Ödeme/tahsilat planı tanım kartı 2 ana bölümden oluşur. Kartın üst bölümünde plan tanımına ait genel bilgiler kaydedilir. Satırlarda ise ödemelerin ne şekilde yapılacağı ve zamanı belirlenir.
Genel Bilgiler
Plan Kodu: Ödeme/tahsilat planı kodudur. Kod verilirken sayı ve harf birlikte kullanılabilir. Kod alanı bilgi girilmesi zorunlu bir alandır.
Plan Açıklaması: Ödeme/tahsilat planının adı ya da açıklamasıdır.
Ödeme Günleri: Pencerenin sağında yer alan haftanın günleri bölümünde ise ödeme/tahsilatların yapılacağı günler belirlenir. Programda öndeğer olarak tüm günler işaretlidir. Ödeme/tahsilat için geçerli olacak tarih hesaplanırken burada belirlenen günler dikkate alınır. Ödeme ya da tahsilat tarihi hesaplanırken dikkate alınmaması gereken günlerin yanındaki işaretin kaldırılması gerekir. Bu durumda, kartın alt bölümünde Gün, Ay ve Yıl kolonlarında belirlenecek ödeme/tahsilat günü hesaplanırken yalnızca işaretli günler dikkate alınır. Ödeme/tahsilat tarihinin işaretli olmayan güne gelmesi durumunda işlem bir sonraki güne kaydırılır. Tüm günlerin işaretlenmesi durumunda, Cumartesi ve Pazar günlerine denk düşen ödemelerde, ödeme tarihi hesaplanırken bu günler de dikkate alınacak, ödemenin Pazartesi günü yapılması durumunda geciken ödeme için vade farkı uygulanacaktır.
Özel Kod: Ödeme/tahsilat planlarını gruplamakta kullanılan kodlama alanıdır. Özel kod, plan tanımlarını kullanıcının kendi firmasına özel bazı kriterlere göre gruplaması için kullanılır.
Yetki Kodu: Detaylı yetki tanımlaması için kullanılır. Her kullanıcının iş tanımına göre, kullanabileceği kayıtlar değişik olacaktır. Detaylı yetki tanımlaması için öncelikle planlama yapmak gerekir. İlk adım olarak, hangi kullanıcıların veya kullanıcı gruplarının hangi kartlara ulaşabileceği ve işlem yapabileceği belirlenmelidir. Daha sonra, her yetki grubunun kullanabileceği kart gruplarına farklı yetki kodları verilmelidir. Yetki kodu alanında verilen bilgiye göre kart bazında şifreleme yapılarak karta yalnızca burada verilen yetki kodu ile programa giren kişilerin ulaşması ve işlem yapması sağlanır.
Statüsü: Plan tanımının kullanımda olup olmadığının belirtildiği alandır. "Kullanımda" ve "Kullanım Dışı" olmak üzere iki seçeneklidir. "Kullanımda" seçimi yapıldığında plan aktif durumdadır ve cari hesap kartları ile fiş/faturalarda kullanılır. "Kullanım Dışı" seçiminde ise pasif durumdadır ve fiş/faturalarda kullanılamaz.
Aynı Günler Birleştirilmeyecek: Borç takip ekranında KDV satırının ayrıştırılması ödeme planında P2 ve P3 formülleri kullanılarak sağlanır. Fakat aynı günlerin de ayrıştırılabilmesi isteniyorsa Aynı Günler Birleştirilmeyecek onay kutucuğu işaretlenir. Fişlerde ödeme hareketleri oluşturulurken bu özellik işlevsel duruma gelir.
Evrensel Kodu: Ödeme/tahsilat planları için geçerli olacak evrensel kodun belirtildiği alandır. Burada belirtilen evrensel kod, ödeme planı satırlarında yer alan Evrensel Kod öndeğerini belirler. Fatura üzerinde F9 menüde bulunan Ödeme Hareketleri ile ulaşılan Ödeme İşlemleri penceresindeki Evrensel Kod alanı da öndeğerini, varsa ödeme/tahsilat planının ilgili satırında seçilmiş olan Evrensel Kod alanından alır.
Faiz Oranları: Erken ya da geç ödemelerde uygulanacak faiz oranları ödeme/tahsilat tanım kartında belirtilir. Ödeme planı tanım ekranında satırlarda belirlenecek koşullara ve belirlenen zamana göre cari hesaba ait işlemler için ödeme planı satırları otomatik olarak oluşturulur.
Erken Ödeme %: Ödeme tarihinden önce yapılan ödemelerde uygulanacak faiz oranıdır. Yüz üzerinden verilir. Burada verilen yüzde üzerinden, ödenmesi gereken tutar baz alınarak hesaplanacak tutar, ödeme tutarı olarak dikkate alınır.
Geç Ödeme %: Geciken ödemelerde uygulanacak faiz oranıdır. Yüz üzerinden verilir.
Her ödemenin tarihi, planın uygulandığı işlemin (örneğin fatura) tarihine, ödeme planında Gün, Ay ve Yıl kolonları kullanılarak belirlenen valör (gün sayısı) eklenerek program tarafından otomatik olarak hesaplanır. Valörün başlangıç tarihi işlem tarihidir. Borç takip işlemlerinde, ödeme/tahsilat planı tanımlarında, parametreler ve fonksiyonlar kullanılarak verilen formüller dikkate alınarak hesaplanan ödeme/tahsilat tutar ve zamanları dikkate alınır.
Ödeme/Tahsilat Planı Grup Kodu: Tanımlanan planın grup kodudur.
Ödeme/tahsilat planı grup kodları Finans/Ana Kayıtlar menüsü altında yer alan Ödeme/Tahsilat Planı Grupları seçeneği ile kaydedilir. Cari hesap ödeme planı grup uygunluğu kontrolü yapılarak işlemlerde yapılabilecek hataların önüne geçilir.
Satır Bilgileri
Ödeme/tahsilatların neye göre, ne zaman ve hangi koşulda yapılacağı plan tanımı yapılırken belirlenir. Böylece borç takip sisteminin kullanımında, ödemelerin kontrolünde zaman kaybı ve hataların önüne geçilebilir.
Ödeme/tahsilatın türü, ne zaman hangi koşullarda ve neye göre yapılacağı ödeme/tahsilat planı tanım ekranında satırlarda kaydedilir. Bir plan tanımı istenen sayıda satırdan oluşturulabilir. Her satır için geçerli olacak kriterler kolonlarda belirlenir. Bu kolonlar ve içerecekleri bilgiler ise şunlardır:
Ödeme Tipi: Ödeme/tahsilat planlarına ait otomatik ödeme işlemi öndeğeridir. Ödeme tipi alanının içerdiği seçenekler şunlardır; İşlem Yapılmayacak, Nakit, Çek, Senet, Kredi Kartı, Mağaza Kartı, Taksit, DBS (Doğrudan Borçlandırma Sistemi) ve Banka Havale/EFT.
İşlem Yapılmayacak seçiminde otomatik ödeme işlemi fatura kaydedilirken yapılmaz. Ödeme işlemi ile fatura bağlantısı borç takip penceresinde kapatma işlemi ile kaydedilir.
Nakit seçiminde fatura tutarına ait ödeme işlemi nakit kasa ya da cari hesap nakit tahsilat fişi fatura ile birlikte kaydedilir.
Çek ya da Senet seçiminde fatura toplamına ait ödeme hareketi çek ya da senet kaydı oluşturularak fatura ile birlikte kaydedilir.
Kredi Kartı ya da Mağaza Kartı seçiminde, satış noktalarında gerçekleştirilen satışlara ait ödemelerin, kredi kartı ya da mağaza kartı ile yapılacağını gösterir.
Kredi kartı hesap tanımları Banka bölümünde yer alan Banka Kartları seçeneği ile kaydedilir.
Ödeme aracı olarak mağaza kartının kullanılması durumunda müşteriye ait mağaza kart numarası cari hesap kartında İletişim Bilgileri sayfasından kaydedilmelidir.
Taksit seçiminde fatura toplamına ait ödeme hareketleri taksitlendirilir. Taksit kartları otomatik olarak oluşturulur. Taksitlere ait işlemler taksit hareketleri listesinde yer alır ve ödeme bilgileri hareketler penceresinden kaydedilir.
DBS seçiminde fatura toplamına ait ödeme tutarı doğrudan borçlandırma sistemi ile kapatılır.
Cari hesap adına ödemenin yapılacağı banka hesabı, cari hesap tanımında Banka Bilgileri sayfasında kaydedilir. Doğrudan borçlandırma sistemi için geçerli olacak DBS banka hesap kodu öndeğeri Ticari Sistem Yönetimi program bölümünde Finans Parametreleri ile belirlenir.
Banka Havale/EFT seçildiğinde, fatura ödemeleri için otomatik olarak havale fişi oluşur. Bu ödeme tipi için Banka Hesabı Kodu seçilmesi zorunludur.
Cari hesap kartında belirtilen ödeme tipi, satış notalarında satış işlemi kaydedilirken Ödemeler penceresine otomatik olarak aktarılacaktır.
Banka Hesap Kodu: Ödeme tipi "kredi kartı" olarak seçildiğinde aktif hale gelir. F10 tuşu ile banka hesaplarına ulaşılır ve seçim yapılır.
Geri Ödeme Planı: Ödeme tipi "kredi kartı" olarak seçildiğinde aktif hale gelir. Geri ödemelerin ne şekilde yapılacağını belirtir. F10 tuşu ile üç nokta simgesi tıklanarak ilgili banka hesabına ait geri ödeme planlarına ulaşılır ve seçim yapılır.
İşlem Dövizi: Ödeme işlemleri sırasında farklı işlem türleri üzerinden satış yapılacaksa, bu alanda ilgili döviz türü seçilir. Öndeğer olarak yerel para birimi gelecektir.
Formül: Ödeme ya da tahsilatın, ait olduğu işlem tutarının ne kadarını kapatacağı bu alanda belirlenir. Formül alanında parametrelerin yanı sıra fonksiyon kullanımı da söz konusudur. Sayısal fonksiyonlar ve parametreler matematiksel işlemlerle kullanılarak formüllendirilir.
Formül alanında, kullanılan parametre ve fonksiyonlar üç nokta düğmesi tıklanarak listelenir. Parametreler, matematiksel işlemler ve fonksiyonlar birlikte kullanılarak formül tanımlanır. Böylece satırdaki ödemenin neye bağlı olarak ne tutarda yapılacağı belirlenir.
Koşul: Ödeme/tahsilat planında yer alan satırın hangi koşulda geçerli olacağı koşul alanında belirlenir. Koşul belirlerken mantıksal fonksiyonlar ve parametreler kullanılır.
İndirim: Satırdaki ödeme için herhangi bir indirim söz konusu ise bu alanda indirim yüzdesi verilir.
Borç takip işlemlerinde borç kapatma tarihine kadar ödeme yapılması durumunda, ödeme tutarına indirim uygulanabilir. İndirimli ödemelerde uygulanacak indirim yüzdesi, fatura üzerinden ulaşılan Ödeme Hareketleri penceresinde ya da ödeme tahsilat planı satırında İndirim alanında belirtilir.
Tarihler: Satırdaki ödeme ya da tahsilatın ne zaman yapılacağı Gün, Ay, Yıl kolonlarında belirtilir.
Yuvarlama Tabanı: Satırda planlanan ödeme ya da tahsilatın sonucunda bulunan tutarın küsuratlı çıkması durumunda yuvarlanacağı tabandır.
Açıklama: Ödeme/tahsilat planı satır açıklamasıdır.
Hareket gören bir ödeme planı değiştirilebilir ve çıkartılabilir. Ancak bu, verinin güvenliği açısından tehlikelidir. Çünkü ödeme planları kullanıldıktan sonra üzerinde yapılan değişiklikler önceki hareketleri de günceller ve borç takip sisteminde ciddi hatalar meydana gelir.
Fiş ve faturalara ödeme planı girilmezse, hareket peşinmiş gibi işlem görür ve borç takip penceresine işlem tarihine göre tek satır olarak yansır.
Ödeme planı satırına parametre girilmiş fakat, Gün ve Tarih kolonu boş olursa fiş veya fatura yine peşinmiş gibi işlem görür.
Cari hesap tanımında belirtilen ödeme planı işlem sırasında fiş veya faturaya otomatik gelir; istenirse değiştirilir.
Ödeme planı fatura geneline bağlanabileceği gibi, faturada yer alan satırlara da bağlanabilir. Satırdaki malzeme için ödeme planı mevcut ise, fatura geneline bağlanan ödeme planı dikkate alınmaz.