlarına gider olarak dağıtılacaktır.

Öte yandan üretim tipli ambar çıkış fişinde çıkış yeri olarak "mamul ana grup kodu" veya "mamul grup kodu" seçilebilir, bu durumda ambar fişi muhasebeleştirme yapmaya gerek yoktur. Ambar çıkış fişinin mamul ana grup koduna bağlı olarak kaydedildiği durumlarda mamul ana grup kodu kayıtlarında dağıtım anahtarları sekmesindeki "hammadde sarfları ana grup kodu bazında" parametresi işaretlenmelidir.

Üretim merkezleri dışında gerçekleşen veya üretim safhaları bazında girişi yapılamayan giderler, farklı hesaplarda takip edildiğinden bu hesaplardaki biriken tutarlar belirlenen oranlarla üretim merkezlerine ait muhasebe hesaplarına aktarılmalıdır. Bunun için öncelikle *MuhasebeİşlemlerYardımcı Servis Dağıtım İşlemleriDağıtım tablosu* ekranından dağıtımı yapılacak hesaplar ve oranlar girilmelidir.

Örneğin tanımı yapılan üretim sisteminde ulaşım giderleri terk bir kalem olarak ödenmektedir. Fakat bu giderlerin mamul ana grup bazında farklı hesaplara dağıtılması istenmektedir. Yukarıdaki tanımlamada 730-003-001 hesabına genel bir ulaşım gideri ödenmiştir. Bu ulaşım giderini üretim safhaları bazında tanımlanmış olan 730-001-002 ve 730-001-003 hesaplarına dağıtmak için Muhasebe İşlemler Yardımcı Servis Dağıtım İşlemleri Dağıtım Fişi Oluşturma işlemi yapılmalıdır. Bu işlem dağıtım tablosundaki oranlara göre yevmiye fişi oluşturacaktır.

Son olarak *Maliyet Muhasebesi  Kayıt  Maliyet Hesaplatma* menüsünden maliyet muhasebesi çalıştırılır.

Tarih bilgisi olarak maliyet hesabı yapılacak ay\yıl girilir.
"Hazırlık yapılacak" parametresi maliyet hesaplama işleminin tekrardan yapılmasını sağlayacaktır.
"Mahsup oluşturulacak" parametresi hesaplanan maliyet mahsubunun yevmiye fişi olarak muhasebeye aktarımını sağlar.
Ana grup paylaştırma hassasiyeti, mamul ana grup kayıtları \ dağıtım anahtarları sekmesinde "hammadde sarfları mamul ana grup bazında" parametresi işaretli olduğunda anlam kazanmaktadır. Ambar çıkış fişiyle mamul ana grubuna bağlı olarak sarf edilen hammaddelerin dağıtımında bu parametrede yazılan hassasiyet değeri kullanılır. Örneğin bu değer 0.0001 olarak tanımlandığında bu değerden daha küçük (örneğin 0.0000001) bir değer, maliyet hesabına dahil edilmemektedir.
Genel safha sayısına üretim safhaları arasında meydana geri dönüşlerin bir fazlası girilir. Örneğin son ürünün üretimi sırasında PRES  MONTAJ  PRES şeklinde bir işlem sırası varsa; ki bir böyle bir durum bir kere geri dönüş olduğunu göstermektedir; bu durumda genel safha sayısına 1+1 = 2 değeri girilmelidir.
Örnek Senaryo
Yukarıdaki sabit bilgiler bölümünde yapılan tanımlamalar kullanılarak sistemde aşağıdaki hareketler yapılıyor.

11 TL fiyat ile 05.07.2016 tarihinde 100 adet Hammadde1 kapalı faturayla satın alınıyor.
12 TL fiyat ile 10.07.2016 tarihinde 100 adet Hammadde1 açık faturayla satın alınıyor.
15 TL fiyat ile 01.07.2016 tarihinde 50 adet Hammadde2 açık faturayla satın alınıyor.
20 TL fiyat ile 10.07.2016 tarihinde 100 adet Hammadde2 açık faturayla satın alınıyor.
5 TL fiyat ile 10.07.2016 tarihinde 150 adet Hammadde3 açık faturayla satın alınıyor.
1 TL fiyat ile 18.07.2016 tarihinde 100 kg BOYA açık faturayla satın alınıyor.

Hammadde satın alımları sonrasında oluşan yevmiye fişi ve hareket gören muhasebe hesapları aşağıdaki gibi olmaktadır:

Hesap Kodu	Hesap Adı	Borç Tut.	Alacak Tut.
150-001-001	HAMMADDE1	1,200.00	0
100-001-001	KASA- TL	0	1,200.00
150-001-001	HAMMADDE1	1,100.00	0
320-001-001	SATICI1	0	1,100.00
150-001-002	HAMMADDE2	750	0
320-001-001	SATICI1	0	750
150-001-002	HAMMADDE2	2,000.00	0
320-001-001	SATICI1	0	2,000.00
150-001-003	HAMMADDE3	750	0
320-001-001	SATICI1	0	750
150-001-004	BOYA	100	0
320-001-001	SATICI1	0	100

Satın alımlar sonrasında üretim sonu kayıtları atılıyor.
1. 100 adet YARIMAMUL1 üretiliyor.
2. 60 adet YARIMAMUL1 üretiliyor, 10 adet mamul firesi meydana geliyor.
3. 150 adet YARIMAMUL3 üretiliyor.
4. 150 adet YARIMAMUL2 üretiliyor.
5. 150 adet MAMUL1 üretiliyor.

Aşağıdaki gider hesaplarına kasadan ödeme yapılıyor.
1. 720-001-001  Preshane işçilik gideri: 1000 TL
2. 720-001-002  Montaj işçilik gideri: 1000 TL
3. 730-004-001  Preshane amortisman: 400 TL
4. 730-004-002  Montaj amortisman: 600 TL
5. 730-001-002  Montaj elektrik gideri: 1500 TL
6. 730-001-001  Preshane elektrik gideri: 800 TL

730-003-001 ulaşım giderleri hesabına kasadan 1500 TL ödeme yapılıyor. Bu hesaba yapılan gider "MuhasebeİşlemlerYardımcı Servis Dağıtım İşlemleriDağıtım Fişi Oluşturma" işlemiyle 730-003-002 (preshane ulaşım giderleri) ve 730-003-003 (montaj ulaşım giderleri) hesaplarına dağıtılacaktır.

Bu hesaplar için tanımlanan dağıtım tablosu aşağıdaki gibidir:

İşlem Sıra No	Kaynak Kodu	Dağıtım Kodu	Oran
1	730-003-001	730-003-002	40
2	730-003-001	730-003-003	60

Dağıtım işlemi sonucunda oluşan yevmiye fişi aşağıdaki gibi olmaktadır:

Hesap Kodu	Hesap Adı	Borç Tut.	Alacak Tut.
730-003-002	PRESHANE ULAŞIM GIDERLERI	600.00	0.00
730-003-001	PERSONEL ULAŞIM GİDERLERİ	0.00	600.00
730-003-003	MONTAJ ULAŞIM GIDERLERİ	900.00	0.00
730-003-001	PERSONEL ULAŞIM GİDERLERİ	0.00	900.00

Üretim tipli ambar çıkış fişiyle BOYAMA masraf merkezine 5 TL değerinde BOYA malzemesi sarf ediliyor. Bu işlemi muhasebe modülüne yansıtmak için "FaturaİşlemlerAmbar Fişi Muhasebeleştirme" işlemi yapılıyor. İşlem sonucunda oluşan yevmiye fişi aşağıdaki gibi olmaktadır:
Hesap Kodu
Hesap Adı
Borç Tut.
Alacak Tut.
730-002-002
MONTAJ ALET EDEVAT GIDERLERI
5
0
150-001-004
BOYA
0
5

Bu işlemler sonrasında maliyet çalıştırma işlem adımları izlenerek aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir:
*Stok  İşlemler  Maliyet Oluşturma*

İlk malzemeler ve ambalajlar için maliyet oluşturma işlemi çalıştırıldığında elde edilen maliyetler aşağıdaki gibidir.
Not: Stok modülünde maliyet tipi olarak "aylık ağırlıklı ortalama" yöntemi seçilmiştir.

Stok Kodu	BIRIM MALIYET
HAMMADDE1	11.50
HAMMADDE2	18.33
HAMMADDE3	5
BOYA	1

Aylık ağırlıklı ortalama yöntemiyle maliyet hesaplanırken ilgili ay içindeki alış hareketlerine bakılarak aşağıdaki şekilde hesaplama yapılır:

Örneğin; HAMMADDE2 için temmuz ayındaki birim maliyet aşağıdaki şekilde hesaplanmaktadır:

*FaturaİşlemlerAmbar Fişi Muhasebeleştirme*

Bu işlem sonucunda BOYAMA masraf merkezi için yapılan sarfiyat aşağıdaki şekilde yevmiye fişi haline getirilmiştir:

Hesap Kodu	Hesap Adı	Borç Tut.	Alacak Tut.
730-002-002	MONTAJ ALET EDEVAT GIDERLERI	5	0
150-001-004	BOYA	0	5

*MuhasebeİşlemlerYardımcı Servis Dağıtım İşlemleriDağıtım Fişi Oluşturma*

Bu işlem sonucunda 730-003-001 hesabındaki giderler üretim safhaları bazında dağıtılmıştır ve aşağıdaki yevmiye fişi oluşturulmuştur:

Hesap Kodu	Hesap Adı	Borç Tut.	Alacak Tut.
730-003-002	PRESHANE ULAŞIM GIDERLERI	600.00	0.00
730-003-001	PERSONEL ULAŞIM GİDERLERİ	0.00	600.00
730-003-003	MONTAJ ULAŞIM GIDERLERİ	900.00	0.00
730-003-001	PERSONEL ULAŞIM GİDERLERİ	0.00	900.00

*Maliyet Muhasebesi  Kayıt  Maliyet Hesaplatma*

Maliyet hesaplatma sonucunda aşağıdaki sonuçlar bulunmuştur:

Stok Kodu	Üretim Miktarı	Hammadde Miktarı	Hammadde Sarf Tutarı	İşçilik	Enerji	Amortisman	Yardımcı Servis	Yedek Parça	Ambalaj	Yarı Mamul Sarfı	Aylık Maliyet Fiyatı	Ortalama Maliyet
MAMUL1	150	0	0.00	1,000.00	1,500.00	600	5	900	750	7,390.07	80.97	80.97
YARIMAMUL1	150	160	1,840.00	262.30	278.26	90.01	0	208.7	0	0	17.86	17.86
YARIMAMUL2	150	0	0.00	491.80	260.87	175.47	0	195.65	0	3,587.01	31.41	31.41
YARIMAMUL3	150	150	2,750.00	245.90	260.87	134.52	0	195.65	0	0	23.91	23.91

Gider hesaplarının dağıtımı için mamul ana grup kodlarındaki aşağıdaki dağıtım anahtarları dikkate alınmıştır:

Mamul Ana Grup Kodu	Dağıtım Anahtarları
	Hammadde	Ambalaj	İşçilik	Amortisman	Enerji
PRESHANE	Üretim miktarları oranı	Üretim miktarları oranı	Birim katsayılar oranı	Hammadde sarfları oranı	Üretim miktarları oranı
MONTAJ	Üretim miktarları oranı	Üretim miktarları oranı	Üretim miktarları oranı	Üretim miktarları oranı	Üretim miktarları oranı

Preshane ana grubuna bağlı bulunan mamul grup kodları için işçilik-birim katsayıları aşağıdaki gibidir:

Mamul Grup Kodu	İşçilik - Birim katsayısı
YARIMAMUL1	1
YARIMAMUL2	2
YARIMAMUL3	1

Gider hesaplamalarına ait ayrıntılar aşağıdaki gibidir:

Preshane safhası için enerji giderinin üretim miktarları oranına göre dağıtımı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır:

Mamul grup kodu için gider tutarı : (İlgili mamul grubu için giriş yapan brüt üretim miktarı / İlgili aydaki toplam üretim miktarı) * Toplam gider tutarı

Mamul Grup Kodu	Üretim Miktarı	Fire miktarı	Brüt üretim miktarı
YARIMAMUL1	150	10	160
YARIMAMUL2	150	0	150
YARIMAMUL3	150	0	150

Preshane için toplam enerji gideri  730-001-001 (elektrik gideri) : 800 TL
İlgili aydaki toplam üretim miktarı = 160+150+150 = 460
Yarımamul1 için enerji gideri = (160 / 460) * 800 = 278.26
Yarımamul2 için enerji gideri = (150 / 460) * 800 = 260.87
Yarımamul3 için enerji gideri = (150 / 460) * 800 = 260.87

Preshane safhası için işçilik giderinin birim katsayılar oranına göre dağıtımı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır:

Mamul grup kodu için gider tutarı : (mamul ana grubunun birim katsayısı * mamul ana grubuna ait üretim miktarı) / SUM (birim katsayı * üretim miktarı) * Toplam gider tutarı

Mamul Grup Kodu	Üretim Miktarı	Fire miktarı	Brüt üretim miktarı	Birim katsayı	*Birim katsayı üretim miktarı**
YARIMAMUL1	150	10	160	1	160
YARIMAMUL2	150	0	150	2	300
YARIMAMUL3	150	0	150	1	150

Preshane için toplam işçilik gideri  720-001-001 (işçilik gideri) : 1000 TL
İlgili aydaki bütün mamul grupları için SUM [birim katsayı * üretim miktarı] =160 + 300 + 150=610
Yarımamul1 için enerji gideri = (160 / 610) * 1000 = 262.30
Yarımamul2 için enerji gideri = (300 / 610) * 1000 = 491.80
Yarımamul3 için enerji gideri = (150 / 610) * 1000 = 245.90

Preshane safhası için amortisman giderinin hammadde sarfları oranına göre dağıtımı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır:

Mamul grup kodu için gider tutarı: (üretim için kullanılan hammadde+ yarı mamul tutarı / toplam hammadde+ yarı mamul tutarı) * Toplam gider tutarı

Mamul Grup Kodu	Üretim Miktarı	Hammadde Tutarı	Yarı mamul Tutarı
YARIMAMUL1	150	1,840.00	0
YARIMAMUL2	150	0	3,587.01
YARIMAMUL3	150	2,750.00	0

Preshane için toplam amortisman gideri  730-004-001 (amortisman gideri) : 400 TL
İlgili aydaki bütün mamul grupları için SUM [hammadde+
yarımamul tutarı] = 1840 + 2750 + 3587.01 = 8177.01
Yarımamul1 için amortisman gideri = (1840 / 8177.01) * 400 = 90.01
Yarımamul2 için amortisman gideri = (2750 / 8177.01) * 400 = 175.47
Yarımamul3 için amortisman gideri = (3587.01 / 8177.01) * 400 = 134.52

Maliyet muhasebesi hesaplamaları sonrasında oluşan maliyet fişi aşağıdaki gibi olmaktadır:

Hesap Kodu	Hesap Adı	Açıklama	Borç Tut.	Alacak Tut.
151	YARI MAMULLER - URETIM		23,135.98	0
151-001-001	YARIMAMUL1	YARIMAMUL1: GRUBU MALİYET	2,646.53	0
151-001-002	YARIMAMUL2	PRESHANE: A.GR.SARF	3,600.96	0
151-001-002	YARIMAMUL2	YARIMAMUL2: GRUBU MALİYET	1,142.52	0
151-001-003	YARIMAMUL3	YARIMAMUL3: GRUBU MALİYET	3,600.96	0
151-001-004	YARIMAMULLER GECICI YANSITMA HESABI	MONTAJ: A.GR.SARF	7,390.01	0
151-001-004	YARIMAMULLER GECICI YANSITMA HESABI	MAMUL1: GRUBU MALİYET	4,755.00	0
152	MAMULLER		12,145.01	0
152-001-001	MAMUL1	MAMUL1: GRUBU MALİYET	12,145.01	0
620	SATILAN MAMULLER MALIYETI		8,096.67	0
620-001-002	MONTAJ - SATILAN MAMUL MALIYETI	MAMUL1: GRUBU SAT.MAM.MAL.	8,096.67	0
710	DIREKT ILK MADDE VE MAL.GIDERL		5,340.00	0
710-001-001	PRESHANE HAMMADDE SARFLARI	PRESHANE: A.GR.SARF	4,590.00	0
710-001-004	MONTAJ AMBALAJ SARFLARI	MONTAJ: A.GR.SARF	750.00	0
150	ILK MADDE VE MALZEME		0	5,340.00
150-001-001	HAMMADDE1	PRESHANE: A.GR.SARF	0	1,840.00
150-001-002	HAMMADDE2	PRESHANE: A.GR.SARF	0	2,750.00
150-001-003	HAMMADDE3	MONTAJ: A.GR.SARF	0	750.00
151	YARI MAMULLER - URETIM		0	23,135.98
151-001-001	YARIMAMUL1	MONTAJ: A.GR.SARF	0	2,646.53
151-001-002	YARIMAMUL2	MONTAJ: A.GR.SARF	0	4,743.48
151-001-003	YARIMAMUL3	PRESHANE: A.GR.SARF	0	3,600.96
151-001-004	YARIMAMULLER GECICI YANSITMA HESABI	MAMUL1: GRUBU MALİYET	0	12,145.01
152	MAMULLER		0	8,096.67
152-001-001	MAMUL1	MAMUL1: GRUBU SAT.MAM.MAL.	0	8,096.67
711	DIREKT ILK MAD.VE MAL.YAN.FARK		0	5,340.00
711-001-001	PRESHANE HAMMADDE SARFLARI	PRESHANE: ANA GRUP MALİYET YANS.	0	4,590.00
711-001-004	MONTAJ AMBALAJ SARFLARI	MONTAJ: ANA GRUP MALİYET YANS.	0	750.00
721	DIREKT ISCI.GIDERLERI YANSITMA		0	2,000.00
721-001-001	PRESHANE ISCILIK GIDERLERI	PRESHANE: ANA GRUP MALİYET YANS.	0	1,000.00
721-001-002	MONTAJ ISCILIK GIDERLERI	MONTAJ: ANA GRUP MALİYET YANS.	0	1,000.00
731	GENEL URETIM GIDER. YANSITMA		0	4,805.01
731-001-001	PRESHANE ELEKTRIK GIDERI	PRESHANE: ANA GRUP MALİYET YANS.	0	800.01
731-001-002	MONTAJ ELEKTRIK GIDERI	MONTAJ: ANA GRUP MALİYET YANS.	0	1,500.00
731-002-002	MONTAJ ALET EDEVAT GİDERLERİ	MONTAJ: ANA GRUP MALİYET YANS.	0	5.00
731-003-002	PRESHANE ULASIM GIDERLERI	PRESHANE: ANA GRUP MALİYET YANS.	0	600.00
731-003-003	MONTAJ ULASIM GIDERLERI	MONTAJ: ANA GRUP MALİYET YANS.	0	900.00
731-004-001	PRESHANE AMORTISMAN GIDERLERI	PRESHANE: ANA GRUP MALİYET YANS.	0	400.00
731-004-002	MONTAJ AMORTISMAN GIDERLERI	MONTAJ: ANA GRUP MALİYET YANS.	0	600.00
		Toplam	48,717.66	48,717.66

Content

Space Tools

Content

Space Tools

Breadcrumbs

Maliyet Muhasebesi Uyarlama Örneği