Page History
...
Üretim Hattı tanımının da, Üretim → -Kayıt → -Hat Tanımlama ekranı üzerinden yapılması gerekir. Üretim hatları, tek bir mamul ana grubunun üretildiği ayrı hatları belirteceği gibi, birden fazla mamul ana grubunu da kapsayabilir. Aşağıdaki ilk örnek, iki mamul ana grubu için tanımlanmış 4 adet üretim hattını gösterir. Bu örnekte, Preshane ana grubunda maliyetleri farklılaşan iki ayrı hat mevcuttur. Aynı şekilde montaj ana grubunda da iki ayrı hat
olup, preshane ana grubunda üretilen ürünler, hat takibi dikkate alınmadan montaj ana grubunda tüketilir. Yani Preshane'de HAT1 veya HAT2’de üretilen bir yarı mamul, montajda HAT3 veya HAT4 üzerinden sarf edilebilir.
...
İkinci örnekte ise (Şekil-2), işlem sırası olarak birbirini takip eden iki mamul ana grubunun maliyetlerinin farklılaştığı üretim hatları görülür. Bu iki ayrı hat Preshane'de başlayıp, üretilen yarı mamuller montajda aynı hat üzerinde devam eder.
Şekil-2’deki gibi bir üretim sisteminde, yarı mamul sarflarının hat bazında takip edilmesi ve maliyet hesabının da hat bazındaki yarı mamul sarfiyatlarına göre hesaplanması için "Hat Tanımlama" ekranındaki “Yarı Mamul Sarfları Hat Bazında” parametresinin işaretlenmesi gerekir.
Örneğin; HAT1 için bu parametrenin işaretli olduğu varsayıldığında; montaj mamul ana grubunun HAT1 hattındaki yarı mamul sarfiyatı hesaplanırken, daha önceki ana grubun (Preshane), HAT1 üzerinde üretilen yarı mamul bilgisi aranır ve yarı mamulün hat bazındaki maliyet bilgisi kullanılarak yarı mamul sarf tutarı hesaplanır. “Yarı mamul Sarfları Hat Bazında” parametresi işaretli değilse, yarı mamul sarfiyatı hesaplanırken, yarı
yarı mamulün daha önceki ana gruptan (Preshane) gelen ortalama maliyet bilgisi kullanılarak hesaplama yapılır.
Maliyet Muhasebesi → -Kayıt → -Mamul Ana Grup Kayıtları ekranındaki “Hat Tanımları” sekmesi kullanılarak, mamul ana grubunda üretim hatları bazında ayrı gider hesapları tanımlanır. Üretim Sonu Kaydı ekranında Hat Kodu girilmişse, mamul ana grubunun hat tanımında belirtilen gider hesapları üzerinden dağıtım yapılır. Üretim Sonu Kaydı ekranında Hat Kodu girilmemişse, mamul ana grubu için belirtilen gider hesapları üzerinden dağıtım yapılır. Proje Kodu bazında maliyet hesaplaması istenirse, buradaki gider hesaplarının proje bazında bakiyeleri dikkate alınır.
Örnek Uygulama-1
Mamul Ana Grup Tanımları ve işlem sırası aşağıdaki gibi tanımlanmış bir üretim sisteminde HAT1 ve HAT2 şeklinde iki ayrı üretim hattı bulunur. HAT1 otomasyona dayalı daha teknolojik bir üretim hattıdır ve bu yüzden giderleri daha düşüktür. Tanımlanan Hat Kodları için “Yarı Mamul Sarfları Hat Bazında” parametresi işaretlenir.
...
| Stok Kodu | Hat Kodu | Hammadde Sarf Tutarı | Yarı Mamul Sarf Tutarı | İşçilik | Enerji | Aylık Maliyet | Ortalama |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| YARIMAMUL10 | MS1 | 1500 | 0 | 1000 | 2000 | 45 | 45 |
| YARIMAMUL10 | MS2 | 2250 | 0 | 2000 | 3000 | 48.33 | 48.33 |
| MAMUL10 | MS1 | 0 | 4500 | 2000 | 1000 | 75 | 75 |
| MAMUL10 | MS2 | 0 | 7250 | 3000 | 2000 | 81.66 | 81.66 |
M00000000000001 siparişi HAT1 üzerinde üretilirken M00000000000002 siparişi HAT2 üzerinde üretilmiştir. Bu yüzden M00000000000001 siparişi için ortalama maliyetler daha düşük çıkmıştır.
Örnek Uygulama-2
Mamul Ana Grup Tanımları ve işlem sırası aşağıdaki gibi tanımlanmış bir üretim sisteminde maliyet hesabı yapılacaktır. Tanımlanan hat kodları için “Yarı Mamul Sarfları Hat Bazında” parametresi işaretlenmemiştir. Bu durumda Montaj ana grubundaki yarı mamul sarfiyatı hat bazında yapılmaz ve ortalama maliyet tutarından sarf edilir.
| İşlem Sırası | Mamul Ana Grup Kodu | Hat Tanımları |
|---|---|---|
| 1 | Enjeksiyon | HAT1 – HAT2 |
| 2 | Boyama | HAT3 – HAT4 |
...
| Mamul Ana Grup Kodu | Hat Kodu | İşçilik Gider Hesabı | Enerji Gider Hesabı |
|---|---|---|---|
| Enjeksiyon | HAT1 | 720-001-001 (1000 TL) | 730-002-001 (2000 TL) |
| Enjeksiyon | HAT2 | 720-001-002 (2000 TL) | 730-002-002 (3000 TL) |
| Boyama | HAT3 | 720-001-003 (2000 TL) | 730-002-003 (1000 TL) |
| Boyama | HAT4 | 720-001-004 (3000 TL) | 730-002-004 (2000 TL) |
İşçilik ve enerji giderleri için dağıtım anahtarı olarak “Üretim Miktarları Oranı” seçilmiştir. Aşağıda tepe mamul reçetesi kullanılarak üretim yapılmıştır. Her bir ürün kodu için ayrı bir mamul grubu tanımlanmıştır.
| Stok Kodu | Mamul Grup Kodu | Mamul Ana Grup Kodu |
|---|---|---|
| YARIMAMUL10 | YARIMAMUL10 | Enjeksiyon |
| MAMUL10 | MAMUL10 | Boyama |
| Müşteri Siparişi | İş Emri No | Stok Kodu | İş Emri Miktarı |
|---|---|---|---|
| M00000000000001 | IE0000000000001 | MAMUL10 | 100 |
| M00000000000001 | IE0000000000002 | YARIMAMUL10 | 100 |
| M00000000000002 | IE0000000000003 | MAMUL10 | 150 |
| M00000000000002 | IE0000000000004 | YARIMAMUL10 | 150 |
İş emirleri için hat bazında üretim sonu kayıtları aşağıdaki gibi girilmiştir:
| İş Emri No | Stok Kodu | Üretim miktarı | Hat Kodu |
|---|---|---|---|
| IE0000000000001 | MAMUL10 | 100 | HAT3 |
| IE0000000000002 | YARIMAMUL10 | 100 | HAT1 |
| IE0000000000003 | MAMUL10 | 150 | HAT4 |
| IE0000000000004 | YARIMAMUL10 | 150 | HAT2 |
Maliyet Muhasebesi Parametreleri ekranındaki Detaylı Maliyet Hesabı alanından “Hat Bazında Maliyet” seçeneği işaretlenmiştir.
Maliyet Muhasebesi → -Kayıt → -Maliyet Hesaplatma işlemi ilgili ay için çalıştırıldığındaaşağıdaki sonuçlar elde edilir.
Mamul Grup Kodu bazında elde edilen maliyet sonuçları aşağıdaki gibidir:
| Mamul Grup Kodu | Hammadde Sarf Tutarı | Yarı mamul Sarf Tutarı | İşçilik | Enerji | Aylık Maliyet | Ortalama Maliyet |
|---|---|---|---|---|---|---|
| YARIMAMUL10 | 3750 | 0 | 3000 | 5000 | 47 | 47 |
| MAMUL10 | 0 | 11750 | 5000 | 3000 | 79 | 79 |
...
Hat bazında hesaplanan maliyet bilgileri aşağıdaki gibidir:
| Stok Kodu | Hat Kodu | Hammadde Sarf Tutarı | Yarı Mamul Sarf Tutarı | İşçilik | Enerji | Aylık Maliyet | Ortalama Maliyet |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| YARIMAMUL10 | HAT1 | 1500 | 0 | 1000 | 2000 | 45 | 45 |
| YARIMAMUL10 | HAT2 | 2250 | 0 | 2000 | 3000 | 48.33 | 48.33 |
| MAMUL10 | HAT3 | 0 | 4700 | 2000 | 1000 | 77 | 77 |
| MAMUL10 | HAT4 | 0 | 7050 | 3000 | 2000 | 80.33 | 80.33 |
...