Üretim ve kaynak yönetim sisteminin kullanılması durumunda, fabrika öndeğerlerini belirlemek için malzeme/malzeme sınıfı kartı üzerinde F9/sağ fare tuşu menüsünde yer alan Fabrika Parametreleri seçeneği kullanılır. Açılan fabrika parametreleri penceresinde sistem işletmeninde tanımlanmış olan tüm fabrikalar yer alır. Her fabrika için geçerli olacak parametreler, imleç ilgili fabrikanın üzerindeyken kaydedilir.
Fabrika parametreleri penceresinde yer alan bilgiler şunlardır:
Lot / Seri No. İlk Değeri: Lot / seri takibinin yapılması durumunda, çıkış işlemlerinde kullanılacak lot/seri no. ilk değeridir. Üretim emirlerine bağlı olarak oluşturulan üretimden giriş fişlerinde, otomatik olarak seri/lot numarası oluşturulması için kullanılan başlangıç değeridir. Malzemenin ilk üretimden giriş fişinde, bu başlangıç değeri kullanılarak malzemeye ait seri/lot numarası oluşturulacak ve sonraki üretimden girişlerdeki seri/lot numaraları, en son yaratılan seri/lot numarasının üstüne eklenerek oluşturulacaktır.
Üretim Kontrol Parametreleri'nde yer alan Gerçekleşen Üretim Emri Üretimden Giriş Lot Numaralarını Planlanan Üretimden Girişlerden Alsın parametre satırında "Hayır" seçimi yapıldığında, bu alanda belirtilen değer gerçekleşen miktar girişinde de kullanılır. Gerçekleşen miktar girişi penceresinde F9 menüde yer alan "Seri / Lot / Stok yeri Bilgileri Otomatik Oluşturma" işlemi ile lot numaraları oluşturulurken, daha önce kaydedilmiş olan ve planlanan üretimden giriş fişi için yaratılan bu tek lot numarası (Lot / Seri No. İlk Değeri) kullanılır. Bu değer tüm üretimden girişlere yazdırılır. (Lot numaraları oluşturulurken, numaranın başına her seferinde bu ilk değer konur)
Çıkış İşlemlerinde Lot/Seri Belirleme Yöntemi: Üretim emrine bağlı olarak otomatik oluşturulacak sarf ve fire fişlerinde kullanılacak malzemelere ait seri/lot numaralarının hangi yönteme göre verileceği bu alanda belirlenir. FIFO ve da LIFO olmak üzere iki seçeneklidir. Yöntem öndeğeri Ticari Sistem Yönetimi / Malzeme Yönetimi Parametreleri arasında yer alan "Seri/Lot Kullanım Yönteminde" parametresi ile belirlenir. LIFO seçiminde çıkan malzemelere lot/seri numarası verilirken numaralamaya son giren malzemeden başlanır. FIFO seçiminde ise çıkan malzemelere lot/seri numarası verilirken numaralamaya ilk giren malzemeden başlanır.
Temin Şekli: Üretimde kullanılacak malzemenin temin şekli öndeğeri bu alanda belirtilir. Temin şekli öndeğeri planlama işlemlerinde öneri hareketler oluşturulurken dikkate alınır. Temin şekli alanı iki seçeneklidir:
- Satınalma
- Üretim
Satınalma seçimi yapıldığında üretimde kullanılacak malzeme satınalma yolu ile temin edilir.
Üretim seçiminde ise, üretimde kullanılacak malzemenin bir başka üretim sonucu elde edileceğini belirtir.
Üretim Fabrikası: Üretimde kullanılacak malzeme sınıfının üretildiği fabrika bu alanda belirtilir. Tanımlı fabrikalar listelenir ve seçim yapılır.
Temin Ambarı: Üretim sürecinde, üretimde kullanılacak malzemelerin temin edileceği ambarların belirlendiği alandır.
Diğer Fabrikaların Ambarlarına da Bakılacak: Talebin karşılanması için farklı ambarlara da bakılması istendiğinde bu alan işaretlenir. (Talep Yönetimi özelliğinin kullanılması durumunda geçerlidir)
Üretimden Girişlerde Lot Büyüklüğü: Üretimden girişlerde, otomatik olarak oluşturulan lot büyüklüklerini belirlemek için kullanılır. Bu alan aşağıdaki seçenekleri içerir:
- Üretim Miktarı
- Sabit Büyüklük
Üretim Miktarı seçiminde, üretimden giren miktar ne olursa olsun, üretimden giriş miktarı kadar malzemenin tek bir lot numarası altında toplanacağını belirtir; üretilen malzemenin toplam miktarına tek bir lot numarası verilir.
Sabit Büyüklük seçiminde, otomatik olarak oluşturulan lotların her birinin aynı ve sabit bir lot büyüklüğüne sahip olacağını belirtir; üretimden giren malzemelere sabit bir miktar büyüklüğü verilir ve lot numarası bu sabit büyüklüğe göre verilir. Örneğin sabit büyüklük 20 verilmişse o malzemeye ait her 20 adet üretimden girişte bir adet lot numarası verilir.
Lot Büyüklüğü: Üretimden girişlerde lot büyüklüğü Sabit Büyüklük seçilirse, ilgili değer attaki alanda kaydedilir.
Otomatik Malzeme Çekişi: Malzeme, üretim emirlerinde girdi olarak kullanıldığında üretimde oluşturulan malzemelere ait fişlerin üretim emrinin durumuna göre hangi statüde oluşacağını belirleyen parametredir. Üretim emriyle ilgili tüm fişler, üretim emrinin serbest bırakılması sırasında, otomatik malzeme çekişi bilgisine göre program tarafından oluşturulur. Burada yapılan seçime göre üretim emri kaydedildikten sonra "devam ediyor" yada "tamamlandı" konumuna getirildiğinde gerçekleşen miktar girişi penceresi otomatik açılır ve malzeme fişleri planlanan ya da güncel olarak oluşur.
Bu alan üç seçeneklidir:
- Yapılmayacak
- Üretim Emri Başladığında
- Üretim Emri Tamamlandığında
Yapılmayacak seçiminde, üretim emrinin durumu "devam ediyor" ve "tamamlandı" konumuna getirildiğinde gerçekleşen malzeme girişi penceresi otomatik olarak açılmaz. Emrin kaydedilmesiyle oluşan planlanan durumundaki fiş, emrin durumuna bağlı olarak "planlanan" durumundan "güncel" durumuna geçmeyecektir. Üretim tamamlandığında ise, güncel fişler kullanıcı tarafından kaydedilir.
Üretim Emri Başladığında seçiminde, üretim emri "devam ediyor" konumuna alındığında gerçekleşen miktar girişi penceresi otomatik olarak açılır ve güncel durumunda malzeme fişleri oluşturulur.
Üretim Emri Tamamlandığında seçiminde, üretim emrinin durumu "tamamlandı" konumuna getirildiğinde gerçekleşen miktar girişi penceresi otomatik olarak açılır ve malzeme fişleri güncel statüsünde oluşturulur.
Otomatik malzeme çekişi, "emir başladığında" ya da "emir tamamlandığında" seçilirse ilgili planlanan malzeme fişleri oluşturulur ancak ambar, sarf ve fire fişlerinin durumunun güncel olarak otomatik değiştirilme zamanı, parametrenin "emir başladığında" ya da emir tamamlandığında" olmasına göre değişir.
Planlama Yöntemi: Planlama bölümünün kullanılması durumunda malzemenin seçilen fabrika için ana üretim çizelgelemesinde ya da malzeme ihtiyaç planlama işlemlerinde kullanılıp kullanılmayacağı bu alanda belirlenir.
Yapılmayacak seçeneği malzemenin planlama işlemlerinde kullanılmayacağını belirtir.
Ana Üretim Çizelgeleme seçiminde, malzeme ana üretim çizelgeleme (MPS) işlemine dahil olur. Ana üretim çizelgeleme bir planlama yöntemidir, satılacak ve üretilecek olan malzemelerin hangi miktar ve tarihte temin edileceğini gösteren bir çizelgedir.
Malzeme İhtiyaç Planlama seçiminde, malzeme yalnızca malzeme ihtiyaç planlama (MRP) işlemine dahil olur. Malzeme ihtiyaç planlama, ana üretim çizelgesinde yer alan ürünleri istenen tarih ve miktarda üretebilmek için gerekli girdilerin elde edilmesi gereken ideal tarih ve miktarının saptandığı planlama yöntemidir.
Üretim Parti Büyüklüğü Toleransı (+%): Üretimde malzeme için belirlenmiş olan ihtiyaç miktarının üzerine belirli bir miktar daha eklenerek karşılama yapılması isteniyorsa, bu miktarın % olarak verildiği alandır. Planlamada belirlenen miktara burada verilen yüzde kadar miktar eklenerek karşılama yapılır.
Satınalma Parti Büyüklüğü Toleransı (+%): Temin şekli satınalma olan malzeme için belirlenmiş olan ihtiyaç miktarının üzerine belirli bir miktar daha eklenerek karşılama yapılması isteniyorsa, bu miktarın % olarak verildiği alandır. Planlamada belirlenen miktara burada verilen yüzde kadar miktar eklenerek karşılama yapılır.
Üretim ve Satınalma için Parti Büyüklüğü Belirleme Yöntemi: Planlama işleminde parti büyüklüğü belirleme yöntemi parametresidir. İki şekilde belirlenir:
- İhtiyaca Göre
- Sabit Büyüklük
İhtiyaca Göre seçiminde, ihtiyaç miktarı bir parti kabul edilerek karşılama yapılır ve isteniyorsa bir partide verilebilecek asgari, azami malzeme miktarları, ihtiyaca göre belirlemede kısıtlar bölümünden belirlenir. Bu bölümden belirlenen diğer bir kriter de Tam kattır. Tam kat, MOD (parti numarası,tam kat)=0 olması için kullanılan katsayıdır. Böylece ihtiyaca göre, programın temin etmeye çalıştığı değer tam kat değerine bölünebilir bir miktar halini alıp oluşturulacak temin hareketlerinde parti büyüklüğü asgari ve azami miktarlar arasında olacaktır.
Örnek:
Asgari: 40
Azami: 100
Tam Kat: 25
Malzeme İhtiyacı: 240
Bu durumda programın temin etmeye çalıştığı miktar 250 olacaktır (MOD(250,25)=0) , oluşacak temin hareketlerinde parti büyüklüğü ise asgari ve azami miktarlar arasında kalıp tam kat değerine kalansız bölünebilecek şekilde hesaplanacaktır.
Parti1: 50
Parti2: 50
Parti3: 50
Parti4: 50
Parti5: 50
Sabit seçiminde ise, sistem verilen sabit büyüklük kadar partilerle karşılama yapar ve karşılamaya çalışacak olan miktarı bu parti büyüklüğüne göre hesaplar.
Örnek:
Sabit Büyüklük: 30
Malzeme İhtiyacı: 55
Bu durumda, programın temin etmeye çalıştığı miktar 60 olacaktır (MOD(60,30)=0) ve oluşacak temin hareketinde parti büyüklüğü sabit büyüklük kadar olacaktır.
Parti1: 30
Parti2: 30
Planlama işlemlerinde malzeme temin şekline göre fabrika parametrelerinde belirtilen değerler dikkate alınarak çizelgeleme kayıtları oluşturulur.
Malzeme temini sırasında, oluşturulan hareketlerin miktarları saptanırken ilgili satınalma hareketleri için "satınalma parti büyüklüğü belirleme yöntemleri", üretim emri oluştururken ise "üretim parti büyüklüğü belirleme yöntemleri" dikkate alınır.
Malzeme kartı kopyalandığında, tanımlı fabrika parametrelerinin yeni malzeme kartı için de geçerli olması isteniyorsa Malzeme Yönetimi parametrelerinde yer alan Malzeme Kartları Kopyalanırken Fabrika ve Ambar Parametreleri Kopyalansın parametre satırında Evet seçiminin yapılması gerekir.