Page History
...
Bitiş Ayı: Firma çalışma başlangıç ayından itibaren 12 ay listelenir ve ilgili ay seçilir
Mali Dönem: İçinde bulunan yıl öndeğer gelir, doğrudan bilgi girişi yapılabilir Mali dönem bağımsız çalışan firmalarda yıl seçeneği gelirken, mali dönem bağımlı firmalarda bu seçenek gelmeyip direk içinde bulunulan dönem dikkate alınır.
Bu filtrelere göre belirlenen aralıkta hareket görmüş giriş/çıkış hareketleri belirlenerek işlem gerçekleştirilir. İşlemin başlangıç ayının hangi gününden bitiş ayının hangi güne olduğu bilgisi çalışma dönemi başlangıç günü ve bitiş günü dikkate alınarak saptanır.
Hesap Aralığı: Belirli hesap tanımları seçilerek işlem çalıştırılabildiği gibi herhangi bir filtre değeri seçilmeden tüm hesaplar içinde fiyat endeksi atama işlemi yapılabilir.
Sabit kıymet endeks atama işlemleri sabit kıymet amortisman tablosu üzerinden hesaplanarak tutulmaktadır. Sabit kıymet hesapları için endeks atama işlemi yapılmamalıdır.
Muhasebe İşlemleri (Girişler)
...
Örneğin aşağıda listelenmiş hareketlerin giriş hareketlerine göre endeks ataması (Atanacak endeks: Aylık Ortalama Ay Sonu Endeks) işlemi şöyle gerçekleştirilir:
...
Tarih | Hesap Kodu | Borç | Alacak | Endeks |
|---|---|---|---|---|
01.02.2023 | 100 | 100,000 | 2050*2100 | |
01.03.2023 | 100 | 20,000 | 2150**2200 | |
01.04.2023 | 150 | 50,000 | 2250*** |
...
2300 |
...
Muhasebe İşlemleri (Çıkışlar)
...
1/F.E = ((1/F.E(Temmuz)*2400) + ((1/F.E(ağustos)*100) / (2400 + 100 )Temmuz ayındaki giriş hareketinin fiyat endeksi hesaplanırken haziran ve temmuz ayındaki endeksler toplamının ortalaması alınır. Ağustos ayındaki giriş hareketinin endeksi ise temmuz ve ağustos ayları endeks toplamının ortalaması olacaktır.(Girişler örneğinde Atanacak endeks: Aylık Ortalama Endeks seçildiği için.)
Parametremiz ay sonu endeks seçili olduğundan endeksler alınırken ilgili aydaki değer direk alınarak hesaplama yapılır.Öyleyse;
F.E(Temmuz)= (1500+1600)/2 = 15502600
F.E(Ağustos)= (1600+1700)/2 = 1650 2700
1/F.E = (1/15502600)*2400) + ((1/16502700)*100) / (2400 + 100 )
F.E. = 2554 2603,8575 bulunur.
Muhasebe İşlemleri (Karşı Hesaplar)
...
Bu işlem seçildiğinde öncelikle giriş işlemlerine endeks atanır. Eğer bir parasal olmayan hesabın karşı hesapları mevcut ise ilgili hesabın giriş hareketleri ile karşı hesapların tanımlı borç/alacak hareketleri FIFO'ya göre ilişkilenir. Örneğin 621 158 (parasal olmayan (borçalacak)) hesabının karşı hesapları aşağıdaki gibi belirtilmiş olsun:
Ocak | Şubat | Mart | Nisan |
10002000 | 11002100 | 12002200 | 13002300 |
Hesap Kodu | Açıklama | Hareket Tipi | ||
|---|---|---|---|---|
151.01 | A stok | Alacak | ||
151.02 | B stok | Alacak350 | A | Borç |
351 | B | Borç |
İlgili hesapların hareketleri aşağıdaki gibi iken endeks değerleri şu şekilde hesaplanır;
...
Tarih
...
Hesap Kodu
...
Borç
...
Alacak
...
Endeks
...
01.02.2001
...
151.01
...
100,000
...
1100
...
03.03.2001
...
151.02
...
50,000
...
1200
...
04.03.2001
...
621
...
125,000
...
1119*
...
03.04.2001
...
151.01
...
50,000
...
1300
...
05.04.2001
...
621
...
75,000
...
1265**
...
Bu formülde 1100 ve 1200 rakamlarının ilişkili hareket ayının endeksi değil, hareketlerin kendi endeksleri olduğuna dikkat edilmelidir. Bu anlamda 03.03.2001 tarihli hareketin endeks 1500 olsa idi formülde 1200 yerine1500 rakamı kullanılacak idi.
((1/F.E(Mart)*25,000) + ((1/F.E(Nisan)*50,000) 1/F.E = 25,000 + 50,000
Tablodan da görüldüğü üzere, 04.03.2001 tarihli giriş hareketinin borç tutarını karşılayan iki hareket 01.02.2001 tarihindeki 151,01'in alacak hareketi ile 03.03.2001 tarihindeki 151,02'nin alacak hareketidir. İlk hareket ile 125,000 TL'nin 100,000 TL' si karşılanmakta, geri kalan 25,000 TL ise ikinci hareket ile karşılanmaktadır. Bu ilişki saptandıktan sonra, 621 hesabın ilgili giriş hareketine, ilişkili hareketlerin endeks ve ilişkili tutarı üzerinden ağırlıklı ortalama yöntemiyle endeks atanır. 01.02.2023 Fiş No:K1
01.03.2023 Fiş No:K2
03.03.2023 Fiş No: K3
01.04.2023 Fiş No:K4
04.04.2023 Fiş No: K5
Giriş çıkış hareketi ilişkilendirme işlemi çalıştırıldıktan sonra önce giriş işlemlerine endeks atanmalı. Daha sonra çıkış işlemlerine ve son olarak da karşı hesaplar için endeks atama işlemi çalıştırılmalıdır.
- K1 fişinde hareketlere bakıldığında her satır (giriş hareketi ) için endeks değerinin Şubat endeksi olan 2100 olduğu görülecektir.
- K2 fişinde de Mart ayının endeksi olan 2200 satırlarda giriş olarak atanmış olacaktır.
- K3 için bakıldığında 158 hesabına çıkış için hesaplanarak bulunan endeks değerinin atandığı görülecektir. Formülümüz 1500 değerini oluşturan 1000 tl (şubat-350 hs. ) ve 500 tl (şubat-351 hs.) endekslerine göre hesaplanacaktır. Öyleyse
1/F.E = (1/2100)*1000) + ((1/2100)*500) / (1000 + 500 )
F.E = 2100,0000126 olacaktır.
- K4 fişinde giriş hareketlerine Nisan endeksi olan 2300 atanacaktır.
- K5 için bakıldığında 158 çıkış hareketine karşı hesaplarından oluşan 500 (Mart- 351 hs.) ve 500 (Nisan -350 hs.) değerlerine göre endeks hesaplanarak yazılacaktır.
1/F.E = (1/2200)*500) + ((1/2300)*500) / (500 + 500 )
F.E = 2248,88889709 olacaktır.
İlgili hesapların giriş hareketlerine endeks atandıktan sonra çıkış hareketlerine endeks atanır. Çıkış hareketlerine endeks atanması ile ilgili yukarıda "muhasebe işlemleri (çıkışlar)" bölümünde anlatılan kurallar geçerlidir.
...
En tepeden en aşağıya doğru her bir hesabın giriş/çıkış hareketlerine endeks atanır. Böylelikle endeks atanmayan hesap hareketleri kalmaması sağlanır. Bununla birlikte karşı hesap ilişkilerinde döngüsel bir ilişki tespit edilebilir. Şöyle ki 151 158 hesabın karşı hesabı 150350, 150 350 hesabın da 151 158 olması durumunda endeks atama işlemi yapılamaz ve kullanıcı "Döngüsel hesap ilişkileri tespit edilmiştir" şeklinde uyarılır. Hangi hesaplar arasında bu ilişkinin mevcut olduğu ise kullanıcı isteğine bağlı olarak kullanıcıya rapor edilir. Bunun için Muhasebe hesap listesi raporu " Karşı Hesaplar Listelensin : Evet " filtresiyle alınmalıdır.
Kullanıcı atanan fiyat endekslerini muhasebe fişleri içinde satırlardan görebilir. Bunun için hareketlere "endeks" kolonu eklenmiştir. Endeks bilgisi program tarafından otomatik olarak hesaplanabileceği gibi kullanıcı tarafından da girilebilir.
...