Toplulaştırılmış Yöntemler ile Stok Hesapları Düzeltme
Enflasyon düzeltmesinde esas yöntem düzeltme katsayısının hesaplanıp(gerçek yöntem), ilgili katsayısının düzeltmeye konu olacak bilanço kalemine uygulanması suretiyle düzeltme işleminin tamamlanmasıdır. Ancak tebliğde stoklara ilişkin düzeltmede toplulaştırılmış yöntemin kullanılması mükelleflerin tercihine bırakılmıştır.
2. Geçici Vergi Dönemi Stok Hesapları Düzeltme
Basit ortalama yönteminde düzeltme katsayısı, mali tabloların ait olduğu aya ilişkin fiyat endeksinin, bu endeks ile bir önceki geçici vergi döneminin sonundaki fiyat endeksi toplamının ikiye bölünmesi sonucu bulunan endekse bölünmesiyle elde edilen katsayı olarak hesaplanır.
Bilançonun ait olduğu aya ait Yİ-ÜFE
Düzeltme Katsayısı= ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(Bilançonun ait olduğu aya ait Yİ-ÜFE + Bilanço günü itibarıyla bir önceki geçici vergi döneminin sonundaki Yİ-ÜFE) / 2
1. geçici vergi döneminde enflasyon taşıma yapılmamasına karar verilmiş ve 2. Geçici vergi dönemine ertelenmişti. Bu vergi döneminde yapılacak enflasyon düzeltmesinde baz endeksler 31.12.2023 ve 31.06.2024 olarak belirlenmiştir. 6 ayı kapsayacak bir taşıma gerçekleştirileceği için Stok Hesapları Düzeltme işleminde "Tarih" 30.06.2024 , "Dönem Başlangıç Tarihi" 31.12.2023 olarak girilmeli ve "Dönem Son Ay İçin Düzeltme" parametresi işaretlenmelidir.
Örnek: 30/06/2024 tarihi itibariyle 153-01-002 hesabının bakiyesi 600.000TL'dir. İşletme ilgili hesabın enflasyon düzeltmesini gerçekleştirirken toplulaştırılmış yöntemlerden basit ortalama yöntemi seçmiştir.
Baz endeksler aşağıdaki gibidir.
Aralık 2023 Yİ-ÜFE = 2.915,02
Haziran 2024 Yİ-ÜFE=3.483,25
Dönem Ortalama Düzeltme Katsayısı = Haziran /((Haziran+2023Aralık)/2)
Dönem Ortalama Düzeltme Katsayısı = 3.483,25 / ((3.483,25 +2.915,02) / 2) =1,08881
Enflasyon Farkı=Bilançonun ait olduğu ay itibari ile hesap bakiyesi * Dönem ortalama düzeltme katsayısı
Enflasyon Farkı= 600.000,00-TL x 0,08881 =53.286,00-TL olarak hesaplanır.
İşlem sonucunda Mahsup tipli ve Açıklama 1 alanı "TOPLULAŞTIRILMIŞ YÖNTEM ENFLASYON DÜZELTMELERİ" olan yevmiye fişi oluşur. 153-01-002 hesabın kartında tanımlanmış olan enflasyon fark hesabı ile muhasebe parametrelerinde tanımlanmış olan enflasyon düzeltme hesabı karşılıklı olarak çalışır.
